مراتب اولیاء دم در قصاص و دیه
در قتل عمد، اگر پدر رضایت داد و مطالبه دیه کرد و جدّ مخالفت کند و مطالبه قصاص نماید کدام مقدّم است؟
باوجود پدر نوبت به جدّ نمیرسد.
باوجود پدر نوبت به جدّ نمیرسد.
دیه مقتول مانند سایر اموال اوست و باید سهم صغیر را نزد قیّم امین بسپارند تا براى او نگهدارى کند و بقیّه طبق قانون ارث تقسیم میشود.
درصورتیکه پزشک مسئولیت زایمان آن زن را برعهدهگرفته باشد و در این کار به تصدیق کارشناسان سهلانگاری نموده ضامن است.
دیات ارتباطی به حدود ندارد و هرکدام احکام مربوط به خود را دارد.
در صورت تعارض شهود، شهادت ساقط میشود، دیه و قصاص ثابت نمیگردد و در صورت دوّم احتیاط واجب آن است که هرکدام نصف دیه را بپردازند.
درصورتیکه خوف خطری باشد، جایز نیست و اگر بدون اطّلاع طرف باشد دیه نیز دارد، اما در صورت اطّلاع بیمار اگر منجر به فوت نشود دیه ندارد.
قسامه در جنایت اعضا نیز ثابت است ولى بهوسیله آن تنها دیه ثابت میشود نه قصاص.
آری؛ کفاره قتل عمد، جمع است که عبارت است از آزاد کردن یک بنده، دو ماه روزه گرفتن، شصت فقیر را سیر کردن؛ و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد باید دو مورد دیگر را انجام دهد؛ و کفاره غیر عمد و خطا عبارت است از آزاد کردن بنده و اگر این ممکن نبود شصت روز روزه گرفتن و اگر این ممکن نبود شصت فقیر را سیر کند.
تمام وارثان نسبى و سببى از دیه ارث میبرند، مگر متقرّبان به مادر مانند برادر و خواهر مادرى.
ظاهر ادلّه این است که هر دو جنبه را دارد. هم جنبه جبران خسارت و هم جنبه بازدارنده به همین دلیل یکى از نامهای دیه، عقل است که به معناى بازداشتن است.
ولایت ولىّ صغیر شامل دیه و مانند آن میشود، امّا نمیتواند برخلاف غبطه صغیر، دیه و مانند آن را ببخشد یا به نفع خود تصرّف کند.