مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض سؤال، مانعی ندارد.

پدر، مادر، فرزندان (در صورت نیاز و عدم توانائی بر تهیّه نفقه) و زوجه، واجب النفقه انسان هستند و به‏ كسى كه واجب ‏النفقه است، نمی‌توان خمس داد، مثلاً انسان نمى‏تواند به زنش كه سيّده است خمس خود را بدهد، مگر اینکه آن زن ناچار باشد مخارج اشخاص ديگرى را كه واجب ‏النفقه مرد نيستند بپردازد.

انسان مى‏تواند در وسط سال هر وقت منفعتى به دستش آمد خمس آن را بدهد، ولى مى‏تواند آن را تا آخر سال تأخير بيندازد تا مخارج احتمالى‏اش را از آن بردارد.

درصورتی‌که اموالی داشته باشد که استفاده از آن برای پرداخت کفاره موجب ضرر و زیان نمی‌شود یا با صرفه جویی در نفقه بتواند کفاره را بپردازد این کار لازم است در غیر این صورت تبدیل به استغفار شده و چیزی بر شوهر واجب نیست.

لازم نيست كفّاره هرروز را به يك فقير بدهد، بلكه می‌تواند كفّاره چندين روز را به يك نفر بدهد و اگر مقدارى نان دهد كه گندم آن به‌اندازه يك مد باشد كافى است.

بدهى از کل ماترک پرداخت می‌شود.

زوج ملزم به تهيّه اقلام نفقه نيست، بلكه فقط وظيفه دارد پول آن را بپردازد. مگر این‌که در عرف محل تهيّه همه يا بعضى از اقلام نفقه بر عهده زوج باشد كه در اين صورت حاكم شرع می‌تواند زوج را وادار به اين كار كند.

درصورتی‌که فرزند، پدر نداشته باشد یا پدرش فقیر باشد، بر مادر در صورت توانایی واجب است که نفقه او را بدهد.

برنج به‌تنهایی کافی است.

در فرض سؤال، هیچ‌کدام مشمول زکات نیستند.

اگر گرفتن سهمى از زراعت در مقابل همه کارهای کشاورزى باشد (آن‌چنان‌که در میان مالک و رعیت در بلاد ما معمول است) زکات به سهم آن‌ها تعلّق می‌گیرد؛ به‌شرط این‌که سهم آن‌ها به حدنصاب برسد. امّا اگر سهم را فقط در مقابل درو کردن یا مانند آن بگیرد ـ یعنى بعد از وقت تعلّق زکات ـ در این صورت چیزى بر کارگر نیست.

سادات فقيرى كه مخارج آن‌ها بر ديگرى واجب است اگر آن شخص نتواند خرج او را بدهد مى‏توان به او خمس داد، مثلاً زن سيّده‏اى كه شوهرش قادر به اداره زندگى او نيست مى‏تواند خمس بگيرد.