مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

زكات انگور و كشمش موقعى است كه ميوه برسد و به آن انگور گويند و همچنين در مورد خرما زمانى است كه خرما برسد و قابل‌خوردن شود؛ ولى وقت دادن زکات در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شود، مگر اين‏كه بخواهند آن را به‌صورت تر مصرف كنند كه بايد زكات آن را بدهند به‌شرط این‌که خشک‌شده آن به حدنصاب برسد.

درصورتی‌که هرکدام از آن‌ها هرچند به صورتی تخمینی به حدنصاب رسیده باشد باید زکاتش پرداخت شود.

اگرچند نفر باهم شريك باشند هرکدام سهمش به حدنصاب برسد بايد زكات را بدهد.

درصورتی‌که مالی از خود به ارث گذاشته باشد باید دین او را از اموالش داد و اگر مالی نداشته باشد دین او را می‌توان از زکات پرداخت کرد.

مابين دو نصاب زكات ندارد، يعنى اگر از نصاب اوّل كه 5 شتر است بگذرد تا به نصاب دوم كه 10 شتر است نرسيده، فقط زكات 5 شتر را مى‏دهد، همچنين در نصاب‌های بعد.

هرگاه زكات را به ميل خود نپردازد حاكم شرع می‌تواند به‌اجبار از او دريافت دارد و زكات محسوب می‌شود و نيت قربت در اينجا ساقط است، ولى احتياط واجب آن است كه حاكم شرع قصد قربت كند.

اگر دسترسى به فقير ندارد می‌تواند مقدارى از مال خود را به نيّت فطره جدا كرده و براى مستحقی كه در نظر دارد يا براى هر مستحق كنار بگذارد و بايد هر وقت كه آن را می‌دهد نيّت فطره نمايد.

مستحب است در دادن زكات فطره خويشاوندان محتاج را بر ديگران مقدم دارد و بعد همسايگان نيازمند را و مستحب است اهل علم و فضل را اگر نيازى داشته باشند بر غير آن‌ها مقدم بشمرد.

اگر اردو بانیان خیر داشته باشد باید آن‌ها بدهند و اگر خودشان پول داده‌اند بر عهده خودشان است.

اگر مالك يا وكيل او بدون قصد قربت، زكات را به فقير دهد و پيش از آن‌که مال از بین ‏برود خود مالك نيت قربت كند، زكات حساب می‌شود.

بز و ميش و شيشك در زكات باهم فرق ندارد و همچنين انواع شتر، گاو و گاوميش نيز يك جنس حساب می‌شود.

فقیر يا مسکین بنابر احتياط واجب نمی‌تواند بيش از مخارج سال خود و عيالاتش را از زكات بگيرد و اگر كسرى دارد تنها به‌اندازه كسرى خود می‌تواند بگيرد.