مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

برای کسانی که آنجا هستند نمی تواند بخواند و باید آنها را آموزش دهد؛ در مورد کسانی که آنجا نیستند مانعی ندارد ولی خود آنها هم در وطن بخوانند.‌

محل نماز طواف واجب بنا بر احتیاط واجب پشت مقام ابراهيم است، ولى اگر فشار جمعیت زياد باشد، مى‌تواند دریکی از دو طرف مقام ابراهيم، يا عقب‌تر از مقام، نماز بخواند، به‌خصوص در مواقعى كه جمعیت طواف كننده به‌قدری زياد است كه صفوف طواف کنندگان به پشت مقام ابراهيم مى‌رسد و خواندن نماز در انجام‌ مشكل مى‌شود، در اين حال نبايد اصرار بر خواندن نماز در نزديكى مقام ابراهيم داشت، بلكه بايد درجایی كه اين مشكل وجود ندارد خوانده شود و كارهايى كه بعضى از عوام انجام مى‌دهند، مانند این‌که گروهى دست‌به‌دست هم مى‌دهند و حريمى براى نمازگزاران موردنظر درست مى‌كنند، هيچ ضرورتى ندارد و اگر براى طواف کنندگان، يا ساير نمازگزاران ايجاد مزاحمت كند، خالى از اشكال نيست، بلكه بايد عقب‌تر بروند تا جايى كه مزاحم طواف کنندگان نباشد.

نماز طواف را در همه اوقات مى‌توان خواند، مگر این‌که با وقت نماز واجب مزاحمت كند، به‌گونه‌ای كه خواندن نماز طواف در آن‌وقت، باعث از دست رفتن نماز واجب شود، كه در اين صورت بايد نماز روزانه را مقدّم داشت.

واجب است بعد از طواف واجب، دو ركعت نماز بخواند و احتياط واجب آن است كه اين نماز را پشت مقام ابراهيم بجا آورد، ولى لازم نيست متّصل به آن باشد؛ بلكه همين اندازه كه بگويند پشت مقام ابراهيم بجا آورده كافى است.

اين امر عرفى است؛ يعنى مردم بگويند نماز او پشت مقام است.

مى‌تواند درجایی كه مقدور است بخواند و صبر كردن براى نزدیک‌تر خواندن لازم نيست.

احتياط واجب آن است كه نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بجا آورد؛ مگر این‌که يادش برود.

اگر مي¬توانند بايد نماز را پايين بخوانند؛ ولي اگر مشقّت زياد دارد مي¬توانند در همان طبقه نيز نماز را بخوانند.

بايد نمازش را در پشت مقام ابراهيم اعاده كند و اعاده اعمال بعد لازم نيست.

اين كار در صورت مزاحمت جايز نيست و مى‌تواند در نقاط ديگر مسجدالحرام آن‌ها را انجام دهد، زيرا تمامى نقاط مسجدالحرام داراى فضيلت است.

هرگاه به‌واسطه مانعى ـ مثل باطل شدن وضو، يا نجس شدن لباس و بدن، يا ازدحام جمعیت براى نماز جماعت روزانه و مانند آن ـ نتواند نماز طواف را بلافاصله پس از طواف بجا آورد، بعد از رفع مانع بجا مى‌آورد و طواف و نمازش صحيح است.

الف) جابجايى مقام ابراهيم ضررى به امر طواف نمى‌زند؛ زيرا جايز است طواف در دو طرف مقام ابراهيم انجام شود؛ امّا ازآنجاکه مقام ابراهيم معيارى براى محل نماز «طواف واجب» است و اين تغيير سبب مى‌شود كه معيار مزبور به هم بخورد، تغيير آن شرعاً مجاز نيست.ب) همان‌طور كه گذشت براى طواف مشكلى ايجاد نمى‌شود؛ زيرا طواف در پشت مقام نيز جايز است؛ امّا اگر خدايى نكرده آن‌ها اقدام به چنين كار خلافى كنند، زائران بايد در محل جديد پشت مقام ابراهيم نماز طواف بخوانند.