مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1733ـ «حج» يعنى زيارت خانه خدا و انجام اعمالى که آنها را مناسک حج مى نامند ودر تمام عمر يک بار برهمه کسانى که داراى شرايط زير باشند واجب است:1ـ بالغ بودن 2ـ عاقل بودن 3ـ با انجام حج، عمل واجب ديگرى که مهمتر از حج است ترک نشود ياکار حرامى که اهمّيّتش درشرع بيشتراست بجانياورد. 4ـ استطاعت و آن بچند چيز حاصل مى شود: 1ـ داشتن زادوتوشه راه و آنچه در سفرش به آن محتاج است و مرکب سوارى مورد نياز، يا مالى که بتواند به وسيله آن، اينها را به دست آورد. 2ـ نبودن مانعى در راه و عدم وجود ترس از خطرو ضرر بر جان و عرض و مال خويش، که اگر راه بسته است يا ترس از خطرىوجود دارد حج بر او واجب نيست، ولى اگر راه ديگرى دارد هر چند دورتراست لازم است از آن راه به حج رود. 3ـ توانايى جسمانى بر انجام مناسک حج 4ـ داشتن وقت کافى براى رسيدن به مکّه و انجام مناسک 5ـ داشتن مخارج کسانى که خرج آنها بر او شرعاً يا عرفاً لازم است. 6ـ داشتن مال يا کسب و کارى که بعد از بازگشت بتواند با آن زندگى کند.

مسأله 1734ـ کسى که بدون خانه ملکى رفع احتياجش نمى شود هنگامى حج بر او واجب است که پول خانه را هم داشته باشد، ولى اگر با خانه اجاره اى يا وقفى و مانند آن مى تواند زندگى کند مستطيع است.

مسأله 1735ـ هرگاه زن مالى دارد که مى تواند با آن حج برود ولى بعد از بازگشت نه شوهرش قادر بر تأمين زندگى اوست و نه خودش، حج بر او واجب نمى شود.

مسأله 1736ـ هرگاه کسى مخارج رفتن به مکّه را ندارد، ولى ديگرى مالى به او مى بخشد يا در اختيار او مى گذارد که با آن حج برود و مخارج زن و فرزند او را در اين مدّت نيز مى پردازد بر چنين کسى حج واجب است، هر چند بدهکار باشد و در موقع بازگشت نيز وسيله کافى براى امرار معاش نداشته باشد و قبول کردن چنين هديه اى واجب است، مگر اين که در آن منّت يا ضرر يا مشقّت غير قابل تحمّلى باشد و اين حج کفايت از حجّ واجب او مى کند.

مسأله 1737ـ شخص بدهکار هرگاه مخارج حج را داشته باشد ولى با پرداخت بدهى خود توانايى بر حج ندارد چنين کسى مستطيع نيست، مگر اين که طلبکار عجله اى نداشته باشد و او هم مطمئن باشد که بعداً قادر به اداء دين است.

مسأله 1738ـ هرگاه کسى را اجير کنند که در سفر حج خدمت شخص يا کاروانى را کند و به اين صورت حجّ خود را به جا آورد حجّ واجب او حساب مى شود; ولى قبول چنين کارى واجب نيست.

مسأله 1739ـ کسى که مى تواند با قرض کردن حج به جا آورد، مستطيع نمى باشد و حج بر او واجب نيست; ولى اگر چند نفر مخارج حجّ کسى و نفقه عيال او را بپردازند حج بر او واجب مى شود.

مسأله 1740ـ هرکس مى تواند از طرف ديگرى براى انجام حج اجير شود، به شرط اين که از مسائل حج آگاه باشد، خواه قبلاً حج به جا آورده باشد يا نه، ولى اگر خودش نتواند حج را به جا آورد نمى تواند آن را به ديگرى واگذار کند مگر به اجازه صاحب پول.

مسأله 1741ـ با اجير کردن کسى براى حج از طرف ميّت ذمّه او ادا نمى شود، مگر زمانى که اطمينان حاصل شود او حج را به جا آورده است.

مسأله 1742ـ جايز است از مال زکات يا سهم امام بگيرند و حج به جا آورند، و اين حج، حج واجب محسوب مى شود.

مسأله 1743ـ کسى که نياز به ازدواج دارد و بيش از مخارج آن، پولى براى حج ندارد، مستطيع نيست و حج بر او واجب نمى شود.

مسأله 1744ـ هرگاه حج بر کسى واجب شود و انجام ندهد و استطاعتش از دست برود بايد به هر طريق که مى تواند حج را به جا آورد، ولو با قرض گرفتن يا اجير شدن باشد.