ملاک تعیین ضرورت
آيا تعيين ضرورت بر عهده عرف است، يا شخص مكلّف، يا افراد صاحبنظر و اهل خبره؟
موارد مختلف است; در امور ساده بسته به نظر عرف و در موارد پيچيده بسته به نظر اهل خبره است.
تحقیق از وجود پزشک همجنس
آيا خانمها میتوانند بدون تحقيق از وجود دكتر زن، نزد دكتر مرد بروند؟
بايد اوّل تحقيق كنند اگر دكتر همجنس نبود جايز است نزد مرد بروند.
عدمکفایت احتمال ضرورت
آيا در موردى كه احتمال ضرورت میرود، میتوان معامله ضرورت نمود؟
احتمال ضرورت كافى نيست، بايد ضرورت ثابت شود; ولى در موارد خطر، خوف خطر كافى است و يقين به خطر لازم نيست.
ملاک اضطرار در مراجعه به پزشک غیر همجنس
آيا ضيق امكانات مكانى، لوازم، كاركنان و وقت بيمار، جزء موارد اضطرار است؟
اضطرار یک امر عرفى است، هرگاه تشخيص داده شود راه منحصر به پزشك جنس مخالف است، يا اگر منحصر نيست عسر و حرج دارد، مصداق ضرورت محسوب میشود.
الزام بیمار به مراجعه به پزشک همجنس
آيا میتوان بيماران را به مراجعه به پزشك همجنس، حتّى با ادّعاى اضطرار و مجوّز شرعى، ملزم كرد؟
درصورتیکه بيمار خود را ناگزیر از مراجعه به غير همجنس ببيند، مراجعه به غير همجنس مجاز است.
خودداری پزشک از معاینه بیمار غیر همجنس
آيا پزشك میتواند از معاينه بيمار غير همجنس، كه به او مراجعه كرده، خوددارى كند؟
درصورتیکه بيمار بتواند بهوسیله طبيب همجنس مشكل خود را حل كند، بايد به او مراجعه نمايد.
پزشک غیر همجنس حاذقتر
آیا باوجود پزشک همجنس، تنها به دلیل حاذقتر و ماهرتر بودن پزشک غیر همجنس میتوان به او مراجعه کرد؟
مراجعه به پزشک غیرهمجنس حاذقتر و ماهرتر، تنها در صورتی مجاز است که مراجعه نکردن به او بیم خطر و ضرر را به همراه داشته باشد؛ و به عبارتی در صورتى جايز است كه تفاوت آگاهى آن دو در حدّى باشد كه بيم آن برود پزشك همجنس موفّق به معالجه نشود و بيمارى ادامه يابد، يا تشديد شود، يا بهبودى به تأخير افتد.
مراجعه به پزشک غیر همجنس در روستا
اگر جان بيمار درخطر نباشد بلكه یک بيمارى خفيف يا متوسّط باشد، آيا خانم بيمار حتماً بايد به پزشك همجنس در شهر مراجعه كند، يا در روستا پزشك مرد مجاز است با انجام معاينات ضرورى، اقدام به تشخيص و درمان نمايد؟
اگر رفتن به شهر كارى شاق و موجب عسر و حرج باشد و بيمار مزبور نياز به مراجعه به طبيب داشته باشد جايز است.
مراجعه به پزشک غیر همجنس به علت بالا بودن هزینهها
اگر هزینههای درمان در صورت مراجعه به پزشک همجنس بیشتر از مراجعه به غیر همجنس باشد، جایزاست به غیر همجنس رجوع شود؟
درصورتیکه گرانی در حدی باشد که برای مراجعهکننده مشقتبار است، مانعی ندارد و اگر قابلتحمل باشد، نباید مراجعه کند.
معاینه عورت بیمار همجنس جهت تشخیص بیماری
با توجّه به اينكه جهت معاينه ساده پروستات، حتماً بايد از طريق مقعد، بيمارى را موردبررسی قرارداد تا تشخيص قطعى بیماریهای پروستات داده شود; همچنين در بسيارى از بیماریهای آلت تناسلى، مشاهده و گاه لمس آن ضرورى است. آيا در چنين مواردى پزشك مرد میتواند بيمار مرد را بدون اشكال شرعى معاينه نمايد؟ اگر با عدم انجام اين معاينه، بيمارى را تشخيص ندهد و بيمارى ـ مثلاً سرطان ـ پيشرفت كند، آيا پزشك مسئول است؟ (با توجّه به اينكه استفاده از آيينه هميشه امکانپذیر نيست و در ضمن عمل لمس نيز بايد بادید كامل و با دست انجام شود و ازاینرو در حال حاضر در تمامى مراكز درمانى اين معاينه مستقيماً انجام میشود).
از سؤال استفاده میشود كه اين امر ضرورى است و در اين صورت معاينات مزبور اشكالى ندارد؛ و اگر در اینگونه موارد پزشك كوتاهى كند مسئولیت دارد.