Mərhəmət dini - İslam maarifi və əqidəvi şübhələrə cavab

Diyə mütləq ödənilməlidir, lakin sizin öhdənizdə deyil. Ata tərəfindən olan kişi qohumlarınızın öhdəsindədir və onlar arasında bölünməlidir. Onların hər biri imkanları çatan miqdarda onun bir hissəsini ödəməlidirlər.

Diyə mütləq ödənilməlidir, lakin sizin öhdənizdə deyil. Ata tərəfindən olan kişi qohumlarınızın öhdəsindədir və onlar arasında bölünməlidir. Onların hər biri imkanları çatan miqdarda onun bir hissəsini ödəməlidirlər.

Əgər xilasedici təhlükəli bir yerdə insanlara nəzarət və onların təhlükəsizliyini qorumaq məsuliyyətini qəbul etmişdirsə və insanlar onun bu məsuliyyətinə etibar edib dənizə və ya hovuza girirlərsə, laqeydlik göstərdiyi təqdirdə məsuliyyət daşıyır.

Diyə İlahi haqlardan biridir və şəriətin icazə verdiyi hallarda onu almağın heç bir maneəsi yoxdur. Baxmayaraq ki, bəzi hallarda əfv etmək (almamaq) daha yaxşıdır.

Uşağın işə götürülməsi onun vəlisinin (sahibi) icazəsi ilə və uşağın məsləhətinə, gücünə uyğun idisə, habelə uşağın təhlükəsizliyinin təmini istiqamətində heç bir qüsur və səhlənkarlığa yol verilməmişdirsə və hadisə təsadüfən baş vermişdirsə, bu halda heç kəs zamin deyil. Amma vəlisinin icazəsi olmadan işə götürülmüşdürsə və ya təhlükəsizliyinin təminində səhlənkarlığa yol verilmişdirsə, işə götürən şəxs onun diyəsi ilə bağlı zamindir.

Minik avtomobilinin sərnişinlərinin diyəsi avtobus sürücüsü ilə minik avtomobilinin sürücüsü arasında bölünməlidir. Yəni, onun əlli faizi minik avtomobilinin qalan əmlakından götürülməlidir, digər əlli faizini də avtobus sürücüsü ödəməlidir.

Minik avtomobilinin sərnişinlərinin diyəsi avtobus sürücüsü ilə minik avtomobilinin sürücüsü arasında bölünməlidir. Yəni, onun əlli faizi minik avtomobilinin qalan əmlakından götürülməlidir, digər əlli faizini də avtobus sürücüsü ödəməlidir.

Tibbi ekspertiza və mütəxəssis həkimlər daxili üzvlərə dəyən xəsarətin bədənin neçə faizini təşkil etdiyini açıqlamadırlar (müharibə əlillərində hesablandığı kimi). Sonra həmin faiz, kamil diyə ilə müqayisə olunmaqla hesablanmalıdır. Müalicə xərcləri bundan çox olarsa, ehtiyat vacib budur ki, müalicə xərclərinin qalan hissəsini ödəsinlər.

Həqiqətən müqəssir deyilsə, Allah dərgahında məsuliyyət daşımır. Amma qanun onu zahirdə cavabdeh bilir və ondan dəyən zərəri alır. Hadisənin həqiqətdə necə baş verdiyindən xəbərdar olmayan ekspertlərin və qazının bu qanuna əməl etməsinin şəriətə uyğun olmasını ehtimal etmək olar.

Əfvin caiz olması istisna olunmur, lakin ehtiyat budur ki, müsalihə edib razılığa gəlsinlər.

Siz sözü gedən diyəni iki il ərzində – hər il yarısını verməklə ödəyə bilərsiniz. Vəfat edənin varisləri ilə razılaşma yolu ilə bu müddəti artırmaq da mümkündür.‌

Əgər onun söylədiyi yalan nəticəsində dünyadan getdiyinə yəqini varsa, onun diyəsini verməlidir. Əgər onun ürəyinin xəstə olduğunu və belə bir xəbərin bu kimi xəstələrin həyatı üçün təhlükəli olduğunu bilirdisə, onun barəsində qisas hökmünün də icra olunması ehtimalı var.