كسى كه «وقوف اضطرارى عرفات» را در شب عید و «وقوف اضطرارى مشعر» را در پيش از ظهر عيد درك نموده، حج او نيز صحيح مى‌باشد.البته چنين شخصى اگر وقوف عرفات يا وقوف مشعر را به‌کلی و از روى عمد ترك كند، حج او باطل است.
كسى كه فقط وقوف اضطرارى عرفات را درك كند، حج او باطل است همچنین كسى كه فقط «وقوف اضطرارى روز مشعر» را درك كرده (يعنى تنها توانسته خود را پيش از ظهر روز عيد به مشعرالحرام برساند) حج چنين شخصى باطل‌شده و در هر دو صورت بايد نيّت عمره مفرده كند و بعد از انجام اعمال عمره مفرده از احرام بيرون آيد و در سال آينده بايد حج تمتّع را اعاده كند.
كسى كه وقوف اختيارى عرفه و اضطرارى شب مشعر را درك كند (يعنى از ظهر روز نهم تا غروب در عرفات بوده و شب دهم در مشعر وقوف كرده و قبل از طلوع صبح به منى رفته است) درصورتی‌که وقوف اختيارى مشعر را به سبب عذرى ترك كرده، حجش صحيح و اگر عمدى بوده بنا بر احتياط واجب باطل است.
كسى كه وقوف اضطرارى عرفه و اضطرارى شبانه مشعر را درك كند (يعنى قسمتى از شب دهم را در عرفات و قسمتى ديگر را در مشعر وقوف كرده و قبل از طلوع صبح به منى رفته) درصورتی‌که عذر داشته و وقوف اختيارى عرفه را از روى عمد ترك نكرده باشد، حج او صحيح است؛ امّا اگر عذر نداشته و عمداً وقوف اختيارى عرفه را ترك كرده، حجش باطل است و چنانچه وقوف اختيارى مشعر (وقوف بين الطلوعين) را عمداً ترك كرده باشد حج او صحيح است، ولى يك گوسفند كفّاره دارد و اگر از روى جهل وقوف عرفه را ترك كرده باشد، حج او بنا بر احتياط واجب باطل است.
كسى كه فقط وقوف اضطرارى شبانه مشعر را درك كند (يعنى شب دهم به مشعرالحرام رسيده و قبل از طلوع صبح به منى كوچ كرده است) اگر وقوف عرفات را عمداً ترك كرده باشد حج او باطل و اگر از روى عمد نباشد، بلكه به سبب عذر باشد، در اين صورت نيز حج او اشكال دارد.
درك وقوف اختيارى عرفه براى صحت حج او كافى است. پس اگر به هوش آيد بقيّه اعمال را بجا مى‌آورد و اگر نتواند بجا آورد نايب مى‌گيرد، به‌شرط آن‌که وقت اعمال باقى باشد. در غير اين صورت، صحت حج او مشكل است و براى خروج از احرام احتیاطاً عمره مفرده بجا مى‌آورد.
مشعرالحرام، كه نام ديگرش «مُزْدَلِفَه» مى‌باشد، محل معروفى است ميان منى و عرفات (و حدود آن بين كوه مِأْزَمَيْن و حِياضْ و وادى محسّر مى‌باشد) و بر کسانی كه حج بجا مى‌آورند واجب است بعد از وقوف به عرفات به انجام كوچ كنند و احتياط آن است كه در صورت امكان، كوچ كردن به مشعر را به تأخیر نيندازند.
بيتوته كردن در دامنه کوه‌های اطراف مشعر به هنگام وقوف در مشعر در شب عيد جايز است، ولى در دامنه کوه‌های مأزمين كه در آغاز مشعر قرار دارد و خارج از مشعر محسوب مى‌شود، جز در موقع ازدحام و ضرورت اشكال دارد.
وقوف از طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مشعرالحرام واجب است، بلكه احتياط واجب آن است كه شب را نيز در انجام بماند و مقدارى ذكر خدا بگويد و واجب است براى تمام این‌ها نيّت كند و قصد قربت داشته باشد.
هرگاه بدون عذر شرعى قبل از طلوع فجر از مشعر كوچ كند و به منى رود، اگر جاهل باشد چيزى بر او نيست و اگر از روى عمد باشد گناه كرده و بايد يك گوسفند كفّاره دهد؛ ولى حج او صحيح است؛ امّا مى‌تواند كمى قبل از طلوع آفتاب از مشعر به سمت منى حركت كند، ولى قبل از طلوع آفتاب از وادى محسّر (در انتهاى منى) عبور ننمايد.
وقوف در مشعرالحرام ركن است؛ يعنى هر كس آن را عمداً ترك كند حج او باطل مى‌شود و همین‌که مقدارى از بين‌الطلوعين را وقوف کند، وقوف رکنی را درک کرده است البته ماندن تمام فاصله ميان طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مشعرالحرام واجب است (و حتّى ماندن در شب عيد نيز بنا بر احتياط، واجب مى‌باشد)، ولى هرگاه شب را به‌تنهایی در انجام بماند، براى صحيح بودن حج او كافى است؛ امّا همان‌طور كه گفتيم اگر از روى عمد باشد گناه كرده و بايد يك گوسفند كفّاره دهد.
براى چند طایفه جايز است مقدار مختصرى در مشعر توقّف كرده، سپس به منى بروند: 1. زنان 2. بيماران 3. پيرمردان 4. تمام افراد معذور. به‌این‌ترتیب، كسانى كه عذرى دارند مقدارى از شب را در مشعر توقّف كنند، سپس ازآنجا كوچ كرده به منى بروند، بنابراين پيرمردان، بيماران، كودكان و تمام اشخاصى كه براى پرستارى يا راهنمايى بايد همراه آن‌ها باشند و آن‌ها كه مى‌ترسند در ازدحام جمعیت صبح روز عيد اذيّت شوند، مى‌توانند شبانه (بعد از مقدارى توقّف در مشعرالحرام و ذكر خدا) به منى بروند و همان شب نيز رمى جمره عقبه كنند؛ ولى احتياط مستحب آن است كه قبل از نصف شب از مشعر حركت نكنند و راهنمايان اگر بتوانند بعد از رساندن نفرات به مِنى، براى وقوف به مشعر بازگردند، احتياط آن است كه برگردند.
