اخذ وثیقه بهعنوان تأمین کیفری
وثیقهای که بهعنوان تأمین کیفرى از شخص ثالث اخذ میگردد، با فرض اینکه ماهیت آن علاوه بر تعهّد بر حضور، تعهّد بر دین نیز باشد، چه حکمى دارد؟
این کار درواقع ترکیبى از عقد کفالت و ضمانت است و اشکالى ندارد.
این کار درواقع ترکیبى از عقد کفالت و ضمانت است و اشکالى ندارد.
هرگاه ضامن در موقع ضمانت توانايى پرداختن بدهى را داشته باشد طلبكار نمىتواند ضمانت او را فسخ كند و طلب خود را از بدهكار اوّل مطالبه نمايد. همچنين اگر ضامن در آن موقع فقير باشد ولى طلبكار اين مطلب را بداند و به ضامن شدن او راضى شود حق فسخ ندارد. امّا اگر ضامن از همان اوّل فقير باشد و طلبكار هم نداند و بعد متوجّه شود. مىتواند ضامن بودن را فسخ كند.
شخص ضامن نمىتواند ضمانت خود را بدون رضايت طلبكار فسخ كند ولى اگر ضامن يا طلبكار در قرارداد خود شرط كنند كه هر وقت بخواهند مىتوانند فسخ كنند، مانعى ندارد.
مانعى ندارد كه شخص ثالثى ضمانت نفقه را بنمايد و در اين صورت نفقه بر عهده او خواهد بود.
هرگاه انسان بخواهد ضامن شود كه بدهى كسى را بدهد مىتواند صيغه لفظى بخواند و یا بهوسیله امضا كردن ضمانتنامه يا هر كار دیگر اين مطلب را به طلبكار بفهماند.
هر دو نوع ضمان صحيح است و عقد ضمان محسوب مىشود و در حاشيه عروة الوثقى شرح آن را نوشتهايم و جمعى از فقهاى معاصرين در اين مسئله با آنچه گفته شد موافقاند.
این نوع ضمانت صحیح نیست.
كسى كه انسان ضامن بدهى او مىشود، بايد بدهكار باشد بنابراين اگر بخواهد از ديگرى وام بگيرد تا وقتى نگرفته كسى نمىتواند ضامن او بشود مگر در مواردی مانند وام بانکی که متقاضی وام در آستانه بدهکاری قرار دارد. ولى اشكالى ندارد كه مثلاً بگويد فلان كارمند يا كارگر را استخدام كن اگر خرابى يا خيانتى به بار آورد من ضامنم، اين ضمانت نيز معتبر است.
آری لازم است طلبکار ضمانت را قبول كند.
هر دو نوع ضمان صحيح است و جزء شعب عقد ضمان محسوب مىشود.
در ضمانت مىتواند صيغه لفظى به زبان فارسى يا عربى يا هر زبان ديگر بخواند.