مجهولالمالک نبودن اموال دولتی
آیا اموال دولت از نظر شما در حکم مجهولالمالک است؟
اموال دولتی، حکم مجهولالمالک را ندارد؛ بلکه مال تحت عنوان دولت است نه ملک اشخاص.
اموال دولتی، حکم مجهولالمالک را ندارد؛ بلکه مال تحت عنوان دولت است نه ملک اشخاص.
1. ظاهر ادلّه این است که این احکام مربوط به زمینهای موات است. ولى در زمینهای ملکى هم باید بهرهبرداری هرکدام از مالکین در حدّى باشد که در عرف عقلا معمول است و زائد بر آن درصورتیکه باعث ضرر بر دیگران شود، اشکال دارد.2. درصورتیکه چاه خشک شود و صاحبش از احیا آن صرفنظر کند، احداث قنات و چشمه دیگر مانعى ندارد.3. در موارد ممنوع احتیاط آن است که بر آن آب حکم آب غصبى را جارى کنند.4. محصولاتى که از آن به دست میآید، حرام نیست، ولى احتیاط آن است که نسبت به پول آب با شخصى که ضرر به او واردشده مصالحه کنند.
هرگاه قرارداد براى مدّت خاصی بستهشده، بايد مالالاجاره آن را بدهد خواه بماند يا نماند؛ مگر اینکه مالك آن را به ديگرى اجاره بدهد.
درصورتیکه سرقفلى را پرداختهاید باید اجاره را به قیمت کارشناس بگیرد نه به میل خود و اگر با علم و اطّلاع طرفین از قانون 20%، اجاره منعقدشده، لازم است معیار را همان بیست درصد قرار دهند.
در صورتی که بدون عوض واگذار کرده و جزء خویشاوندانش نبوده و قصد قربت نداشته می تواند بازپس بگیرد.
نوعی هبه مشروط است و مانعی ندارد و اگر در فرض سوال مانعی برای رفت و آمد به آن ملک نباشد قبض محسوب می شود.
الف) در مواردى كه سرقفلى گرفتهشده و مدتى براى اجاره تعيين گرديده بعد از گذشتن مدّت، مالك مىتواند در مالالاجاره تجدیدنظر كند ولى بيش از عرف بازار نسبت به اینگونه اموال نمىتواند از مستأجر بگيرد.ب) فايده سرقفلى اين است كه در عرف بازار مالالاجاره كمترى به آن تعلق مىگيرد و حق اولویت براى تجديد اجاره همواره وجود دارد.
الف) چنانچه مالک تعهّدى در برابر اینگونه امور از اوّل داشته و یا عرف و عادت بازار نیز تعهّدى بر عهده مالک میگذارد ملزم به این امر است در غیر این دو صورت الزامى بر او نیست.ب) در این صورت بر عهده مستأجر است.
الف) چنانچه مالک تعهّدى در برابر اینگونه امور از اوّل داشته و یا عرف و عادت بازار نیز تعهّدى بر عهده مالک میگذارد ملزم به این امر است در غیر این دو صورت الزامى بر او نیست.ب) در این صورت بر عهده مستأجر است.
در صورتى كه هبه كرده و تحويل داده، ملك موهوب له مى شود. ولى اگر موهوب له از خويشاوندان او نباشد، و هبه معوّضه نيز نباشد، مى تواند آن را باز پس گيرد، و وقف كند.
صاحبملک مىتواند ملك خود را به ديگرى اجاره دهد و علاوه بر مالالاجاره از او سرقفلى بگيرد، در اين صورت ملكى را كه اجاره داده نمىتواند به ديگرى اجاره دهد، هرچند مدّت اجاره تمامشده باشد، ولى اگر مستأجر اوّل كه سرقفلى پرداخته موافقت كند مىتواند به ديگرى اجاره دهد، مستأجر اوّل نيز حق دارد سرقفلى آن ملك را به ديگرى واگذار كند، خواه به قيمتى بيشتر يا كمتر باشد.