شك در اعلم بودن چند مجتهد
اگر کسی شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد تکلیفش چیست؟
هرگاه شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد از هركدام بخواهد میتواند تقليد كند.
تقلید از مرجع تقلید پدر یا همسر
آیا زن و فرزند باید از مرجعِ تقلیدِ شوهر و پدر تقلید کنند، یا در تقلید آزاد هستند؟
هر کس در تقلیدش آزاد است; باید تحقیق کند و مطابق آن تقلید نماید. لذا زن در انجام دستورات دينى خود كاملاً آزاد است و مجبور نيست از شوهر تبعیت كند.
تقلید از مجتهد متجزی
آیا مرجع باید مجتهد در تمامی ابواب فقه باشد یا از کسی که در بعضی از ابواب اجتهاد دارد هم میتواند تقلید کرد؟
تقلید از مجتهدی که در بعضی از ابواب اجتهاد دارد خالى از اشکال نیست.
دلالت نداشتن درشتی صدا و روییدن موی بر صورت بر بلوغ
آیا میتوان درشتی صدا و یا روییدن موی درشت بر صورت و پشت لب را دلیل بر بلوغ دانست؟
درشت شدن صدا و روییدن موى درشت در صورت و پشت لب و مانند آن، دلیل بر بلوغ پسران نیست، مگر اینکه از این راه یقین به بالغ شدن حاصل شود.
عدم وجوب تحقیق در شک به رسیدن به سن بلوغ در دختران
آیا زمانی که دختران شک به رسیدن سن بلوغ دارند تحقیق واجب میباشد؟
دخترى که شک دارد که به سنّ بلوغ رسیده یا نه واجب نیست تحقیق کند، ولى اگر امکان تحقیق دارد، تحقیق کند.
علت زودتر بودن بلوغ دختران از پسران
علت زودتر بودن بلوغ دختران از پسران چیست؟
رشد فکرى و جسمى دختران سریعتر از رشد پسران صورت میگیرد به همین سبب سنّ بلوغِ دختران پایینتر از پسران است.
عدم دلالت رشد جسمانى بر بلوغ در دختران
آیا رشد جسمانی بعضی از اعضای در دختران دلالت بر بلوغ آنها میکند؟
رشد جسمانى، مانند افزایش طول قد، بزرگ شدن پستانها، باسنها و مانند آن، علامت بلوغ (دختران) محسوب نمیشود.
انجام عبادات قبل از سنّ بلوغ
آیا قبل از بلوغ هیچ تکلیفى ندارد؟ یا برخى مسائل وجود دارد که سنّ بلوغ در آن معتبر نیست؟ اگر جواب مثبت است، موارد آن را بیان فرمایید.
هرگاه دختران و پسران نابالغ هوشیارى کافى براى درک خوبى و بدى بعضى از کارها داشته باشند (مثلاً قُبح و زشتى قتل نفس، یا لزوم آگاه ساختن کسى که نابیناست و بر لب پرتگاه است را درک کنند) موظّف هستند که به حکم عقلشان عمل کنند.
کسانی که دیرتر از افراد سالم به سن تکلیف میرسند
آیا کودکان ناشنوا، به دلیل تأخیر در رشد اجتماعى (بهواسطه کمبود گنجینه لغات)، دیرتر از افراد سالم به سنّ تکلیف میرسند؟
درصورتیکه بهاندازه کافى شعور و تمییز داشته باشند که بتوانند عبادات را انجام دهند، مکلّف به تکالیف شرعیّه هستند.
حکم عقبماندههای ذهنی در مورد تکالیف شرعی
عقبماندههای ذهنى، علیرغم سنهای بالا، ازنظر درک و عقل گاه در حدّ کودکان 12 ساله، یا پایینترند. آیا تکلیف شرعى از آنها ساقط است؟
درصورتیکه بهاندازه کافى شعور و تمییز داشته باشند که بتوانند عبادات را انجام دهند، مکلّف به تکالیف شرعیّه هستند.
اعتبار سن خاص در بلوغ
آیا در بلوغ، سنّ خاصی را معتبر میدانید؟ برفرض اعتبار سنّ خاص، آیا معیار شناسنامه افراد است، یا از طرق دیگر نیز میتوان آن را احراز کرد؟
در بلوغ سنّ خاصی معتبر است و باید از طرق معتبر اثبات شود. البتّه بلوغ علائم دیگرى نیز دارد.