مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه طلا و نقره سکه‌دار رايج را زن‌ها به‌صورت زينت‏آلات درآورند و براى زينت از آن استفاده كنند زكات ندارد.

اگر گرفتن سهمى از زراعت در مقابل همه کارهای کشاورزى باشد (آن‌چنان‌که در میان مالک و رعیت در بلاد ما معمول است) زکات به سهم آن‌ها تعلّق می‌گیرد؛ به‌شرط این‌که سهم آن‌ها به حدنصاب برسد. امّا اگر سهم را فقط در مقابل درو کردن یا مانند آن بگیرد ـ یعنى بعد از وقت تعلّق زکات ـ در این صورت چیزى بر کارگر نیست.

به كسى كه ادّعاى احتياج مى‏كند نمى‏توان زكات فطره داد، مگر آن‌که اطمينان حاصل گردد كه او فقير است، يا لااقل از ظاهر حالش گمان پيدا شود و يا بداند سابقاً فقير بوده و رفع فقر او ثابت نشده باشد.

غلاتی كه زكات آن‌ها را داده، اگرچند سال هم نزد او بماند زكات ندارد.

مالى را كه از انسان غصب کرده‌اند و نمى‏تواند در آن تصرّف كند زكات ندارد و همچنين هرگاه زراعتى غصب شده و موقعى كه زكات آن واجب می‌شود در دست غاصب باشد، اگر بعداً به مالكش برگردد زكات ندارد.

درصورتی‌که ملک دولت باشد زکات ندارد.

احتياط مستحب آن است كه از ساير پول‌های رايج مانند اسكناس اگر شرايط ديگر در آن جمع باشد زكات بدهند.

در مورد زکات فطره و کفارات و صدقه و رد مظالم جایز نیست مازاد بر مؤونه سال بگیرد؛ و هرگاه اضافه از نیاز بگیرد باید مقدار اضافه را به فقیر دیگری بدهد.

كسانى كه مشغول فراگرفتن علم واجب هستند مى‏توانند از زكات استفاده كنند، همچنين قضات و مجريان حدود و مانند آن‌ها.

به آن مقدار گندم یا وجه آن‌که در سال خمسی باقی‌مانده، خمس تعلق می‌گیرد.

زکات به گوساله تعلق می‌گیرد و مانند گاو می‌باشد.

حاكم شرع می‌تواند مأمورى براى جمع‌آوری زكات تعيين كند تا بعد از جدا كردن گندم و جو از کاه، يا خشک شدن خرما و انگور، زكات را جمع‌آوری كند و اگر از پرداختن زكات كه حقّ محرومان است خوددارى نمايند می‌تواند به‌زور از آن‌ها بگيرد.