ادعای خیار غبن پس از گذشت مدت طولانی از عقد
آیا ادعای خیار غبن را میتوان پس از گذشت زمان طولانی مثلاً 9 سال مطرح نمود؟
درصورتیکه بتوانند با ادله کافی ثابت کنند که از جریان باخبر نبوده و بعداً مطلع شده مانعی ندارد.
درصورتیکه بتوانند با ادله کافی ثابت کنند که از جریان باخبر نبوده و بعداً مطلع شده مانعی ندارد.
چنانچه بعد از معامله معلوم شود مقدارى از جنسى را كه فروختهاند مال ديگرى است در این صورت اگر صاحب مقداری که متعلق فروشنده نبوده راضى به معامله نشود، خريدار مىتواند معامله را به هم بزند، يا معامله را در مقدارى كه مال فروشنده بوده قبول كند و پول بقيّه را پس بگيرد، به این خیار شركت يا خيار تبعّض صفقه گویند.
چنانچه این معامله در مزایده صورت گرفته، و مفهوم مزایده در عرف توجّه به غبن و اسقاط آن است، فروشنده حقّ ادّعاى خیار غبن ندارد; ولى اگر معامله خارج از مزایده صورت گرفته باشد، و فروشنده بتواند اثبات کند که در زمان معامله مغبون بوده، خیار غبن دارد. و اگر نتواند اثبات کند، ادّعاى او پذیرفته نیست.
درصورتیکه در معامله يكى از خريدار و فروشنده مغبون شده باشد آنطرف که متضرر شده مىتواند معامله را فسخ كند، به این خیار غبن گویند.
در صورت اسقاط خیارات، حق فسخ ندارد.
به خاطر ظاهر حال حرف او موردقبول نيست و از او پذيرفته نمیشود. البته اگر واقعاً يقين داشته باشيم كه نخوانده و آگاه نبوده میتوان حرف او را پذيرفت.
هرگاه مغبون شدهاید خیار فسخ دارید و درهرحال سودهای قبل از معامله ارتباطی به خریدار ندارد.
هرگاه خريدار قيمت جنس را نداند و يا غفلت كند و جنس را گرانتر از قيمت معمولى بخرد، چنانچه بهقدری گران خريده باشد كه مردم او را مغبون بدانند مىتواند معامله را فسخ كند، اين حكم درصورتیکه فروشنده قيمت جنس را نداند و مغبون شود نيز جارى است.
حکم حاکم شرع نیاز نیست و بهتر است در اینگونه موارد با یکدیگر مصالحه نمایند.
معامله بيع شرط به اینگونه است كه مثلاً خانه صدهزارتومانی را با علم و آگاهى به پنجاههزار تومان مىفروشند و قرار مىگذارند اگر فروشنده در موعد مقرّر پول را پس بدهد مىتواند معامله را فسخ كند، اینگونه معامله اشكالى ندارد، بهشرط اينكه طرفين واقعاً قصد خریدوفروش داشته باشند، بنابراین اگر در معامله بیع شرط فروشنده در موعد مقرّر پول را پس ندهد جنس از آن خريدار خواهد بود.
درصورتیکه در معامله فروشنده نتواند جنسى را كه فروخته تحويل دهد مشترى مىتواند معامله را فسخ كند، به این خیار تعذّر تسليم گویند.