عدم جواز کسر مخارج سالى که سود نکرده از منافع سال بعد
آیا می‌توان مخارج سال قبل که منفعتی نبرده از منافع سال بعد کم کند؟
اگر در يك سال منفعتى نبرد، بنا بر احتياط واجب نمىتواند مخارج آن سال را از منافع سال بعد كم كند.
جبران غير مال سرمایه‌ای تلف‌شده از منافع
اگر مالی که سرمایه نیست از بین برود، می‌توان آن را از منافع جبران کرد؟
هرگاه غير از سرمايه چيز ديگرى از اموال او به خاطر شكستن و سوختن و سرقت و غير آن از بين برود اگر در همان سال به آن احتياج دارد مىتواند آن را از منافع همان سال تهيّه كند.
جایگزینی منافع به‌جای هدیه
شخصی در احکام خمس هدیه به مرجعی رجوع کرده که قائل به خمس هدیه نیست، حال اگر شخص بخواهد برای خود موبایل بخرد؛ آیا می‌تواند فعلاً از پول هدیه‌ای که به او دادند موبایل بخرد و یک ماه بعد، از پولی که کارکرده و مقدار آن به‌اندازه‌ی قیمت همان گوشی است را جایگزین پول هدیه کند؟
در فرض سؤال می‌توانید از درآمد همان سال جایگزین نمایید.
حکم جایگزینی پول مخمّس بعد از دو سال
اگر پول مخمّس خرج گردد و بعد از دو سال به همان مقدار پول به دست بیاید خمس به آن تعلّق می‌گیرد؟
آنچه در سررسید سال وسط باقی بوده است خمس ندارد ولی آنچه در سال دوم جبران شده، خمس دارد.
جبران قرض از منافع همان سال
آیا شخص می‌تواند قبل از سال خمسی، قرض را از منافع همان سال یا سال بعد کسر کند؟
هرگاه در ابتداى سال براى مخارج خود قرض کند و قبل از تمام شدن سال منفعتى ببرد می‌تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید و اگر در تمام سال منفعتى نبرد و براى مخارج خود قرض نماید می‌تواند قرض خود را از منافع سال‌های بعد ادا کند.
عدم کسر قرض‌های غیرضروری از منافع
اگر شخصی برای امری غیرضروری مانند خرید ملکی که به آن احتیاجی ندارد قرض نماید، آیا می‌تواند آن را از منافع سال کم کند؟
اگر خمس را با حاكم شرع يا وكيل او دستگردان كند و بخواهد در سال بعد بپردازد نمىتواند از منافع آن سال كسر كند، مثلاً اگر دو هزار تومان خمس بدهكار است و از منافع سال بعد بيست هزار تومان بيشتر از مخارجش دارد بايد خمس بيست هزار تومان را بدهد و دوهزارتومانی كه از باب خمس بدهكار است از بقيّه بپردازد.
بیمه جامع زندگی
یکی از شرکتهای بیمه ای یشنهاد بیمه جامع زندگی به من داده است. بدین صورت که من به دلخواه خودم مبلغی به عنوان سرمایه در هر سال که مدت آن حداکثر 30 سال است به علاوه درصد تورم سالانه آن به عنوان بیمه می پردازم. من برای سال اول 500000 و درصد تورم 10 درصد انتخاب کردم و پایان 30 سال حدود 84 میلیون تومان باید بپردازم. شرکت بیمه در پایان سی سال مبلغ 243 میلیون به من برمی گرداند یا یکجا یا به صورت مستمری. این مبلغ چه حکمی دارد؟
در صورتیکه با پولی که شما می دهید کار اقتصادی درآمدزایی انجام می دهند و از منافع آن به اضافه سرمایه مبلغ مزبور را به شما می دهند، اشکالی ندارد.
حبس به معنی حبس عین مال و صرف منافع
آيا در حبس غير مؤبّد، عين مال حبس مى‌گردد، يا منافع آن؟
حبس به معنى حبس عين و صرف منافع است، نه حبس منافع.
مالکیت منافع حاصله از مال رشوه
منافع حاصله از مال رشوه که نتیجه عمل مُرتَشى است، متعلّق به چه کسى است؟
منافع مذکور متعلّق به مالک اصلى یعنى صاحب پول است.
وقف برای خود
آیا می توان چیزی را برای خود وقف کند؟
هرگاه كسى چيزى را براى خودش وقف كند (مثل آن كه ملكى را وقف كند كه عايدى آن صرف خودش شود، يا بعد از مرگ او خرج مقبره اش نمايند). صحيح نيست ولى اگر مثلًا، مدرسه يا مزرعه اى را وقف بر طلّاب كند و خودش طلبه باشد، مى تواند مانند سايرين از منافع وقف استفاده نمايد.
استفاده از منافع ملکی که وقف خاص شده در مورد مشابه
آیا می توان از منافع ملکی که برای مسجدى وقف شده و آن مسجد احتياج ندارد و احتمال هم نمىرود كه تا مدّتى احتياج پيدا كند برای مسجد ديگرى استفاده کرد؟
هرگاه ملكى را مثلا براى تعمير مسجدى وقف كنند چنانچه آن مسجد احتياج به تعمير ندارد و احتمال هم نمى رود كه تا مدّتى احتياج به تعمير پيدا كند در آمد آن ملك را مى توان به مصرف تعمير مسجد ديگرى رساند.
مقید کردن وقف منافع مال به وفات واقف
اگر بگويد «وقف كردم فلان مال را كه بعد از فوت من منافعش به فلان مسجد برسد» آيا اين وصيّت است و از ثلث حساب مىشود؟
خير، واقف الآن وقف مى كند و وقف در حال حيات واقع شده و وصيّت نيست؛ البته زمان اختصاص منافع وقف به موقوف عليه از زمان فوت او بوده است.
