مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

فروختن و عاريه دادن چيز نجس اشكال ندارد و اطّلاع دادن نيز لازم‏ نيست، مگر درصورتی‌که بداند گيرنده آن را در خوردن و نماز و مانند آن استعمال می‌کند، كه احتياط واجب اعلام است. همچنين اگر نزد عاريه گيرنده نجس شود، به هنگام برگرداندن در همين صورت اعلام می‌کند.

هرگاه چيزى را كه به عاريت گرفته تلف شود ضامن نيست، مگر اين‏كه در حفظ آن كوتاهى كرده باشد. همچنين اگر عاريه‏ دهنده شرط ضمان‏ كرده باشد، يا چيزى را كه عاريه كرده طلا و نقره يا زینت‌آلات ساخته‌شده از آن‌ها باشد، در اين دو صورت نيز اگر تلف شود بايد عوض آن را بدهد.

احتیاط آن است که در طلا و نقره نمی‌توان شرط عدم ضمان نمود.

چيزى را كه منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره‏ كرده، مى‏توان عاريه داد، به‌شرط اینکه حقّ واگذارى به ديگرى داشته باشد.

اگر به قصد عاریه به او داده، مى تواند باز پس گیرد. و اگر به نیّت هبه باشد، و آن طلا را تعویض نکرده باشد، نیز حقّ باز پس گرفتن دارد. ولى با توجّه به این که معمولا به قصد هبه مى دهند، اگر طلا را تعویض کرده باشد، حق باز پس گرفتن ندارد. همچنین اگر زن و شوهر از اقوام همدیگر باشند.

عاريه را به دو صورت مى‏توان انجام داد نخست اين‏كه براى آن صيغه فارسى يا عربى بخواند، مثلاً بگويد: «من اين مال را به تو عاريه مى‏دهم» و او هم قبول كند؛ ديگر اين‏كه بدون خواندن صيغه، مال موردنظر را به‌قصد عاريه در اختيار ديگرى بگذارد، او هم به آن قصد بگيرد.

ارکان عاریه سه چیز است: 1- عاریه دهنده را «معیر» می‌گویند، 2- عاریه گیرنده را «مستعیر» می‌گویند 3- مال عاریه داده‌شده را «عین مُستعاره» می‌گویند.

عاریه نیز مثل ودیعه عقدی جایز است که هرکدام از معیر و مستعیر هر وقت خواست می‌تواند مال را پس بگیرد یا پس بدهد.

در عاریه شخص عاریه گیرنده حق تصرف و استفاده دارد اما در امانت تنها باید آن را نگهدارد و تصرف نکند.

هرگاه انسان مال خود را در اختيار ديگرى بگذارد كه از آن استفاده كند و چيزى هم از او نگيرد، آن را «عاريه» گويند.

قول مالک که می‌گوید اجاره بوده است با قسم ثابت می‌شود.

ديوانه و بچه نابالغ نمى‏توانند مال خود را عاريه دهند امّا اگر ولى اجازه دهد و اين كار به نفع آن‌ها باشد مانعى ندارد.