مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه محرم دسترسى به آب پيدا نكند، يا از استعمال آب معذور باشد و نتواند صبر كند تا عذرش برطرف شود، واجب است به‌جا آن تيمّم كند؛ خواه تيمّم بدل از غسل باشد، يا بدل از وضو؛ سپس طواف را بجا آورد و نايب گرفتن لازم نيست.

اگر اميد دارد كه عذرش مرتفع گردد، احتياط مستحب آن است كه تا آخرين فرصت صبر كند؛ اگر عذر برطرف نشد تيمّم كند؛ ولى اگر يقين دارد برطرف مى‌شود بايد صبر كند.

لازم است بقيّه اعمال خود را، مانند قربانى و تقصير، در روز عيد انجام دهد.

در فرض سوال، تيمم از او ساقط است و بدون طهارت نماز بخواند؛ چون مصداق فاقد الطهورين است. بايد توجه داشت كه فاقد الطهورين اگر فوت كرد نياز به قضاء نمازهاى او نيست. البته اگر در زمان حياتش عذر برطرف شد، بنابر احتیاط واجب قضاى اين نمازها را بجا آورد.

لازم است شخصى به نيابت از بچه‌ها، بيماران و كسانى كه به‌واسطه عذرى نمى‌توانند شخصاً رمى كنند، رمى جمرات را انجام دهد؛ البتّه اين كار بايد با اذن و اجازه آن افراد باشد و در مورد بچه‌های غیر ممیّز به اذن ولی‌شان است.

باید قبل از اذان صبح نیت کند والا باید بنا بر احتیاط واجب امساک کرده و قضای روزه را هم بجا بیاورد.

كسى كه معذور از انجام‌ صحيح بعضى از اعمال حج است، احتياط مستحب آن است كه اجير و نايب ديگرى نشود و اگر چنين شخصى، حتّى به‌صورت مجّانى، از سوى شخصى حج بجا آورد، اكتفا كردن به آن خلاف احتياط است، ولى عذرهايى كه در خود حج به‌طور تصادفى پيش مى‌آيد، مانند وقوف اضطرارى و امثال آن، مانع نيابت نيست.

اشخاصى كه معذور از انداختن سنگ هستند، مانند بيماران، اطفال، معلولينى كه قادر بر رمى نيستند، افراد بی‌هوش، كسانى كه از شدّت ضعف توانايى بر رمى ندارند و مانند آن‌ها، بايد نايب بگيرند و اگر از نايب گرفتن هم عاجز باشند، مثل اطفال و افراد بی‌هوش، ولی آن‌ها يا شخص ديگرى، به نيابت از آن‌ها رمى جمرات مى‌كند و در سال بعد نايب مى‌گيرند.

چنانچه بيمار مأيوس از بهبودى خود باشد، يا معذور نااميد از برطرف شدن عذر گردد، واجب است نايب بگيرد و اگر مأيوس نيست بهتر است صبر كند و اگر يقين به بهبودى يا برطرف شدن عذر دارد، لازم است صبر كند.

اگر شخصى معذور از رمی باشد و اطرافيان او مأيوس از برطرف شدن عذرش باشند، بايد با اجازه او برايش نايب بگيرند و بدون اذن كافى نيست.

مانعى ندارد و می‌تواند اعمال حج را مقدم کند.

اگر بيمار بعد از بازگشت از «منى» بهبودى يابد، يا زن پاك باشد و توانايى بر طواف و سعى پيدا كند، احتياط واجب آن است كه اعاده نمايد (هرچند قبل از رفتن به عرفات آن را انجام داده باشد).