مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که مهریّه حداقل به مقدار هزینه‌های حج باشد و مطالبه آن از شوهر مشکل خاصی برای زن ایجاد نکند، مستطیع محسوب می‌شود و باید برای دریافت آن و ثبت‌نام حج اقدام کند.

هرگاه كودك مميّزى براى حج مُحرم شود و در مشعرالحرام يا قبل از آن به سنّ بلوغ برسد، حج او صحيح است؛ ولى بنا بر احتياط واجب، كفايت از حج واجب نمى‌كند.

حج تمتع انجام دهد.

كسى كه براى انجام حج تمتّع وقت ندارد و وظيفه او عدول به حج اِفراد است، نمى‌تواند براى حج تمتّع نايب شود، ولى اگر شخصى در وسعت وقت براى حج تمتّع اجير شود، سپس وقت او براى انجام حج تمتّع تنگ گردد، بايد عدول كند و نيابت او صحيح است.

باید برای همان فردی که قصد کرده ادامه دهد.

كسى كه براى حج تمتّع اجیرشده، پس ‌از انجام حج نيابى، مى‌تواند از سوى ديگرى براى عمره مفرده اجير شود؛ همان‌گونه كه مى‌تواند براى خودش عمره مفرده بجا آورد؛ مشروط بر این‌که در همان ماه قمرى كه براى منوب‌عنه انجام داده نباشد و اگر در همان ماه قمرى باشد، قصد رجاء كند.

احتیاجی به حج مجدد نیست.

«حج تمتّع» وظيفه كسانى است كه فاصله محل سكونت آن‌ها تا مکه معظّمه چهل‌وهشت ميل (حدود هشتادوشش كيلومتر) يا بيشتر باشد و «حج قِران» و «اِفراد» وظيفه اهالى مکه معظّمه و كسانى است كه منازل آن‌ها در كمتر از اين مسافت قرار دارد.

كسى كه اهل مکه است اگر به خارج از مکه سفر كند، سپس به‌سوی مکه بازگردد، مى‌تواند «حج تمتّع» يا «حج قِران» و «اِفراد» بجا آورد.

«حج اِفراد» مانند «حج تمتّع» است، با اين تفاوت كه اوّلا: در حج تمتّع قربانى هست و در «حج اِفراد» قربانى واجب نيست؛ هرچند استحباب دارد. ثانیاً: عمره حج اِفراد پس ‌از انجام مناسك حج است، برخلاف عمره تمتّع كه قبل از حج انجام مى‌شود. ثالثاً: عمره تمتّع طواف نساء ندارد، ولى عمره مفرده كه بعد از حج اِفراد انجام مى‌شود طواف نساء دارد. در حقيقت حج اِفراد دو طواف نساء دارد؛ يكى در پايان حج و ديگرى در پايان عمره مفرده.

كسى كه وظيفه او «حج تمتّع» است نمى‌تواند به «حج اِفراد» يا «حج قِران» تغيير نيّت دهد؛ مگر این‌که وقت تنگ باشد، به‌طوری‌که نتواند عمره تمتّع را تمام كرده و به حج برسد. در اين صورت مى‌تواند «عمره تمتّع» را رها كرده، نيّت حج اِفراد يا قِران كند و وظايف حج (به‌جز قربانی که در حج افراد یا قران واجب نیست) را بجا آورد و بعد از پايان حج، عمره مفرده انجام دهد (مانند ساير كسانى كه حج قِران و اِفراد انجام مى‌دهند) و منظور از تنگ بودن وقت براى حج اين است كه نتواند وقوف در عرفات را، كه از ظهر تا غروب روز عرفه است، درك كند.

صورت حج تمتّع به‌طور اجمال چنين است: الف) عمره تمتّععمره تمتّع حتماً بايد در ماه‌های حج (شوّال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع شود؛ و از پنج عمل زير تشكيل مى‌شود:1. احرام بستن از ميقات به‌قصد عمره تمتّع.2. هفت بار طواف خانه كعبه. 3. دو ركعت نماز طواف نزد مقام ابراهيم.4. سعى بين صفا و مروه (هفت بار).5. تقصير، يعنى كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن، ولى به گرفتن ناخن قناعت نشود. پس ‌از انجام اعمال پنج‌گانه فوق، از احرام بيرون مى‌آيد و تمام چيزهايى كه به خاطر احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود.ب) حج تمتّعحج تمتّع شامل اعمال زير است:1. احرام بستن از مکه.2. وقوف (توقّف كردن) در «عرفات» از ظهر تا غروب روز نهم ذی‌الحجه.3. وقوف در مشعرالحرام و ماندن در انجام‌ از طلوع فجر روز عيد قربان تا طلوع آفتاب.4. رفتن به منى و رمى جمره عقبه (يعنى هفت سنگ كوچك به محلی كه در آخر منى قرار دارد و نامش «جمره عقبه» است، مى‌زند).5. قربانى كردن در منى روز عيد قربان (دهم ذی‌الحجه).6. حلق يا تقصير، يعنى تراشيدن موى سر يا كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن؛ ولى به ناخن تنها قناعت نكند. با انجام اين شش عمل تمام آنچه با احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود، جز همسر و بوى خوش.7. هفت دور طواف خانه كعبه (اين طواف، طواف زيارت نام دارد).8. بجا آوردن دو ركعت نماز طواف.9. سعى (رفت‌وآمد) ميان صفا و مروه.هنگامی‌که اين سه عمل هم انجام شد، بوى خوش نيز بر محرم حلال مى‌شود.10. طواف ديگرى اطراف خانه كعبه بجا مى‌آورد و اين طواف، طواف نساء نام دارد. 11. دو ركعت نماز طواف نساء.با انجام اين دو عمل، همسر نيز بر او حلال مى‌شود.12. بازگشت به منى و اقامت شب يازدهم و دوازدهم (و در بعضى حالات شب سيزدهم) در انجام‌.13. رمى جمرات سه‌گانه (يعنى انداختن هفت سنگ در روز يازدهم و دوازدهم به هرکدام از سه محلی كه در منى قرار دارد و اين سه محل جمره اولى و وسطى و جمره عقبه نام دارد).بعدازظهرروز دوازدهم با انجام اين اعمال، مى‌تواند به مکه بازگردد و حج او تمام است.