مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

تخلی کردن در جايى كه براى عدّه خاصى وقف شده، مانند مدرسه هايى كه مخصوص طلّاب است يا مساجدى كه آبريز آن فقط براى نمازگزاران مى باشد حرام است.

هرگاه كسى محصّل مدرسه اى نيست، ولى ميهمان محصّلين است، وضو گرفتن او در آن مدرسه اشكال ندارد، به شرط اين كه پذيرفتن چنان ميهمانى برخلاف شرايط وقف نباشد، همچنين در مورد كسى كه ميهمان مسافران مسافرخانه و يا ساكنان تيمچه ها است.

در صورتی که در نظر عرف دارای ارزش باشد و درآمد مشروع و حلالی برای آن متصور شود، وقف کردن آن با شرایط شرعی مانعی ندارد.

اگر ممکن است از متولّى و در صورت نبودن متولّى، از حاکم شرع زمین را براى ساختن مسجد اجاره کنند و عدّه اى از معتمدین محل پاى این سند را امضا نمایند که فراموش نشود و هر ساله مال الاجاره آن را صرف مجالس عزادارى سیّدالشّهداء(علیه السلام) بنمایند و مدّت اجاره نیز مشخص و محدود باشد که بعد از پایان مدّت، مجدداً اجاره کنند.

جايز نيست، بايد محل ديگرى براى او در نظر گرفته شود و آن محل در حكم وقف است.

اوّلاً در صورتى مى توان زیر زمین مسجد را تبدیل به درمانگاه کرد که هیچ گونه مزاحمتى براى نمازگزاران نداشته باشد، و مردم نخواهند از آنجا براى نماز خواندن استفاده کنند و ثانیاً زنان معذور نمى توانند به آنجا مراجعه کنند، و غیر مسلمانان اگر سبب آلوده شدن آنجا نشوند مانعى ندارد و این در صورتى است که درمانگاه بعداً ایجاد شده باشد. امّا اگر از اوّل آنجا وقف بر درمانگاه شده است مشکلى ندارد.

هرگاه خودشان آگاهانه به افراد اهدا کنند، مانعى ندارد.

نظر به این که این گونه کارها اگر با دقّت و احتیاط انجام شود جزء کارهاى خیر محسوب مى گردد مى توان از اوقافى که مصرف آن عام است استفاده کرد مشروط بر این که مسؤولان اوقاف به وظیفه خود دقیقاً عمل کنند.

این گونه وقف اشکال دارد و مى تواند از آن صرف نظر کند، ولى چنانچه موافقت کند از آن به نحوى براى مسجد در آن جا یا جاى دیگر استفاده شود بهتر است.

ورزش براى همگان، مخصوصاً براى جوانان و نوجوانان امر لازمى است؛ ولى مناسب مساجد و حسينيّه ها نيست،لازم است مكان مناسب ديگرى براى آن در نظر گرفته شود.

در فرض سؤال اشکال ندارد.

در صورتى كه مزاحمتى براى نمازگزاران و ساير امور مسجد ايجاد نشود، مانعى ندارد.ولی احتياط آن است كه سهم خود را نسبت به آب و برق و ... بپردازند؛ مگر اين كه بانيان اين گونه امور از آغاز وقف‏ را توسعه داده باشند.