مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

بعد از عمره تمتّع بايد حج تمتّع را بجا آورد و اعمال آن سيزده چيز به ترتيب زير است:1. احرام بستن از مکه.2. «وقوف در عرفات»؛ يعنى ماندن در سرزمين عرفات، از ظهر تا غروب آفتاب روز نهم ذی‌الحجه.3. «وقوف در مشعرالحرام»؛ يعنى ماندن از طلوع فجر روز عيد قربان تا طلوع آفتاب در انجام‌. 4. رفتن به مِنى در روز دهم ذی‌الحجه و رمى جمره عقبه (يعنى هفت سنگ كوچك به محلی كه در آخر منى قرار دارد و نامش «جمره عقبه» است بزند).5. قربانى كردن در منى در روز دهم ذی‌الحجه (روز عيد قربان).6. تراشيدن موى سر، يا كوتاه كردن آن. 7. طواف خانه كعبه (اين طواف را طواف زيارت مى‌گويند). 8. بجا آوردن دو ركعت نماز طواف. 9. سعى ميان صفا و مروه. 10. طواف ديگرى كه آن را «طواف نساء» مى‌نامند.11. دو ركعت نماز طواف نساء. 12. اقامت شب‌های يازدهم و دوازدهم در منى. 13. رمى جمرات سه‌گانه؛ يعنى انداختن هفت سنگ، در روزهاى يازدهم و دوازدهم، به هرکدام از سه محلی كه در منى قرار دارد. شرح هرکدام در مسائل آينده خواهد آمد.

ميقات احرام براى «حج تمتّع» «مکه» است و از هر جاى مکه (خواه مسجدالحرام، يا مساجد ديگر مکه، يا كوچه‌ها و خیابان‌ها و يا خانه و منزل باشد) كافى است؛ و بهتر از همه‌جا براى احرام حج، مسجدالحرام است.

فرقى ميان مکه جديد و قديم نيست؛ حتّى محلاتی از مکه امروز كه به‌طرف منى و عرفات گسترش‌یافته، از همه آن مناطق مى‌توان احرام بست.

اگر از محلّه‌هاى مکه محسوب شود احرام بستن از آن مانعى ندارد؛ ولى چنانچه عرفاً از محلّه‌هاى آن نيست، يا مشكوك است، كفايت نمى‌كند.

احتياط واجب آن است كه از نقاطى از شهر مکه، كه از مسجد تنعيم دورتر است (يعنى از محدوده حرم بيرون است) احرام نبندد (مسجد تنعيم نزدیک‌ترین حدّ حرم است).

بهترين وقت براى احرام حج، روز ترويه (هشتم ذی‌الحجه) است، ولى از سه روز قبل از آن نيز مى‌توان احرام بست و به‌سوی منى حركت كرد تا ازآنجا به عرفات برود، به‌خصوص افراد پير و بيماران، درصورتی‌که از ازدحام بترسند، مى‌توانند زودتر از اين هم حركت كنند.

آخرين وقت احرام حج موقعى است كه تأخیر از آن سبب شود به وقوف عرفات، كه از ظهر روز نهم تا غروب است، نرسد. بنابراين، صبح روز نهم نيز مى‌تواند مُحرم شود و خود را به عرفات برساند (درصورتی‌که امكان رسيدن در اين موقع باشد).

چگونگى احرام بستن و لبّيك گفتن به همان شكلى است كه در احرام عمره ذكر شد؛ بنابراین هرگاه نيّت حج تمتّع كند و لبّیک‌های واجب را ـ به شكلى كه در احرام عمره بيان شد ـ بگويد و قصد احرام كند و امورى را كه بر محرم حرام است بر خود تحريم كند، محرم مى‌شود.

نيّت بايد خالص و براى اطاعت خداوند باشد و ريا كردن موجب بطلان عمل است.

تمام چيزهايى كه در محرمات احرام بيان شد، در اين احرام نيز حرام است و از جهت كفّاره نيز تفاوتى بين احرام حج و عمره نيست.

در صورت امكان بايد به مکه بازگردد و دوباره محرم شود و تلبيه بگويد و بقيّه اعمال را انجام دهد و اگر ممكن نيست همان‌جا قصد احرام كند و «لبّيك» بگويد و اگر بعد از تقصير يا حلق يادش بيايد، اعمالش صحيح است و نيازى به احرام و لبّيك نيست.

اگر احرام را فراموش كند و به منى يا عرفات برود، واجب است به مکه بازگردد و احرام ببندد و چنانچه براثر تنگى وقت يا عذر ديگرى، بازگشت به مکه ممكن نشود از همان‌جا كه هست (عرفات، يا مشعر، يا منى) قبل از رمى جمرات و قربانى كردن محرم مى‌شود و اگر بعدازآن متوجّه شود، وقت احرام گذشته و حجش صحيح است.