معنا و مصداق فقیر
منظور از فقیر درجایی که گفته میشود کفاره به فقیر داده شود، چه شخصی میباشد؟ آیا اگر محتاج نان شب نبود ولی بدهکار کرایهخانه بود، فقیر محسوب میشود؟
در فرض سؤال فقیر محسوب میشود و فقير كسى است كه نيازمند تأمين مخارج سال خود و خانوادهاش است و چيزى هم ندارد كه بهطور روزانه قادر به تأمين هزينه زندگىاش باشد.
فروش چک ضمانت بدهکار برای وصول بدهی
اینجانب با فردى در تجارت مشاركت کردهام مبلغی در اختیار ايشان قراردادم ايشان بعد از مدتى با مبالغی كه از دیگران هم در اختیار داشتند اختلاس كرده و با شكايت طلبكارهاى ديگر در حال حاضر زندان میباشد، من از ايشان دو برابر مبلغ طلبم چك دارم، چکهای ايشان را به قيمت طلب من میخرند بااینکه اميدى به دريافت سرمایهام ندارم اجازه دارم چکها ايشان را كه نزد من هست بفروشم؟
تنها میتواند به مقدار مطالبات خود از آن چکها به قیمت پایینتر بفروشد تا به بخش عمدهای از طلب خود برسد.
تصرف در مال بدهکاری که حاضر به ادای دین نیست
آياشخص طلبکار ميتواند بدون اجازه بدهکار طلب خود را از مال وي بردارد (بدهکار حاضر به پرداخت بدهی خود نباشد) مثلا شخصی درخانه اي زندگي ميکند و حاضربه پرداخت کمک هزينه براي آب، برق و... نيست،آيا ميشود نوه ها بدون اجازه وي ازمالش به مقدار نياز براي پرداخت قبوض بردارند؟
در صورتی که حاضر نیست خودش به این کار اقدام کند، مجازید.
عدم شرط رضایت بدهکار در کفالت
آیا رضایت بدهکار برای کفالت شرط است؟
در كفالت، رضايت كسى كه حق بر عهده اوست لازم نيست، بنابراين رضايت بدهكار شرط نمیباشد.
حق کفیل در مطالبه آنچه پرداخت کرده از بدهکار
کفیل در چه صورت میتواند طلب را از بدهکار مطالبه کند؟
هرگاه كفالت به اجازه شخص مديون باشد و كفيل ناچار شود طلب طلبكار را بدهد، حق دارد آن را از بدهكار بگيرد، ولى اگر به اجازه او نبوده حق ندارد.
فرارى دادن بدهکار از دست طلبکار
اگر شخصی موجب فراری شدن بدهکار شود حکم چیست؟
هرگاه کسى بهزور بدهکارى را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار توانایى دسترسى به او را نداشته باشد واجب است او را به دست طلبکار برساند یا دین او را ادا نماید.
بدهکار نبودن زن در صورت بخشش مهریه قبل از نزدیکی
آیا این مطلب ازنظر معظم له صحیح است: اگر زن قبل از دخول مهریهی خود را ببخشد و مرد بعدازآن درحالیکه هنوز زن باکره است او را طلاق بدهد، زن نیمی از مهریه را بدهکار است.
در فرض سؤال ما این مطلب را قبول نداریم و احتیاط آن است که مصالحه کنند.
استطاعت بدهکاری که وقت پرداخت بدهی او رسیده
آیا شخص بدهکاری که مخارج حج را دارد اما با پرداخت بدهی نمیتواند به حج برود مستطیع محسوب میشود؟
شخص بدهكار هرگاه مخارج حج را داشته باشد، ولى با پرداخت بدهى خود نتواند به حج برود، مستطيع نيست؛ مگر اینکه طلبكار عجله نداشته باشد و او هم مطمئن باشد كه بعداً قادر به اداى دين خواهد بود، يا بدهى اقساطى باشد و هنگام پرداخت قسط آن نرسيده باشد.
استطاعت بدهکاری که وقت پرداخت بدهی او نرسیده
كسى كه هزينه حج را دارد، ولى بدهكار نيز مىباشد، چنانچه بدهى او مدّت دار است آیا مستطیع محسوب میشود؟
كسى كه هزينه حج را دارد، ولى بدهكار نيز مىباشد، چنانچه بدهى او مدّت دار است و مطمئن باشد كه به هنگام رسيدن زمان بدهى، قدرت بر پرداخت آن خواهد داشت، واجب است به حج برود. همچنين درصورتیکه وقت پرداخت بدهى رسيده، ولى طلبكار راضى به تأخیر بازپرداخت بدهى باشد و بدهكار مطمئن است كه به هنگام مطالبه طلبكار، مىتواند بدهىاش را ادا كند، در اين صورت نيز واجب الحج است. در غير اين دو صورت، بدهكار واجب الحج نخواهد بود.
تقدم حقالناس بر حج
کسی که حج بر او مستقرشده است اما حج نرفته و الآن نیز بدهکاری دارد آیا باید حج را بجا آورد یا بدهکاری خود را بپردازد؟
حقالناس در اینجا مقدّم است، ولى حج بر ذمّهاش باقى مىماند.
استطاعت بدهکار وجوهات
کسی که بدهکار وجوهات است آیا مستطیع محسوب میشود؟
كسى كه خمس يا زكات بدهكار است، در صورتى مستطيع مىشود كه علاوه بر مالى كه بتواند بدهى فوق را بپردازد، مخارج حج را نيز داشته باشد.