چگونگی تصرف در موقوفه اجاره شده
آیا نوع تصرّف آب و زمین موقوفه اى که شخصى آن را اجاره کرده است، تصرّف خاصّ و معینى می باشد؟
چنانچه آب و زمین موقوفه را اجاره کرده و شرط خاصّى نگذارده، هر نوع مایل باشد مى تواند از آن استفاده کند.
چنانچه آب و زمین موقوفه را اجاره کرده و شرط خاصّى نگذارده، هر نوع مایل باشد مى تواند از آن استفاده کند.
هرگاه زمین مزبور سابقه ملکى نداشته باشد، یا احتمال موات بودن آن از روز اوّل برود حکم وقف بر آن جارى نمى شود؛ امّا اگر سابقه ملکیّت داشته و براى قبرستان واگذار شده است حکم وقف بر آن جارى است.
خالى از اشکال نیست مگر این که آثار قبرستان به کلّى از بین برود و زمین هم موقوفه نباشد.
غاصب بايد فورا درخت را از زمین غصبی خارج کند، هر چند باعث خسارت او شود و اگر نقصى در زمين پيدا شود بايد تفاوت قيمت را بدهد.
گیاه مذکور متعلّق به صاحب بذر است؛ ولى باید مال الاجاره زمین را به صاحب زمین بپردازد.
فرقى بين هبه كلان و غيركلان نيست، ولى طبق فتواى ما همه اينها بنابر احتياط واجب خمس دارد.
طرفین نمی توانند یکدیگر را مجبور به اجاره یا معامله زمین یا درخت نمایند.
هرگاه زمين را براى زراعت گندم يا جو اجاره دهد و مالالاجاره را گندم يا جو همان زمين قرار دهد اجاره صحيح نيست، همچنين در مقابل محصولات ديگر زمين.
چنانچه اجاره فقط براى زراعت بوده، حفر چاه و برداشت آب احتياج به اجاره ديگرى دارد. مگر اینکه در عرف محل اجاره زمين، همراه با اجاره حفر چاه و برداشت آب باشد.
اگر شخصى چیزى پیدا کند ولى برندارد، وظیفه خاصّى بر عهده اش نمى آید مگر آنکه نوزادی باشد و یا مال قابل ملاحظه ای که در معرض از بین رفتن باشد.
الف) البتّه نیاز به اذن دارد و چنانچه زمین مزبور متروکه بوده، آن ساختمان را فعلاً اجازه میدهیم و اجاره دادن در صورتى مجاز است که ساختمان مزبور مورداحتیاج براى کارهاى مسجد و امامزاده نباشد و مالالاجاره براى امامزاده و مسجد مصرف شود.ب) اگر اجاره عادلانه باشد و محل مزبور موردنیاز مسجد و امامزاده نباشد صحیح است.ج) از جواب بالا معلوم شد.د) آنها فقط میتوانند هزینههایی را که در آنجا داشتهاند بگیرند نه بیشتر.