معین بودن جنس و مقدار
چیزی که بهعنوان قرض داده میشود چه شرایطی باید داشته باشد؟
در قرض بايد «مقدار» و «جنس» معيّن باشد.
در قرض بايد «مقدار» و «جنس» معيّن باشد.
اگر كسى از روى اختيار به نذر خود عمل نكند گناه كرده و بايد كفّاره بدهد و كفّاره نذر عبارت است از اطعام شصت فقير، يا دو ماه پى در پى روزه گرفتن (یعنی سی و یک روز آن را پشت سر هم بجا آورد)، يا يك بنده آزاد كردن؛ و در زمان ما كه بنده آزاد كردن موضوع ندارد در ميان دو چيز ديگر مخيّر است.
هرگاه انسان در شهر و آبادى باشد و آب پيدا نكند بايد آنقدر جستجو نمايد تا از پيدا كردن آب مأيوس شود، امّا اگر در بيابان است چنانچه كوهستانى و يا زمين پست و بلند است يا به واسطه درخت و مانند آن عبور از آن مشكل مىباشد بايد در هر يك از چهار طرف به اندازه پرتاب يك تير كه در قديم با كمان پرتاب مىكردند به جستجوى آب رود و اگر زمين هموار و بى مانع است بايد در هر طرف به اندازه مسافت دو تير جستجو كند، ولى هر طرفى كه يقين دارد آب نيست جستجو لازم ندارد و هرگاه بعضى از چهار طرف هموار و بعضى پست و بلند است بايد در هر طرف طبق دستور خودش عمل نمايد.
زكات گندم و جو و خرما و كشمش وقتى واجب است كه به حدنصاب برسد و نصاب آنها «288 من تبريز، 45 مثقال كمتر» است كه حدود «847 كيلوگرم» برآورد شده (كمى كمتر از سه خروار).
مقدار زکات آنیکدهم است، مشروط بر اینکه آب را با پمپ و مانند آن از رودخانه نکشند؛ و إلاّ مقدار زکات یکبیستم میباشد.
برای اینکه مقدار زکات غلات مشخص شود باید نوع آبیاری محصولات را ملاحظه نمود، بنابراین: الف: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتیکه از آب باران، يا قنات و نهر و سد و يا رطوبت زمين مشروب شود، یکدهم است. ب: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتیکه با آب چاههای عميق و نيمه عميق و کمعمق، يا بهوسیله دلو و دست و حيوان از چاه يا رودخانه آب بكشد و آن را آبیاری سازد زكات آنیک بيستم است. ج: اگر زراعتى با هر دو نوع مذکور آبيارى شود درحالیکه زمین نیازی به آبیاری نوع دیگر نداشته یا اینکه آبیاری نوع دیگر بهقدری كم باشد كه بهحساب نيايد یا اصلاً اين كار تأثیری در محصول نداشته باشد بايد مطابق آنكه غالباً آبیاری شده زكات بدهد، ولى اگر از هر دو به مقدار قابلتوجهی آبیاری شده است، مثلاً نصف يا ثلث مدّت با آب باران و بقيّه با آب چاه مشروب شده، بايد زكات آن را نيمى بهحساب یکدهم و نيمى بهحساب یکبیستم بدهد.
احتياط واجب آن است كه به هر فقير از زكات نصاب اول نقره (يعنى بهاندازه دو مثقال و 15 نخود) كمتر ندهد و اگر از چيز ديگر مانند گندم و جو زكات مىدهد نيز قيمت آن كمتر از اين مقدار نباشد.
در مورد رد مظالم جایز نیست مازاد بر موونه سال بگیرد و هرگاه اضافه از نیاز بگیرد باید مقدار اضافه را به فقیر دیگری بدهد.
دیه ذمّى و مستأمن و معاهَد بنابر احتیاط واجب دیه کامله است، دیه زنان نیز نصف دیه مردان است ولىّ دم میتواند با قاتل مصالحه کند، البته حاکم شرع مخیّر است طبق مذهب اسلام یا طبق مذهب خودشان حکم کند و کفّار حربى از این حکم مستثنى هستند.
احتیاط واجب آن است که دیه زرتشتیها را مساوى دیه مسلمانان بپردازند.