مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه كسى بدهكار خمس يا زكات است و قرض هم دارد و اموالى از باب كفاره و نذر و مانند آن بر او نيز واجب شده، چنانچه نتواند همه آن‌ها را بپردازد، اگر عين مالى كه خمس يا زكات بر آن واجب شده از بين نرفته است بايد خمس و زكات را مقدم دارد و اگر از بين رفته، احتياط واجب اين است كه حق مردم را مقدّم دارد و اگر چنين كسى از دنيا برود و مال او براى همه این‌ها كافى نباشد به همين ترتيب عمل كنند.

کمک به گدایان اشکالی ندارد، ولی بهتر این است که انسان صدقات خود را به اشخاص یا مؤسّسانی بدهد که اطمینان از مصرف صحیح آن دارد.

چنانچه حواس‌پرتی در حدی باشد که اشخاص و امورات به‌اشتباه گرفته شوند و وقایع جاری زندگی از خاطر برود؛ چنین شخصی مکلّف به زکات و عبادات نیست.

درصورتی‌که ملک دولت باشد زکات ندارد.

واسطه موظف است عوض آن را به شخص نیازمند بدهد.

اگر مالك كسى را وكيل كند كه زكات مال او را بدهد چنانچه ظاهر عبارتش اين باشد كه به ديگران بدهد، خود وكيل نمى‏تواند چيزى از آن را بردارد، هرچند مستحق باشد، ولى اگر ظاهر عبارت عام است، خودش نيز می‌تواند استفاده كند.

در هر دو صورت می‌توانند به نرخ کشوری که در آنجا مصرف می‌شود بپردازند.

زكات فطره بر تمام كسانى كه قبل از غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، يعنى بايد براى خودش و كسانى كه نان‌خور او هستند، هر نفر به‌اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) ازآنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو يا خرما يا برنج يا ذرت و مانند این‌ها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از این‌ها را بدهد كافى است.

باید به سهامداران تذکر دهند، اگر آن‌ها خودشان اقدام نکردند، ما به شما اجازه می‌دهیم که زکات را به صاحبانش برسانید.

هرگاه طلا و نقره سکه‌دار رايج را زن‌ها به‌صورت زينت‏آلات درآورند و براى زينت از آن استفاده كنند زكات ندارد.

تنها درصورتی‌که صندوق متعلق به موسسه خاصی نباشد و یا اینکه به شما اجازه این کار را داده باشند دخل و تصرف در آن مانعی ندارد.

نقره نيز دو نصاب دارد: نصاب اوّل 105 مثقال معمولى است كه اگر به آن مقدار برسد و شرايط ديگر در آن جمع باشد بايد چهل‌ویک آن را (دو و نيم درصد) به‌عنوان زكات بپردازد و اگر به اين مقدار نرسد زكات آن واجب نيست. نصاب دوم 21 مثقال است، يعنى اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام 126 مثقال را بدهد و هرگاه كمتر از 21 مثقال اضافه شود فقط زكات 105 مثقال واجب است و زيادى زكات ندارد، همچنين هرقدر بالا رود، ولى براى آسان شدن حساب اگر انسان دو و نيم درصد از طلا و نقره كه دارد بدهد زكاتى را كه بر او واجب بوده داده، گاهى هم بيشتر از مقدار واجب داده است.