مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

كسى كه میت را غسل مى‏دهد بايد مسلمان و بالغ و عاقل باشد و مسائل لازم غسل را بداند و احتياط مستحب آن است كه شيعه دوازده‌امامی ‏باشد.

درصورتی‌که وقت قضا تنگ نبوده بنا بر احتیاط واجب باید اعاده نماید و در این حکم بین اینکه همان روز متوجه شود یا چند روز بعد فرقی وجود ندارد.‌

درصورتی‌که شخص جنب موقعیت غسل نداشته و نمی‌دانسته در این موارد باید تیمم نماید، روزه او باطل است ولی بنا بر احتیاط واجب باید تا پایان روز از کارهایی که روزه را باطل می‌کند خودداری کند و بعداً قضای آن را بجا آورد ولی کفاره واجب نیست.

چنانچه تکرار غسل موجب عسر و حرج شدید گردد، تیمّم بدل از غسل مى کند.

اگر بعد از غسل كارى كند كه سبب وجوب غسل شود (مانند مسّ ميّت يا جنابت) بايد غسل كند. ولى اگر كارى كند كه وضو را باطل مى‌كند كافى است براى نماز و كارهايى كه نياز به وضو دارد وضو بگيرد.

غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتياط مستحب آن است كه تا غسل ترتيبى ممكن است غسل ارتماسى ندهند، ولى جايز است در غسل ترتيبى هر يك از سه قسمت بدن را به ترتيب در آب فروبرند.

غسل دادن میّت مسلمان و کفن کردن او واجب است ولى دو گروه از این حکم مستثنا هستند: اوّل: «شهیدان راه خدا» یعنى کسانى که در میدان جهاد در راه اسلام، همراه پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) یا امام معصوم (علیه‌السلام) یا نایب خاص او کشته‌شده‌اند، همچنین کسانى که در حال غیبت امام زمان (ارواحنا فداه) براى دفاع در برابر دشمنان اسلام کشته می‌شوند، خواه مرد باشند، یا زن، بزرگ باشند و یا کودک، در این‌گونه موارد غسل و کفن و حنوط واجب نیست، بلکه باید آن‌ها را باهمان لباس‌هایشان بعد از خواندن نماز دفن کنند. دوّم: کسانى که قتل آن‌ها به‌عنوان قصاص یا حدّ شرعى واجب شده است و حاکم شرع به آن‌ها دستور می‌دهد مراسم غسل میّت را خودشان در حال حیات انجام دهند و سه غسل را طبق رساله علمیّه به جا آورده، سپس دو قسمت از قسمت‌های سه‌گانه کفن را یعنى لنگ و پیراهن را می‌پوشند و مانند میّت حنوط می‌کنند و بعد از کشته شدن، قطعه سوم را بر آن‌ها می‌پوشانند و نماز بر آن‌ها خوانده و به همان حال دفنشان می‌کنند و لازم نیست خون را از بدن و کفن آن‌ها بشویند، حتّى اگر براثر ترس و وحشت خود را نجس کنند، تکرار غسل لازم نیست.

شرایطى که براى وضو گفته شد مانند پاک بودن آب و غیر آن در غسل هم شرط است، ولى در غسل لازم نیست که از بالا به پایین بشوید و فاصله افتادن میان شستن اعضا در غسل ترتیبى نیز اشکالى ندارد، مگر در مورد کسى که نمی‌تواند بول و غایط خود را حفظ کند که باید پشت سر هم به‌جا آورد و فوراً نماز بخواند، همچنین در زن مستحاضه کثیره.

نبش قبر او واجب نیست.

شرم و حیا مجوّز ترک غسل و اکتفا به تیمّم بدل از غسل نمی‌شود؛ مگر اینکه در حدّ عسر و حرج باشد. ولی درهرحال، اگر تا قبل از اذان صبح صبر کند و در زمانی که وقت برای غسل کردن نیست تیمّم بدل از غسل کند روزه‌اش صحیح است و اگر تا آخر وقت نماز این مسئله ادامه داشت می‌تواند باهمان تیمم نماز بخواند؛ هرچند کار خلافی انجام داده است.

درصورتی‌که از هم متلاشی نشده باشد قبر را نبش کرده و مراسم را انجام دهند و در صورت متلاشی شدن، نماز را بر قبر بخوانند.

باید دوباره غسل دهند.