بايد توجّه داشت كه ساعت 12 هميشه ظهر شرعى نيست، بلكه در بعضى از مواقع سال ظهر شرعى قبل از 12 و گاهى بعد از ساعت 12 است و ساعت 12 ساعت قراردادى و رسمى است نه شرعى.
هنگام شروع اذان، می‌توانید نماز را شروع کنید اما در مورد نماز صبح، احتیاطاً 5 دقیقه بعد از تمام شدن اذان، نماز بخوانید.
این‌ها از شروط مکلّف به هستند نه شروط تکلیف.
وقت اذان صبح (براى نماز و روزه) در شب‌های مهتابى و غير مهتابى يكسان است و معيار، ظاهر شدن نور شفق در افق است، هرچند براثر تابش مهتاب نمايان نباشد.
وقت مخصوص و مشترك براى اشخاص فرق می‌کند مثلاً براى مسافر در مورد نماز ظهر و عصر و عشا به‌اندازه دو ركعت است و براى حاضر به‌اندازه خواندن چهار رکعت.
از ابتدای وقت فضیلت نماز عصر تا غروب آفتاب عصر گفته می‌شود.
با غروب آفتاب نماز ظهر و عصر قضا می‌شود؛ ولى احتیاط مستحب آن است که نماز مغرب و عشاء را تا مغرب تأخیر بیندازد.
در مورد روزه مناطقي که روز يا شب آن‌ها خارج از متعارف است (مثلاً بيش از 18 ساعت) بايد روز خود را مطابق مناطق معتدله در آن زمان بجا بياورد مثلاً همان زمان را در تهران يا قاهره در نظر بگيرد که طول شب و روز چقدر است زيرا آن مناطق طلوع و غروب و نصف‌النهار دارند سپس با افق خود آن را تطبيق کند و به تعبير ديگر اگر در آن فصل از سال در منطقه معتدله موردنظر، طول روز 14 ساعت است، آن‌ها هم 14 ساعت روزه می‌گیرند به اين معنا که از طلوع فجر آنجا شروع می‌کند و 14 ساعت روزه می‌گیرد و در زمستان که روزهاي منطقه معتدله موردنظر مثلاً 12 ساعت است، بايد از طلوع فجر آنجا شروع کند و 12 ساعت روزه بگيرد (مطابق مثال بالا). البته اگر شخصي توانايي روزه گرفتن تمام‌روز (مثلاً 18 يا 20 ساعت) را در مناطق غير معتدل دارد بايد مطابق افق همان منطقه غیر معتدل روزه بگيرد؛ و اما در مورد نماز درجاهایی که روز زياد کوتاه نيست، مطابق طلوع و غروب و ظهر آن محل بجا آورد و اگر طول روز زياد کوتاه باشد، مطابق آنچه در روزه نوشتيم عمل می‌کند.
آنچه يقين آور باشد ملاک است و در صورت اختلاف احتياط نماييد.
ملاک رؤیت طلوع و غروب آفتاب از افق روی زمین است و نوری که روی بدنه هواپیما و مانند آن تابیده می‌شود برای کسانی که روی زمین هستند اعتباری ندارد.
