حکم انتشار خبر بر اساس حدس و گمان
آیا بر اساس حدس و گمان میتوان یک خبر و نظر را منتشر نمود؟
هرگاه در آن قید کنند که این خبر بهصورت حدس و گمان است و مفسدهای هم بر آن مترتّب نشود، اشکالى ندارد.
حکم بیان اخبار دروغ برای ایجاد نشاط در جامعه
آیا خبرنگار میتواند براى ایجاد نشاط در جامعه به گفتن دروغ مای مصلحتى متوسّل شود؟
ایجاد نشاط مجوّز دروغ گفتن نیست.
حکم تعارض خبر بین مصالح نظام با اسلام
در مواقعى که خبرى بهظاهر ضد اسلام و در حقیقت به نفع نظام است، خبرنگار باید کدام را ترجیح دهد؟
با توجّه به اینکه نظام بر اساس اسلام بناشده، چنین تضادی متصوّر نیست مگر کسانى که یا به مسائل اسلامى توجّه ندارند، یا به مصالح نظام.
وجود درجهبندی در صدق و کذب خبر
آیا صدق و کذب خبر هم داراى درجهبندی است؟
آرى، ممکن است خبرى صد در صد کذب باشد و خبرى پنجاهدرصد، یا کمتر، یا بیشتر؛ بنابراین در صدق و کذب، درجهبندی وجود دارد.
حکم دروغ گفتن خبرنگار برای مصلحت نظام اسلامی
امام راحل (قدس سره) میفرمودند: «گاه میتوان براى حفظ نظام، برخى از واجبات را نیز ترک کرد.» آیا این موضوع در خبر هم صادق است؟ آیا خبرنگار نیز میتواند براى حفظ نظام بهدروغ متوسّل شود؟
اگر واقعاً مسئله بهصورت اهم و مهم درآید و مانند دروغ براى اصلاح ذات البین شود، مانعى ندارد. ولى چون ممکن است این حکم وسیله سوءاستفاده قرار گیرد و به هر بهانهای خبرهاى دروغ منتشر کنند، باید حتّى الإمکان از این کار پرهیز کرد.
چگونگی اطمینان خبرنگار از اخباری که مشاهده نکرده
هرگاه خبرنگارى شاهد ماجرایى نبوده، ولى میخواهد خبر آن را نقل کند، چند نفر شاهد لازم است تا خبرنگار به «راستى خبر» برسد؟
اگر یک فرد مورد وثوق خبر را نقل کند، کافى است. ولى احتیاط آن است که در اخبار مهم به قول یک نفر قناعت نکند.
چگونگی استفاده از شیوههای بیانی قرآن در اطلاعرسانی
با توجّه به اینکه قرآن کلام خدا و معجزه اوست و بالطبع خداوند براى برقرارى ارتباط با انسانها شیوه مای بیانى متفاوتى دارد که قطعاً کاملترین نیز است، این شیوه مای بیانى کدام است؟ چگونه میتوان در عرصه خبر از آن استفاده کرد؟
براى پى بردن به شیوه مای فصاحت و بلاغت قرآن و استفاده از آن براى شیوه مای خبرنگارى، میتوانید به جلد هشتم پیام قرآن، بحث اعجاز قرآن ازنظر فصاحت و بلاغت، صفحه 87 به بعد، یا به کتاب «قرآن و آخرین پیامبر» نوشته ما، مراجعه فرمایید.
حکم فعالیت خبرنگاری برای بانوان
انجام فعالیت خبرنگاری برای بانوان چه حکمی دارد؟
درصورتیکه رعایت اصول عفت شود، خبرنگاری زنان مانعى ندارد.
حکم نشر اخبار دولت ظالم توسط خبرنگاران
اگر دولتى ظالم باشد، خبرنگار تا چه حد میتواند اسرار را فاش کند (هرچند خودش نیز شهروند همان دولت باشد)؟
درصورتیکه نشر آن اخبار موجب امربهمعروف و نهى از منکر و مبارزه با فساد باشد، هیچ اشکالى ندارد.
مسئولیت خبرنگار در صورت کوتاهی در گزینش خبر
با توجّه به ویژگیهای کار حرفهای خبررسانی که در آن «سرعت»، «دقّت» و «صحت» همزمان باید انجام شود. اگر از مجموعه سوژه مای خبرى، یا در هر سوژه از مجموعه اطلاعات واصله ـ که خبرنگار ناگزیر از گزینشگرى است و این گزینش بر اساس ملاکهای حرفهای و تجربى کار صورت میپذیرد ـ اگر نسبت به سوژه خبرى بیتوجهی شود و یا ارائه اطلاعات آن، به دلیل اهمیت در سرعت انتقال خبر، با نقص و ضعف صورت پذیرد، آیا خبرنگار مسئول است؟ و در صورت شکایتِ طرفهای ذیربط، خبرنگار بهعنوان متّهم باید در دادگاه حاضر و پاسخگو باشد؟
چنانچه این امر براثر سهلانگاری بوده باشد و سبب تضییع حقّى گردد، خبرنگار مسئول است، ولى اگر از قبیل اشتباهاتى است که بههرحال براى غیر معصومین پیش میآید، خبرنگار مسؤولیتی ندارد. امّا چنانچه سبب ضرر و زیان شود، باید از عهده ضرر و زیان برآید; زیرا در ضررهاى جانى و مالى، عمد و خطا هر دو مسؤولینت آفرین است. با این تفاوت که عمد مجازات هم دارد; ولى خطا مجازات ندارد.