اگر نتوانست سه روز روزه در مکه را، در انجام بجا آورد و به وطن بازگشت، درصورتی‌که ماه ذی‌الحجه باقى است مى‌تواند در وطن روزه بگيرد، ولى با هفت روز روزه فاصله دهد.
اگر بعد از احرام، براى رفتن به مکه، يا اجازه بجا آوردن اعمال پولى مطالبه كنند، چنانچه تمكّن دارد بايد بپردازد؛ مگر این‌که موجب عسر و حرج گردد و اگر تمكّن ندارد، يا حرجى است، حكم «مصدود» را دارد.
اگر تنها از اعمال منى ممنوع گردد براى رمى و قربانى نايب مى‌گيرد، سپس موى سر را مى‌تراشد يا كوتاه مى‌كند و از احرام بيرون مى‌آيد و بقيّه اعمال مکه را شخصاً انجام مى‌دهد و اگر وقوف‌ها را انجام داده و فقط از انجام اعمال منى و اعمال مکه ممنوع شود، براى رمى و قربانى نايب گرفته، سپس تقصير مى‌كند و بعد براى اعمال مکه نايب مى‌گيرد و در تمام اين صورت‌ها حج او صحيح است و از احرام بيرون مى‌آيد.
كسانى كه براى شركت در نماز مغرب يا ظهر به مساجد مکه و مدينه مى‌روند و در جماعت آن‌ها شركت مى‌كنند، مى‌توانند بعد از نماز جماعت، نماز عشا يا عصر خود را به‌طور فرادى بجا آورند.
سجده بر حصيرهايى كه در مکه و مدينه مورداستفاده حجاج ايرانى و غير ايرانى واقع مى‌شود و حصير مزبور با نخ مخلوط است، مانعى ندارد؛ مشروط بر این‌که موجب هتك و انگشت‌نما شدن نگردد.
مسافران مخيّرند نماز خود را در مسجدالحرام و مسجدالنبی، بلكه در تمام شهر مکه و مدينه، تمام يا قصر به‌جا آورند و نماز تمام افضل است و فرقى بين مکه و مدينه قديم و امروز نيست.
با توجّه به این‌که قصد اقامه عشره بايد در يك محل، يا دو محل نزديك به هم باشد (مثلاً بافاصله سه يا چهار كيلومتر) حجاج محترم نمى‌توانند با احتساب ايّام عرفات و مشعر و منى قصد ده روز كنند، ولى چنانچه قصد ده روز توقّف در مکه كنند و پس از گذشت ده روز به عرفات و مشعر و منى بروند، يا بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتى از قصد برگردند و به آن امكنه مقدسه بروند، نمازشان در همه اين مکان‌ها كامل است. زيرا در شرايط فعلى فاصله مکه تا عرفات به مقدار مسافت شرعيّه نيست.
بعد از انجام اعمال سه‌گانه «منى» واجب است براى انجام باقی‌مانده اعمال حج به مکه بازگردد و اعمال مکه را، كه پنج چيز است، انجام دهد و آن‌ها عبارت‌اند از: 1. «طواف حج» كه آن را «طواف زيارت» نيز مى‌نامند. 2. «نماز طواف حج».3. «سعى بين صفا و مروه».4. «طواف نساء». 5. «نماز طواف نساء».اين پنج واجب را به همان کیفیت كه در عمره تمتّع بیان‌شده بدون هيچ تفاوت بجا مى‌آورد، مگر در نيّت كه اينجا بايد به نيّت طواف حج و نماز و سعى آن باشد، سپس به نيّت طواف نساء و نماز آن.
احتیاط آن است تا اعمال را تکمیل نکرده خارج نشود.
درصورتی‌که فایده قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد مانعی ندارد.
هرگاه زنى كه طواف حج و طواف نساء را بجا نياورده، گرفتار عادت ماهانه شود و پيش از پاك شدن ناچار به ترك مکه باشد (مثل این‌که كاروان مهلت نمى‌دهد تا پاك شود) لازم است براى طواف حج و نماز آن نايب بگيرد، سپس خودش سعى را بجا آورد، سپس براى طواف نساء و نماز آن نايب بگيرد (همچنين كسان ديگرى كه به سبب بيمارى يا عذر ديگر قادر به انجام طواف و سعى نباشند بايد نايب بگيرند).
كسى كه مى‌خواهد از مکه بيرون رود مستحب است طواف وداع بجا آورد و در هر شوطى حجرالأسود و ركن يمانى را ـ در صورت امكان ـ استلام نمايد و چون به مستجار رسد مستحباتی كه قبلاً براى آن مكان ذكر شد به‌جا آورد و آنچه خواهد دعا نمايد، بعداً حجرالأسود را استلام نموده و حمد و ثناى الهى نمايد و صلوات بر پيغمبر و آل او بفرستد و اين دعاء را بخواند:«اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى محمد عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِيِّکَ وَ أَمüينِکَ وَ حَبüيبِکَ وَ نَجِيِّکَ وَ خِيَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ. أَللّهُمَّ كَما بَلَّغَ رِسالاتِکَ، وَ جاهَدَ فüي سَبüيلِکَ، وَ صَدَعَ بِأَمْرِکَ، وَ أُوذِىَ في جَنْبِکَ، وَ عَبَدَکَ حَتّى أَتاهُ اليَقينُ. أللّهُمَّ اقْلِبْني مُفلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجاباً لى، بِأَفْضَلِ مايَرْجِعُ بِهِ اَحَدٌ مِنْ وَفْدِکَ، مِنَ المَغْفِرَةِ وَ الْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الرِّضْوانِ وَ الْعافِيَةِ».و مستحب است وقت بيرون آمدن، از مقابل ركن شامى بيرون رود و از خداوند متعال توفيق مراجعت بطلبد و وقت بيرون رفتن معادل یک‌درهم خرما خريده و آن را به فقرا صدقه دهد.
