شک در نجاست باطن
اگر شک کند نجاست به باطن چیزی رسیده یا نه تکلیف چیست؟
هرگاه شك كند كه آب نجس به باطن چيزى رسيده يا نه باطن آن پاك است.
تکلیف وصیتی که ارزش روز مفاد آن بیش از زمان وصیت شده
شخصی وصیت کرده که خانه و یک مغازه از او را تا زمانی که همسرش در قید حیات است در اختیار او بگذارند درحالیکه اکنون قیمت آنها بیش از یکسوم ماترک است ضمن اینکه شخص در وصیتنامه از خانواده خواسته است که به وصیت او عمل کنند. درعینحال همسرش رضایت به ترک خانه ندارد. عدهای از فرزندان قصد دارند مغازه و خانه را فروخته و معادل یکسوم ماترک برای مادرشان خانهای خریداری کنند. درحالیکه عده دیگری به خاطر وصیت پدر و رضایت مادر به این عمل راضی نمیشوند. آیا اینها مدیون دیگر ورثه هستند و باید چه کنند؟
بهتر است تمام ورثه توافق بر عمل به این وصیت کنند ولی اگر توافق نداشتند آن دو محل را میفروشند و خانه مناسبی از ثلث برای سکونت مادر تهیه میکنند و بقیه را تقسیم میکنند.
تکلیف شیء گمشده بعد از یک سال اعلان
در صورتی که بعد از اعلان به مدت یک سال از صاحب چیز گمشده خبری نشود تکلیف چیست؟
هرگاه تا يك سال اعلان كند و يا در محل اعلان شده نگهدارى شود و صاحب مال پيدا نشود،پيداكننده مخيّر است يكى از چهار كار را انجام دهد: 1- آن را براى خود بردارد به قصد اين كه هروقت صاحبش پيدا شد اگر آن مال موجود نيست، عوض آن را به او بدهد. 2- به صورت امانت براىاو نگهدارى كند.3- از طرف صاحبش صدقه در راه خدا بدهد. 4- آن را به حاكم شرع بسپارد و احتياط مستحب صدقه دادن يا سپردن به حاكم شرع است.
تکلیف اموالی از میت که نزد دیگری امانت گذاشته
اگر خانمی فوت شود درحالیکه مقداری از مهریه او در قالب یک چک از شوهر نزدیک نفر به امانت سپردهشده است؛ آیا یکی از ورثه (مثلاً پدر) میتواند آن چک را گرفته و به شوهر برگرداند؟ شخص امانتدار چه وظیفهای دارد؟
وجه آن چک متعلق به همه ورثه است و هرکدام میتوانند تنها حقّ خود را ببخشند. شخص امانتدار نمیتواند چک را در اختیار فرد خاصی بگذارد بلکه باید به همه ورثه خبر داده و چک را در اختیار آنها قرار دهد تا تکلیف آن را روشن کنند.
تکلیف مالی که توسط فرد نابالغ پیدا شود
اگر کودکی نابالغ مالی را از زمین پیدا کند تکلیف چیست؟
هر کودک نابالغى مالى را پیدا کند احتیاط واجب آن است که ولىّ او اعلان نماید و چنانچه تا یک سال صاحب آن پیدا نشد مطابق یکى از دستورهاى چهارگانه، آنچه مطابق مصلحت کودک است عمل مى نماید که دستورهای چهارگانه عبارتند از: 1ـ آن را براى خود بردارد به قصد این که هر وقت صاحبش پیدا شد اگر آن مال موجود نیست، عوض آن را به او بدهد. 2ـ به صورت امانت براى او نگهدارى کند.3ـ از طرف صاحبش صدقه در راه خدا بدهد. 4ـ آن را به حاکم شرع بسپارد و احتیاط مستحب صدقه دادن یا سپردن به حاکم شرع است.
تکلیف ارث زوجه در صورت اختلاف او با ورثه در زمان وقوع طلاق
میان زوجه مطلقهای که همسرش فوت کرده و ورثه شوهر وى در اصل طلاق اتّفاق نظر و در زمان آن اختلاف وجود دارد. زوجه مطلقه مدّعى وقوع طلاق در مرض منتهى به مرگ زوج است و ورثه مدّعى وقوع طلاق در زمان صحت وى میباشند. قول کدامیک مقدّم است؟
زوجه باید اثبات کند که طلاق در مرض موت واقعشده، وگرنه حق ندارد، ولى بهتر این است که با ورثه بر مبلغى مصالحه کنند.
تکلیف اموال متوفایی که از پدرش بهصورت مشروط به او واگذارشده
اینجانب تمام اموال منقول و غیرمنقول خود را در مقابل هزار تومان به فرزندم فروخته و منتقل نموده بودم، بهشرط اینکه تا من زندهام در اختیار خودم باشد، متأسفانه فرزندم قبل از من از دنیا رفته است، آیا اموال به خودم برمیگردد یا به ورثه فرزندم منتقل میشود؟
اگر منظورتان این بوده که ملک منتقل به فرزندتان شود و منافع آن مادام الحیاه در اختیار شما باشد، اکنونکه او از دنیا رفته، آن مال به ورثه او منتقل میشود و شما مادام الحیاه خود فقط مالک منافع هستید.
تکلیف موقوفه ای که بدلیل مخالفت همسایگانش بلا استفاده مانده
زمینى حدود هزار متر مربع از حدود 25 سال پیش وقف قبرستان شده است; امّا پس از دفن حدود 40 نفر، همسایگان مانع ادامه کار شده اند و آن زمین همچنان معطّل مانده است. آیا زمین مزبور بر وقفیّت باقى مى باشد؟ در صورت باقى ماندن بر وقف، آیا مى توان آن را تبدیل به مکان عمومى دیگر (مانند مدرسه، بیمارستان، حسینیّه و غیره) کرد؟
در صورتى که زمین وقف براى قبرستان شده باشد، تنها باید در همین مورد از آن استفاده شود؛ مگر این که دفن در آن به جهاتى امکان پذیر نباشد که در این صورت باید بفروشند و پول آن را صرف خرید زمینى جهت قبرستان کنند و آن را وقف نمایند و چنانچه به اندازه کافى قبرستان دارند، مى توان از آن زمین براى مسجد و حسینیّه و کتابخانه و مانند آنها استفاده کرد.
تکلیف ورثه نسبت به بدهی متوفی در خصوص دیه
چنانچه قاتل قبل از پرداخت دیه مقتول فوت کند تکلیف ورثه چیست؟ در صورت کم بودن ماترک میت آیا بر ورثه واجب است که دیه را از مال خود بپردازند؟
دیه مانند سایر دیون است و واجب است که از اصل مال او بپردازند ولی چنانچه اصل مال برای پرداخت دیه کافی نباشد ورثه وظیفهای ندارند.
وصیت به منافع و تکلیف وصی در تحصیل و افزایش منافع
شخصى نصف باغ انگور خود را بهعنوان ثلث قرارداده و در وصیتنامهاش سفارش کرده که بعد از کم کردن مخارج باغ، وصى مابقی محصول و سود آن را از طرف موصى احسان نماید. اکنون بعد از گذشت مدتزمانى، درآمد و منافع باغ مخارج خودش را کفایت نمیکند یعنى مخارج کارگر بیشتر از درآمد باغ میباشد. آیا کسى که مسؤولیت این باغ را دارد، میتواند آن را بهطور اقساطى، یا بهصورت نقدى بفروشد و پول باغ را در حقّ او احسان کند؟
باید آن را بفروشد و در جاى دیگرى ملکى، هرچند کوچک که منافعى داشته باشد، تهیّه و وقف نماید و منافع آن را در موارد وصیت مصرف کند.