مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1566ـ خمس را بايد دو قسمت كرد: يك قسمت آن سهم مبارك امام(عليه السلام)است و نيم ديگر سهم سادات. سهم سادات را بايد بنابر احتیاط واجب به مجتهد داد، یا با اجازه¬ی مجتهدی که از او تقلید می¬کند سادات فقير يا يتيم نيازمند، يا ساداتى كه در سفر وامانده اند و نيازمند هستند، بدهد (هرچند در محلّ خود فقير نباشند) ولى سهم امام(عليه السلام) را در زمان ما بايد به مجتهد عادل که از او تقلید می¬کند يا نماينده او تحویل داد، تا در مصارفى كه مورد رضاى امام(عليه السلام) است از مصالح مسلمين و مخصوصاً اداره حوزه هاى علميّه و مانند آن مصرف كند.

مسأله 1567ـ صرف كردن قسمتى از سهم مبارك امام(عليه السلام) براى ساختن مساجد يا حسينيه ها يا بيمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتى مجاز است كه با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعايت اولويّت باشد، ولى سهم سادات را جز در مورد ساداتى كه گفته شد نمى توان مصرف كرد.

مسأله 1568ـ بدهکار مى تواند اگر مجتهد صلاح ببيند با او يا نماينده او مقدار بدهى خود را دست گردان کند و به ذمّه بگيرد و به اقساط بپردازد.

مسأله 1569ـ سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمى توان به ساداتى كه در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتياط واجب)، و سهم امام(عليه السلام) را نيز اگر بدون اجازه مجتهد که از او تقلید کند بپردازد قبول نيست، مگر اين كه مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.

مسأله 1569ـ سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمى توان به ساداتى که در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتياط واجب)، و سهم امام(عليه السلام) را نيز اگر بدون اجازه مجتهد بپردازد قبول نيست، مگر اين که مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.

مسأله 1570ـ کسى که بدهى زيادى از خمس دارد و قادر به اداى آن نيست اگر مجتهد مصلحت ببيند ممکن است مقدارى از سهم امام(عليه السلام) را به خودش ببخشد.

مسأله 1571ـ اگر كسى بخواهد وجوهات شرعیّه¬ی خود را به مجتهدى كه از او تقليد نمى كند بدهد در صورتى جایز است كه مرجع تقلیدش اجازه دهد.

مسأله 1572ـ به سيّدى که عادل نيست مى توان خمس داد، ولى احتياط واجب آن است به کسى بدهند که آشکارا گناه نکند و اگر در سفر مانده است در صورتى مى توان به او خمس داد که سفرش سفر معصيت نباشد، مگر اين که توبه کند و باقيمانده سفر را در طريق معصيت انجام ندهد.

مسأله 1573ـ به سيّدى که دوازده امامى نيست نمى توان خمس داد و همچنين به کسى که واجب النّفقه است، مثلاً انسان نمى تواند به زنش که سيّده است خمس خود را بدهد، مگر اين که آن زن ناچار باشد مخارج اشخاص ديگرى را که واجب النّفقه مرد نيستند بپردازد.

مسأله 1574ـ سيّد بودن سادات از راههاى زير ثابت مى شود:1ـ دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق کند (يک نفر نيز کافى است).2ـ در شهر و منطقه خود مشهور باشد که سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.

مسأله 1575ـ سادات فقيرى که مخارج آنها بر ديگرى واجب است اگر آن شخص نتواند خرج او را بدهد مى توان به او خمس داد، مثلاً زن سيّده اى که شوهرش قادر به اداره زندگى او نيست مى تواند خمس بگيرد.

مسأله 1576ـ بنابر احتياط واجب سادات نمى توانند بيش از مخارج يک سال خود را از خمس بگيرند.