پرداخت خمس به مجتهد دیگر
آیا میتوان خمس را به مجتهد دیگری غیر از مرجع تقلید پرداخت کرد؟
اعطاى خمس به مرجع مقلّد در دو صورت لازم است اول اینکه معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم میداند مصرف میکنند، دوم درصورتیکه مرجع بهعنوان حکم حاکم از مقلدین خود خمس را طلب کند، بنابراین اگر كسى بخواهد وجوهات شرعیّة خود را به مجتهدى كه از او تقليد نمىكند بدهد در صورتى جایز است كه مرجع تقلیدش اجازه دهد.
لزوم اجازه مجتهد در پرداخت سهمین خمس به اشخاص
آیا مقلد میتواند سهم امام یا سادات را بدون اجازه مرجع تقلید به نیازمند بدهد؟
سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمیتوان به سادات فقیر یا یتیم نیازمند یا سادات نیازمند وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) پرداخت (بنا بر احتياط واجب) و سهم امام علیهالسلام را نيز اگر بدون اجازه مجتهدی که از او تقلید میکند بپردازد قبول نيست، مگر اینکه مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.
لزوم اجازه مجتهد جهت صرف سهم امام در امور عام المنفعة
استفاده از سهم امام علیهالسلام برای امور عامالمنفعه مانند ساخت مسجد، مدرسه و مانند آنچه حکمی دارد؟
صرف كردن قسمتى از سهم مبارك امام علیهالسلام براى ساختن مساجد يا حسینیهها يا بيمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتى مجاز است كه با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعايت اولویت باشد، ولى سهم سادات را جز در مورد سادات فقیر یا وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) نمیتوان مصرف كرد.
تغییر احکام صریح قرآن توسط مجتهد
آیا میتوان در مورد مسائلی که در متن صریح قرآن آمده نظر داد؟ و آیا یک مجتهد میتواند با توجه به اجتهاد خود نظر دهد که این آیه به فرض در زمان کنونی با زمان پیامبر (ص) فرق میکند و نظر جدیدی بدهد؟ مثلاً در مورد مقدار دیه زن و مرد که در متن صریح قرآن آمده است با توجه به شرایط کنونی مقدار آن را تغییر داد؟
آنچه در آیات قرآن با صراحت آمده بههیچوجه قابلتغییر نیست.
محدوده حجیت قول یا فتوا مجتهد
آیا باید به تمام دستورات مرجع تقلید بدون چونوچرا عمل کرد، مثلاً اگر مرجع تقلید هم مانند امام معصوم که به شخصی فرمودند که برود داخل تنور پر از آتش، چنین دستوری دهد آیا عمل به آن صحیح است؟ این مثال فقط برای روشنتر شدن موضوع بیانشده است؟
مرجع تقلید چنین دستوری نمیدهد، البته قول و فتوای او برای مقلد حجت است و باید عمل نماید. و آنچه میگوید باید مستند به قرآن و روایات معصومین یا اصول و قواعد عملیّه باشد.
رجوع به مجتهد دیگر در احتیاطات واجب
آیا در احتیاطات واجب میتوان به هر مجتهدى مراجعه کرد؟
رجوع به مجتهدى که اعلم یا حداقل مساوى دیگران باشد، مانعى ندارد.
فراموش کردن مرجعی که در احتیاط واجب به فتوای ایشان رجوع کرده
اگر مقلد، در چندین مسئله که حکمشان احتیاط واجب است، در هرکدام به فتوای مرجع تقلیدی دیگر رجوع کند، آیا لازم است که هنگام اجرای آن احکام، یادش باشد به کدام مرجع رجوع کرده یا همینکه فتوای رجوع شده به آن در ذهنش باشد کافی است؟ مثلاً راجع به وجوب شرکت در نماز جمعه، لازم است همیشه بداند که به مقام معظم رهبری رجوع کرده یا اگر این را فراموش کند، ولی حکم در ذهنش باشد کافی است؟
فراموش کردن مرجعی که در احتیاط واجب به فتوای ایشان رجوع کرده اشکالی ندارد همینکه بداند فتوایی که به آن رجوع کرده چیست، کفایت میکند.
تخصصی شدن مرجعیت در زمینههای مختلف
با توجّه به پیشنهاد برخى از شخصیتها، در زمینه تخصّصى شدن مرجعیت تقلید، نظر خود را دراینباره بفرمایید. تخصّصى شدن مراجع تقلید در زمینههای مختلف علمى چه حکمى دارد؟
درصورتیکه هر یک از آنها در بخشى از فقه اعلم باشند و ضوابط مرجعیت بر آنها تطبیق کند، اشکال ندارد.
رجوع در چند مسئله به مرجع تقلید دیگر
بعضى از فقها در مسئله سودهاى بانکى و نیز چند مسئله دیگر که محل ابتلاى من است، با مرجع اینجانب اختلافنظر دارند، آیا در این چند مسئله میتوانم به مرجع دیگرى رجوع کنم؟
در مسائلی که از کسى تقلید کردهاید، باید باقى بمانید; مگر اینکه ثابت شود نفر دوم اعلم است و یا مرجع شما در آن مسئله احتیاط کند که در این مورد رجوع به غیر جایز است.
تقلید از دو یا چند مرجع تقلید
آیا یک فرد میتواند از دو یا چند مجتهد تقلید کند؟
هرگاه دو مجتهد مساوى باشند، مىتوان بعضى از مسائل را از يكى و بعضى را از ديگرى تقليد كرد؛ ولی هرگاه در مسئلهای به فتوای یکی عمل کرد، عمل به فتوای دیگری در آن مسئله، جایز نیست.