مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

به خاطر هزینه‌هایی که دارد بنا بر احتیاط واجب زکات آن را بپردازد.

لازم نيست به فقير بگويند كه اين مال زكات است، بلكه مى‏توان زكات را به‌صورت هديه به او داد (البته به‌طوری‌که دروغ نشود) ولى درهرحال بايد قصد زكات كند.

هرگاه زراعتى را با آب چاه آبيارى كنند و در زمين مجاور آن زراعتى باشد كه از رطوبت آن زمين استفاده كند و محتاج به آبيارى نشود زكات زراعتى كه با آب چاه آبيارى شده، یک‌بیستم و زكات زراعتى كه مجاور آن است یک‌دهم مى‏باشد.

فعل آن‌ها را حمل بر صحت كنيد و بگوييد آن شاء الله به وظيفه خود عمل می‌کند و براى شما اشكال ندارد.

اگر با عين مالى كه براى زكات كنار گذاشته، براى خودش تجارت كند صحيح نيست، ولى اگر با اجازه حاكم شرع باشد صحيح است و منافع آن مال زكات است.

فقير حق ندارد زكات را به كمتر از مقدار آن صلح كند، يا چيزى را گران‌تر از قيمت آن به‌عنوان زكات بپذيرد، يا زكات را از مالك گرفته و به خودش ببخشد، حتى اگر كسى زكات زيادى بدهكار است و فقير شده و نمى‏تواند زكات را ادا كند بر ذمه او مى‏ماند، مانند بدهى‏هاى ديگرش و گرفتن و بخشيدن به او اشكال دارد.

در مورد زکات فطره و کفارات و صدقه و رد مظالم جایز نیست مازاد بر مؤونه سال بگیرد؛ و هرگاه اضافه از نیاز بگیرد باید مقدار اضافه را به فقیر دیگری بدهد.

مستحب است در دادن زكات فطره خويشاوندان محتاج را بر ديگران مقدم دارد و بعد همسايگان نيازمند را و مستحب است اهل علم و فضل را اگر نيازى داشته باشند بر غير آن‌ها مقدم بشمرد.

در زكات‏ گوسفند و گاو و شتر علاوه بر شرايط عامه وجوب زکات، لازم است كه اين حيوانات بيكار باشد؛ اگر در تمام طول سال روزهاى پراکنده‌ای کارکرده، به‌طوری‌که حيوان كارگر محسوب نشود زكات آن واجب است.

مستحب است زكات گوسفند و گاو و شتر را به نيازمندان آبرومند بدهند و نيز مستحب است در دادن زكات خويشاوندان را بر ديگران و اهل كمال و علم را بر غیر آنان و كسانى را كه اهل سؤال نيستند بر اهل سؤال مقدّم دارند.

چون نزاع بر سر اجراي حکم مستحب و اموال صبي است، ولايت فردي که پرداخت زکات را انکار می‌کند مقدّم می‌شود.

كسى كه می‌تواند زكات را به مستحق برساند اگر كوتاهى كند و مال از بين برود ضامن است و بايد عوض آن را بدهد ولى اگر كوتاهى نكرده باشد چيزى بر او نيست.