مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

بذل زوجه نوعى هبه معوّضه است ولى احكامى مخصوص به خود دارد.

هبه به زوجه لازم نیست ولى بازگشت در آن مکروه است.

اگر هدیه گیرنده از اقوام و خویشاوندان باشد نمی تواند آن را پس بگیرد مگر این که شرط خاصی در مقابل دادن هدیه کرده و یا هدیه مشروط به ادامه زوجیت و یا امثال آن بوده، و اگر از اقوام نباشد تنها در صورتی می تواند، که عین آن هدیه موجود باشد و مصرف نشده باشد و شرط خاصی در مقابل دادن هدیه نکرده باشند.

اگر به قصد عاریه به او داده، مى تواند باز پس گیرد. و اگر به نیّت هبه باشد، و آن طلا را تعویض نکرده باشد، نیز حقّ باز پس گرفتن دارد. ولى با توجّه به این که معمولا به قصد هبه مى دهند، اگر طلا را تعویض کرده باشد، حق باز پس گرفتن ندارد. همچنین اگر زن و شوهر از اقوام همدیگر باشند.

اگر سهم خود را به برادر دیگر بخشیده اند و تحویل وی داده اند حق رجوع ندارند.

هبه به ارحام و اقوام در صورتیکه تحویل داده باشد یا به قصد قربت هبه ای انجام دهند نمی تواند رجوع کند و همچنین هبه معوضه لازم الاجراست.

هبه در چند صورت قابل برگشت نيست:1.هبه معوَّضه باشد؛ يعني در قبال آن چيزي دريافت کرده باشد.2.هبه به ذي رحم (بستگان نسبي) باشد.3. مورد هبه تغيير پيدا کرده باشد مثلاً زمين باشد و در آن خانه ساخته باشند يا پارچه اي باشد و با آن لباس دوخته باشند يا فروخته باشند.4. هبه کننده فوت کند.5. هبه به قصد قربة الي الله پرداخت شده باشد. در اين پنج صورت هبه قابل بازگشت نيست.

مانعی ندارد.

پدر بعد از هبه به پسر نابالغ خود نمى تواند برگردد و اگر معامله اى روى آن براى خودش انجام دهد باطل است و اگر براى پسر و به نفع او بوده جايز است ولى پولش مال پسر است و اگر آن مال تلف شده، پدر ضامن است.

در صورتى كه هبه كرده و تحويل داده، ملك موهوب له مى شود. ولى اگر موهوب له از خويشاوندان او نباشد، و هبه معوّضه نيز نباشد، مى تواند آن را باز پس گيرد، و وقف كند.

در صورتی که کبیر باشند خواه پسر یا دختر و در آنجا ساکن باشند تصرف محسوب می شود و اگر صغیر باشند بودن در دست ولی آنها به جای آنها محسوب می شود.

بنابر احتیاط واجب مى تواند حقّ خود را مطالبه كند هر چند خیار فسخ ندارد.