انجام حج مستحب هم‌زمان با حج واجب
آيا در يك سال می‌شود هم به حج واجب محرم شد هم به حج مستحبي؟
انجام دو حج در يک سال ممکن نيست.
نیت حج واجب در حج مستحبی
شخصى درگذشته حج واجبش را انجام داده و بنا داشته حج مستحبی بجا آورد، ولى از روى ناآگاهى، یا فراموشى، در نیّت احرام عمره گفته: «احرام می‌بندم براى عمره تمتّع از حج تمتّع از حجةالاسلام قربت الى الله» آیا چنین نیّتى به حج مستحبی او ضرر می‌زند؟
این‌گونه نیّت اشکال دارد; مگر این‌که اشتباه لفظى باشد و قصدش این بوده عمره‌ای که وظیفه او است انجام دهد، ولى اسمش را از روى اشتباه حجةالاسلام گذاشته است. در این صورت صحیح است و معمولاً همین‌گونه است.
رها کردن یا تغییر نیت حج استحبابی بعد از اتمام عمره
فردى كه قبلاً حج واجب خود را انجام داده، هنگام تشرّف به مکه مکرمه به‌قصد حج تمتّع استحبابى، احرام عمره تمتّع بسته و پس از انجام اعمال عمره، به عللى از انجام حج تمتّع منصرف مى‌شود. لطفاً بفرماييد:اوّلا: آيا مى‌تواند بدون انجام حج تمتّع به كشورش بازگردد؟ثانیاً: آيا مى‌تواند به ميقات برگردد و به نيابت از ديگرى احرام عمره تمتّع ببندد و پس از انجام عمره، حج تمتّع را هم به نيابت از آن شخص بجا آورد؟ثالثاً: اگر اين كار جايز باشد و نتواند به ميقات برود، آيا مى‌تواند از ادنى‌الحل محرم گردد؟
احتياط واجب آن است كه تا مجبور نباشد تغيير نيّت ندهد و حج تمتّع خود را تكميل كند و به سراغ نيابت از ديگرى نرود.
صرف هزینه حج مستحب برای ساختن مسجد
کسى که حج واجب خود را انجام داده است و برای حج مستحب ثبت‌نام کرده و در منطقه‌ای زندگى می‌کند که مسجد وجود ندارد، آیا می‌تواند پول حج مستحب را براى ساختن مسجد مصرف نماید؟
پول حج واجب را نمی‌توان برای مسجد صرف کرد; ولى پول حج مستحب مانعى ندارد; بلکه بهتر است در چنین جایى مصرف گردد.
شرایط حج نذری
شرایط نذر حج چیست؟ و آیا با نذر کردن حج بر انسان واجب می‌شود؟
كسى كه عاقل و بالغ باشد و از روى قصد و اختيار نذر كند كه حج بجا آورد، حج بر او واجب مى‌شود.
نذر حج توسط زن بدون اجازه شوهر
آیا نذر حج توسط زن بدون اجازه شوهر صحیح است؟
نذر حج توسط زن بدون اجازه شوهرـ درصورتی‌که با حقّ او منافات داشته باشد ـ جايز نيست و درصورتی‌که منافات نداشته باشد صحيح است، مثل این‌که زن هم‌سفر شوهر باشد.
نذر حج قبل از ازدواج و اجازه شوهر
اگر خانمى قبل از ازدواج نذر كرده باشد كه حجی بجا آورد، آيا در اين صورت اجازه شوهر لازم است؟ آيا شوهر حقّ ممانعت دارد؟
اگر خانمى قبل از ازدواج نذر كرده باشد كه حجی بجا آورد، پس از ازدواج جهت انجام فريضه حج، اجازه شوهر لازم است و شوهر حقّ ممانعت دارد. مگر این‌که به هنگام ازدواج شرط كرده باشد.
تأخیر در انجام حج نذری
آیا می‌توان حج نذری را به تأخیر انداخت؟
هرگاه نذر حج كند و زمانى براى آن تعيين نكند مى‌تواند آن را تأخیر بيندازد؛ (ولى احتياط آن است كه زياد به تأخیر نيندازد). ولی اگر زمانى براى حج نذری معيّن كرده، واجب است در همان زمان انجام دهد و چنانچه عمداً انجام ندهد بايد كفّاره بدهد (کفاره نذر مانند کفاره روزه ماه مبارک رمضان است) و احتياط آن است كه حج را نيز قضا كند.
نذر کردن حج و فوت نمودن
کسی که نذر کرده حج بجا آورد اگر قبل از انجام حج فوت کند آیا ورثه نسبت به آن حج نذری تکلیفی دارند؟
هرگاه كسى نذر كند اگر فلان حاجتش روا شد حج بجا آورد و قبل از روا شدن آن از دنيا برود، قضاى نذر لازم نيست؛ امّا اگر بعد از روا شدن حاجت و درحالی‌که مى‌توانسته به حج رود، از دنيا برود، بايد ورثه او آن را قضا كنند، يا براى او اجير بگيرند و احتياط آن است كه پول آن را با رضايت ورثه (اگر همه كبير باشند) از اصل تركه بردارند.
عدم‌کفایت حج نذری از حجةالاسلام
آيا حج نذري کفايت از حجةالاسلام می‌کند؟
حج نذری از حجةالاسلام کفایت نمی‌کند.
تعریف حج بذلی
حج بذلی چیست؟ و آیا قبول آن واجب است و کفایت از حجةالاسلام می‌کند؟
هرگاه كسى مخارج رفتن به مکه را ندارد، ولى ديگرى مالى به او مى‌بخشد، يا در اختيار او مى‌گذارد كه با آن حج برود و مخارج زن و فرزند او را نيز در اين مدّت مى‌پردازد، بر چنين كسى حج واجب است؛ هرچند بدهكار باشد و در موقع بازگشت نيز وسيله كافى براى امرارمعاش نداشته باشد و قبول كردن چنين هديه‌اى واجب است، مگر این‌که منّت، يا ضرر، يا مشقّت غیرقابل تحمّلى به همراه داشته باشد و اين حج كفايت از حج واجب مى‌كند و آن را حج بذلى مى‌نامند.
