مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1581ـ کسى که از سيّد نيازمندى طلبکار است مى تواند طلب خود را از باب خمس حساب کند، ولى در مورد سهم امام بايد به اجازه حاکم شرع باشد.

مسأله 1584ـ اگر خمس را با حاکم شرع يا وکيل او دستگردان کند و بخواهد در سال بعد بپردازد نمى تواند از منافع آن سال کسر کند، مثلاً اگر دو هزار تومان خمس بدهکار است و از منافع سال بعد بيست هزار تومان بيشتر از مخارجش دارد بايد خمس بيست هزار تومان را بدهد و دو هزار تومانى که از باب خمس بدهکار است از بقيّه بپردازد.

مسأله 1571ـ اگر كسى بخواهد وجوهات شرعیّه¬ی خود را به مجتهدى كه از او تقليد نمى كند بدهد در صورتى جایز است كه مرجع تقلیدش اجازه دهد.

مسأله 1569ـ سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمى توان به ساداتى كه در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتياط واجب)، و سهم امام(عليه السلام) را نيز اگر بدون اجازه مجتهد که از او تقلید کند بپردازد قبول نيست، مگر اين كه مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.

مسأله 1580ـ احتياط واجب آن است که سهم سادات را از خود آن مال و يا از پول رايج بدهند، نه از جنس ديگر، مگر اين که جنس ديگر را به مستحق بفروشد سپس بدهى او را از باب خمس حساب کند.

مسأله 1569ـ سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمى توان به ساداتى که در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتياط واجب)، و سهم امام(عليه السلام) را نيز اگر بدون اجازه مجتهد بپردازد قبول نيست، مگر اين که مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.

مسأله 1583ـ مستحق نمى تواند خمس را بگيرد و به مالک ببخشد، مگر آن مقدار که در خور شأن اوست که اگر خودش مالى داشت به آن شخص ممکن بود ببخشد.

مسأله 1567ـ صرف كردن قسمتى از سهم مبارك امام(عليه السلام) براى ساختن مساجد يا حسينيه ها يا بيمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتى مجاز است كه با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعايت اولويّت باشد، ولى سهم سادات را جز در مورد ساداتى كه گفته شد نمى توان مصرف كرد.

مسأله 1585ـ دادن سهم سادات به سادات به خاطر آن است که آنها از گرفتن زکات محرومند بنابراين تبعيضى محسوب نمى شود و محروم بودن آنها از زکات دلايلى دارد که در جاى خود گفته شده.

مسأله 1572ـ به سيّدى که عادل نيست مى توان خمس داد، ولى احتياط واجب آن است به کسى بدهند که آشکارا گناه نکند و اگر در سفر مانده است در صورتى مى توان به او خمس داد که سفرش سفر معصيت نباشد، مگر اين که توبه کند و باقيمانده سفر را در طريق معصيت انجام ندهد.

مسأله 1575ـ سادات فقيرى که مخارج آنها بر ديگرى واجب است اگر آن شخص نتواند خرج او را بدهد مى توان به او خمس داد، مثلاً زن سيّده اى که شوهرش قادر به اداره زندگى او نيست مى تواند خمس بگيرد.

مسأله 1566ـ خمس را بايد دو قسمت كرد: يك قسمت آن سهم مبارك امام(عليه السلام)است و نيم ديگر سهم سادات. سهم سادات را بايد بنابر احتیاط واجب به مجتهد داد، یا با اجازه¬ی مجتهدی که از او تقلید می¬کند سادات فقير يا يتيم نيازمند، يا ساداتى كه در سفر وامانده اند و نيازمند هستند، بدهد (هرچند در محلّ خود فقير نباشند) ولى سهم امام(عليه السلام) را در زمان ما بايد به مجتهد عادل که از او تقلید می¬کند يا نماينده او تحویل داد، تا در مصارفى كه مورد رضاى امام(عليه السلام) است از مصالح مسلمين و مخصوصاً اداره حوزه هاى علميّه و مانند آن مصرف كند.