مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 649ـ تيمّم بدل از وضو و بدل از غسل فرقى باهم ندارند، ولى احتياط مستحب آن است که در تيمّم بدل از غسل، بعد از مسح صورت و دست ها، یکبار دیگر دستها را بر زمین بزند و مجددا با آن پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.

مسأله 650ـ تمام پيشانى و پشت دستها را بايد مسح کند و اگر مختصرى از آن را مسح نکند تيمّم باطل است، خواه عمداً باشد يا از روى فراموشى، ولى دقّت زياد هم لازم نيست، همين اندازه که بگويند تمام پيشانى و پشت دستها مسح شده کافى است.

مسأله 651ـ براى اين که يقين کند تمام پيشانى و پشت دستها را مسح کرده بايد کمى از اطراف آن را نيز داخل کند، ولى مسح ميان انگشتان لازم نيست و احتياط واجب اين است که پيشانى و پشت دستها را از بالا به پايين مسح کند و کارهاى تيمّم را پشت سر هم به جا آورد و اگر ميان آنها بقدرى فاصله دهد که صورت تيمّم از بين برود باطل است.

مسأله 652ـ لازم نيست در موقع نيّت معيّن کند که تيمّم او بدل از غسل است يا بدل از وضو، همين اندازه که قصد اطاعت امر الهى را دارد کافى است، حتّى اگر يکى را به جاى ديگرى نيّت کند امّا قصد او اطاعت امر واقعى الهى باشد صحيح است.

مسأله 653ـ بنابر احتياط واجب بايد اعضاى تيمّم و کف دستها پاک باشد، ولى اگر کف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد بايد با همان وضع تيمّم کند.

مسأله 654ـ بايد براى تيمّم، موانع را از اعضاى تيمّم برطرف کند و اگر انگشترى در دست دارد بيرون آورد، همچنين اگر موى پيش سر روى پيشانى افتاده آن را بايد کنار زند، حتّى اگر احتمال قابل توجهى مى دهد که مانعى در کار باشد بايد جستجو نمايد.

مسأله 655ـ هرگاه پيشانى يا پشت دستها يا کف دستها زخم باشد و پارچه يا چيز ديگرى بر آن بسته است که نمى تواند باز کند، يا ضرر دارد، بايد با همان حال تيمّم کند.

مسأله 656ـ کسى که خودش توانايى بر تيمّم ندارد بايد نايب بگيرد، يعنى کسى دستهاى او را بر زمين زند، و اگر ممکن نيست، بر زمين بگذارد و بعد با دست خودش او را تيمّم دهد، اگر اين هم ممکن نباشد بايد نايب دست خود را بر چيزى که تيمّم بر آن صحيح است بزند و بر پيشانى و دستهاى او بکشد.

مسأله 657ـ بعد از فراغت از تيمّم اگر شک کند که درست انجام داده يا نه، اعتنا نکند و اگر در اثنا شک کند احتياط واجب آن است که برگردد و قسمت مشکوک را دوباره انجام دهد.

مسأله 658ـ کسى که وظيفه اش تيمّم است نبايد پيش از وقت نماز تيمّم کند، ولى اگر براى کار واجب ديگر يا کار مستحبّى تيمّم کند و تا وقت نماز عذرش باقى باشد مى تواند با همان تيمّم نماز بخواند.

مسأله 659ـ کسى که وظيفه اش تيمّم است اگر يقين داشته باشد يا احتمال دهد که تا آخر وقت عذرش باقى مى ماند مى تواند در اوّل وقت با تيمّم نماز بخواند، ولى اگر يقين داشته باشد که تا آخر وقت عذر او برطرف مى شود بنابر احتياط واجب بايد صبر کند.

مسأله 660ـ کسى که با تيمّم نماز مى خواند مى تواند نماز قضا را نيز در آن حال با تيمّم بخواند، ولى هرگاه يقين دارد عذر او بزودى برطرف مى شود بايد صبر کند، همچنين بنابر احتياط واجب اگر اميد برطرف شدن عذر را بزودى دارد تأخير اندازد.