مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

تمام کسانى که از مال ارث می‌برند حقّ قصاص دارند مگر زوج و زوجه که حقّ قصاص ندارند ولى در دیه سهیم‌اند.

در مواردی مرد دو برابر زن ارث می‌برد؛ و در مواردی دیگر ارث بین زن و مرد به‌صورت مساوی تقسیم می‌شود؛ و گاهی زن دو برابر مرد ارث می‌برد.

هرگاه ميّت اولاد نداشته باشد نوه پسرى او (هرچند دختر باشد) سهم پسر ميّت را می‌برد و نوه دخترى او (هرچند پسر باشد) سهم دختر ميّت را می‌برد.

این سنت حسنه‌ای است که سابقه آن به سال اول هجرت برمی‌گردد؛ زمانی که پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) میان مهاجرین و انصار عقد اخوت برقرار کردند و با توجه به شرایط سخت آن زمان، از یکدیگر ارث نیز می‌بردند که بعدها منتفی شد و شرایط دیگر باقی ماند.

هرگاه كسى يكى از خويشاوندان خود را عمداً و به‌ناحق بكشد از او ارث نمی‌برد، ولى اگر از روى خطا باشد ارث می‌برد (مثل اين‏كه سنگى به هوا پرتاب كند و اتفاقاً به يكى از خويشان او بخورد و او را به قتل برساند) و در اين صورت از ديه قتل نیز ارث می‌برد.

هرگاه وارث ميّت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت می‌شود دو قسمت آن را پدر و يك قسمت آن را مادر می‌برد؛ مگر اینکه ميّت دو برادر، يا چهارخواهر، يا يك برادر و دو خواهر داشته باشد كه همه آنها پدر و مادرى باشند يا پدرى فقط (يعنى پدر آنان با پدر ميّت يكى باشد) مادر شش يك مال را می‌برد و بقيّه به پدر مى‏رسد. (در اصطلاح فقهی به «دو برادر، يا چهارخواهر، يا يك برادر و دو خواهر» حاجب می‌گویند)

خیر، نوه‌ها باوجود فرزندان ارث نمی‌برند و سهم پدر شما با فوت ایشان از بین رفته است.

هرگاه مردى از دنيا برود، قرآن، انگشتر و شمشير و لباسى را كه مى‏پوشيده، يا براى پوشيدن آماده كرده، مال پسر بزرگ‌تر اوست.

معیار بزرگ‌تر بودن از نظر سن است و در صورت تساوى آنها در سن، در میان همه آنها تقسیم می‌شود.

هرگاه مردى از دنيا برود چنانچه در زمان مرگ، فرزندی نداشته باشد، یک‌چهارم مال او را همسر دائمى او می‌برد و بقيّه را ورثه ديگر و هرگاه از آن زن يا از زن ديگر فرزند داشته باشد، یک‌هشتم مال به زن او مى‏رسد و بقيّه به وارثان ديگر.

هرگاه زوج یا زوجه از دنیا برود و وارث دیگرى نباشد، اگر زوجه از دنیا برود تمام مال از آنِ زوج است و اگر زوج از دنیا برود، یک‌چهارم مال از آنِ زوجه و بقیّه به امام (علیه‌السلام) تعلّق مى‌گیرد؛ و در زمان ما باید به دست حاکم شرع برسانند؛ و اگر واقعاً آن زن نیازمند باشد، حاکم شرع مى‌تواند همه یا قسمتى از آن را به او بازگرداند.

زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می‌برد، ولى از زمين و قيمت آن ارث نمى‏برد، خواه زمين خانه باشد يا باغ، يا زمين زراعتى و مانند آن و نيز از خود هوايى ساختمان ارث نمى‏برد، مثل بنا و درخت، امّا بايد هوايى را قيمت كنند و از قيمت آن سهم ارث او را بدهند.