معامله جنس‌های مختلفى كه از يك ريشه گرفته‌شده است با تفاوت اشكال دارد، مثل‌اینکه ده كيلو روغن را به بيست كيلو پنير بفروشند، يا به پنجاه كيلو شير، يا پانزده كيلو كره.
در مورد گندم درهرصورت ربا محسوب میشود خواه قیمت مساوی باشد یا نباشد.
باید تحقیق کنید نخست وضع معامله را روشن سازید و بعد حق‌الزحمه خود را دریافت کنید.
خریدوفروش عين نجس يعنى چيزهايى كه ذاتاً نجس است بنا بر احتياط واجب (مانند بول و غائط و خون) باطل است امّا خریدوفروش خون در عصر و زمان ما كه براى نجات مجروحين و بيماران مورداستفاده قرار می‌گیرد جايز است.
چنانچه مطمئن باشند استفاده نامشروعی از آن نمی‌شود مانعی ندارد.
خریدوفروش اعضاى بدن مانند كليه و امثال آن باطل است؛ ولى احتياط مستحب آن است كه اگر پولى می‌خواهند بگيرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل اين كار در صورتى جايز است كه براى دهنده توليد خطر نكند.
چک مانند سفته بر دو قسم است: چك حقيقى و مدّت دار كه نشانه طلب كسى از ديگرى است (مثلًا در برابر خريد جنس از ديگرى به او چك داده است) در اين صورت، چك مدّت دار را مى توان به مقدارى كمتر از آن با شخص طلبكار نقداً معامله كرد، يا به شخص ثالثى به مبلغى كمتر فروخت.2- چك دوستانه كه چك در مقابل طلب نبوده باشد در اينصورت معامله آن اشكال دارد.
معامله سلف (يا پیش‌خرید) آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدّتى جنس را تحويل بگيرد.
اگر این کار در عرف عقلا نوعى حقّ مالکیت محسوب شود، هرچند این حق ناشى از توافق بین‌المللی باشد، خریدوفروش و اجاره یا وقف آن جایز است.
در صورتی که نیاز به این تحقیق داشته باشید و دروغ و خلافی انجام نشود اشکالی ندارد.
سفته حقيقى را اگر كسى با ديگرى به مبلغى كمتر معامله كند مثل اين كه سفته هزار تومانى را كه سه ماه مدّت دارد به نهصد تومان پول نقد معامله نمايد و در حقيقت يك هزار تومان اسكناسى را كه در ذمّه بدهكار، طلب دارد، به نهصد تومان پول نقد مى فروشد، اين گونه معامله سفته اشكال ندارد (و آن را تنزيل سفته گويند) ولى معامله روى سفته دوستانه خالى از اشكال نيست، چون بدهى واقعى در آنجا وجود ندارد و راههايى كه براى حلّ مشكل آن ذكر شده هيچ كدام خالى از اشكال نمى باشد.
در صورتی که دو سال پیش معامله انجام شده و شما قیمت آن زمان را پرداخته اید،حق مطالبه مبلغ اضافه را ندارد.
