تعریف دیه
دیه به چه مالی گفته میشود؟
مالى كه بنابر تقويم شرعى به جبران خون مسلمان يا نقص بدنى او پرداخت شود.
مالى كه بنابر تقويم شرعى به جبران خون مسلمان يا نقص بدنى او پرداخت شود.
دیه جزء اموال آن مرحوم است و در درجه اول باید بدهیهای او را از آن پرداخت. اگر چیزی اضافه آمد تعلق به ورثه دارد.
درصورتیکه کسی که حق قصاص دارد از دنیا برود این حق به ورثهاش منتقل میشود (غیر از همسر) و اگر توافق بر دیه شده، دیه به همه ورثه تعلق میگیرد (حتی همسر) و در اگر قاتل تنها وارث باشد حق به امام منتقل میشود.
دیه در مورد مجروحان جنگى و جانبازان از بیتالمال در تاریخ اسلام سابقه ندارد ولى هرگونه کوششى براى حل مشکلات این عزیزان بهجاست.
ديه جنين به پدر و مادرش مىرسد و هركدام از آنها كه در سقط شركت داشته از ديه ارث نمىبرد و تمام آن به ديگرى مىرسد و اگر هر دو در سقط شركت داشتهاند ديه به پدربزرگ و مادربزرگ پدرى و مادرى و برادران و خواهران جنين مىرسد و طبق قانون ارث تقسيم مىشود و اگر آنها رضايت دهند مشكل حل مىشود.
اگرچه راننده کار بدى کرده، ولى در فرض سؤال مسئول دیه نیست زیرا در اینجا مباشر اقوى است.
1- درصورتیکه هدف زید به دست آوردن مال خود بوده، تقصیرى ندارد و چیزى از دیه بر او نیست.2- او ازنظر پرداخت دیه مسئول نیست ولى به خاطر عملش مستحقّ تعزیر است.
دیه مقتول مانند سایر اموال اوست و باید سهم صغیر را نزد قیّم امین بسپارند تا براى او نگهدارى کند و بقیّه طبق قانون ارث تقسیم میشود.
دیات ارتباطی به حدود ندارد و هرکدام احکام مربوط به خود را دارد.
درصورتیکه مصلحت در صبر کردن باشد، باید صبر کنند و قاتل را با ضمانت و کفالت کافى آزاد نمایند تا صغیرها کبیر شوند و خودشان تصمیم بگیرند؛ و اگر ولىّ مصلحت ببیند (که غالباً مصلحت در همین است)، دیه میگیرد.