مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هزینه های واجبات دفن را جایز نیست و تنها می توانند هزینه های اضافی بر واجبات دفن را بگیرند.‌

اگر قبرستان به طور کامل متروکه شده و آن اداره خدماتی را به مردم ارائه می کند تصرف مانعی ندارد و نماز در آنجا صحیح است.‌

اگر به میّت برخورد کردید در جای دیگری چاه بکنید و اگر ممکن نیست در پارچه پیچیده و در قبرستان مسلمین خاک کنید.

آب‌گرفتگی قبرستان در صورت ضرورت ایجاد سد، اشکالی ندارد و نیازی به نبش قبر نمی‌باشد و إن شاء الله مدفونین در قبرستان مشمول رحمت الهی هستند.

هرگاه احداث گورستان در چنین مناطقى مخالف مقررات و قوانین حکومت اسلامى باشد، یا باعث اذیّت و آزار مردم گردد، از این کار خوددارى شود.

با توجه به آنچه نوشته‌اید، اولویت با قبرستان است.

دفن مسلمان در قبرستان غیرمسلمآنجایز نیست بنابر احتیاط واجب و در صورت دفن شدن اگر محذوری وجود ندارد آن را انتقال بدهند.

هرگاه زمین مزبور سابقه ملکى نداشته باشد، یا احتمال موات بودن آن از روز اوّل برود حکم وقف بر آن جارى نمى شود؛ امّا اگر سابقه ملکیّت داشته و براى قبرستان واگذار شده است حکم وقف بر آن جارى است.

هرگاه زمين مزبور سابقه ملكى نداشته باشد، يا احتمال موات‏ بودن آن از روز اوّل برود حكم وقف بر آن جاری نمى‏شود؛ امّا اگر سابقه ملکیت داشته و براى قبرستان واگذارشده است حكم وقف بر آن جاری است.

چنانچه مدت اجاره به اندازه اى باشد كه آثار آخرين ميّت دفن شده به كلّى محو گردد، يا اين كه مالك بعد از پايان مدّت، ملزم به تصرّفاتى شود كه سبب نبش قبور نشود، مانعى ندارد.

خالى از اشکال نیست مگر این که آثار قبرستان به کلّى از بین برود و زمین هم موقوفه نباشد.

درصورتی‌که مدّت به‌اندازه‌ای باشد که آثار آخرین میّت دفن شده به‌کلی محو گردد، یا این‌که مالک بعد از پایان مدّت، ملزم به تصرفاتی شود که سبب نبش قبور نشود، مانعى ندارد.