گروه دوم ارث
طبقه دوم از طبقات سهگانه ارث شامل چه افرادی میشوند؟
پدربزرگ و پدر او، هر چه بالا روند و مادربزرگ و مادر او، هر چه بالا روند (پدرى باشند يا مادرى) و همچنين خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر اولاد ايشان و اولاد ايشان، هرکدام به ميّت نزدیکتر است و تا يك نفر از اين گروه وجود دارد گروه سوم ارث نمىبرند.
خارج شدن سر جنین فوتشده هنگام غسل زن باردار فوتشده
خانم بارداری ششماهه باردار بوده و مادر و جنین در شکم هر دو فوتشدهاند، پس از اتمام غسلهای مادر سر جنین از فرج زن خارج میشود در چنین مواقعی تکلیف چیست؟
اگر به راحتی امکان خارج کردن جنین باشد باید آن را خارج کرده و غسل دهند و همراه مادر دفن کنند اما اگر عسر و حرج دارد به همان صورت دفن کنند، البته اگر موضع نجس شده لازم است تطهیر کنند.
غسل میت در صورت نبود فرد همجنس میت
اگر برای غسل مرد و زن کسی از همجنس او نباشد در این صورت تکلیف چیست؟
اگر براى غسل دادن میت مرد، مرد پيدا نشود زنانى كه با او محرماند میتوانند او را غسل دهند، همچنين اگر براى غسل دادن میت زن، زن پيدا نشود مردهايى كه با او محرماند میتوانند او را غسل دهند و بهتر است از روى لباس باشد.
تقسیم ارث باوجود (برادر و خواهر پدر و مادری) و (برادر و خواهر پدری)
چنانچه در بین ورثه هم برادر و خواهر ابوینی باشد و هم برادر و خواهر پدری، ارث چگونه تقسیم میشود؟
باوجود برادر و خواهر پدر و مادرى، برادر و خواهر پدرىِ فقط كه از مادر با ميّت جداست ارث نمىبرد.
تکلیف ورثه نسبت به بدهی متوفی در خصوص دیه
چنانچه قاتل قبل از پرداخت دیه مقتول فوت کند تکلیف ورثه چیست؟ در صورت کم بودن ماترک میت آیا بر ورثه واجب است که دیه را از مال خود بپردازند؟
دیه مانند سایر دیون است و واجب است که از اصل مال او بپردازند ولی چنانچه اصل مال برای پرداخت دیه کافی نباشد ورثه وظیفهای ندارند.
تعارض شرع و قانون در ارث بردن زن از زمینهای شوهر
با توجه به تصویب قانون در مجلس مبنی بر اینکه زن از زمین ارث ببرد، تکلیف مقلدین معظم له در این رابطه چیست؟
این قانون به نظر مشهور علمای احیاء و اموات برخلاف شرع است و شورای نگهبان نیز با آن مخالف بودند ولی به جهاتی سکوت کردند. درهرصورت قانون شرع این است که زن فقط از قیمت اعیانی ارث میبرد.
ارث جنین حاصل از اسپرم و تخمک مصنوعی
اگر علم تا آنجا پيشرفت كند كه اسپرم و نطفه را از دانهها و محصولات نباتى و مانند آن بگيرند و به زن تلقيح كنند و نوزاد مصنوعى به عملآورند، در اين صورت كودك متعلّق به چه كسى است؟
اين كودك فقط با آن زن محرم است، ولى ارث بردن او از آن زن ثابت نيست.
استفاده مشترک مادر و دختر صغیر از مال ارثی
دختر صغیری با مادرش زندگی میکند و از خانه و ماشین ارثیه پدری باهم استفاده میکنند آیا بازهم باید سهمالارث دختر را از اموال فوق جدا کرد یا استفاده مشترک بلامانع است؟
اگر به مصلحت صغیر است که اموال مشترک بماند و بهاندازه سهم خود استفاده میکند مانعی ندارد.
وصیت بهتساوی ارث بین دختر و پسر
چنانچه پدر یا مادر وصیت کرده باشند هنگام تقسیم ارثیه بین دختر و پسر فرق قائل نشوند تکلیف چیست؟ آیا عمل به آن واجب است؟
درصورتیکه این وصیت بهضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلت اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته میشود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.
کافی نبودن آب برای انجام اغسال سهگانه میت
میتی داریم که برای غسل دادن آن فقط یک ظرف آبداریم که کفاف هر سه غسل آن میت را ندارد حکم غسل میت در اینجا چگونه است؟
غسل اوّل را میدهند و بدل از دو غسل دیگر میت را تیمم میدهند.
فلسفه دو برابر بودن ارث مرد نسبت به زن
در مورد تفاوتهای زن و مرد ازلحاظ ارث که چرا اسلام سهم مرد را دو برابر سهم زن قرار داده است، توضیح بفرمایید.
دلیل آن روشن است زنان هنگامیکه شوهر میکنند هزینهای براى زندگى نمیپردازند و در اسلام تمام هزینه آنها بر دوش مردان است و به تعبیر دیگر مردان هم باید هزینه زندگى خود را بپردازند و هم هزینه زندگى فرزندان و زنانشان را و بااینحال طبیعى است که سهم ارث آنها بیشتر باشد، ممکن است گفته شود بعضى از زنان شوهر نمیکنند و بعضى از مردان زن نمیگیرند، درباره آنها چطور؟ پاسخ آن نیز با توجّه به یک نکته معلوم میشود و آن اینکه قوانین الهى (بلکه تمام قانونها) هماهنگ با نوع افراد جامعه است. افراد استثنایى معیار قوانین نیستند (شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، جلد سوّم، صفحه 374، ذیل آیه دوازدهم سوره نسا مطالعه فرمایید).