مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه سعى را عمداً زيادتر از هفت مرتبه به‌قصد سعى واجب بجا آورد، سعى او باطل است.

اگر سهواً سعی را يك دور يا كمتر يا بيشتر اضافه كند و بعد به خاطرش بيايد اعتنا نمى‌كند و سعى او صحيح است و نيازى نيست كه مقدار زيادى را تا هفت دور تمام كند؛ بلكه احتياط در ترك اين كار است.

هرگاه از روى ندانستن مسئله چيزى بر هفت دور اضافه كند، حكمش مانند صورت عمد است؛ يعنى سعى را از نو بجا مى‌آورد.

اگر بعد از اتمام سعى، يا اتمام هر دورى، شك كند كه آن را درست بجا آورده، يا نه؟ اعتنا نمى‌كند و سعی‌اش صحيح است. همچنين اگر در بين رفت‌وآمد، در صحيح بجا آوردن جزء پيش شك كند اعتنا ننمايد.

سعى از اركان است و اگر كسى عمداً سعى در حج را ترك كند و به‌موقع آن را جبران ننمايد، حج او باطل مى‌شود. حج را احتیاطاً تمام كند و بايد سال آينده دوباره حج را به‌جا آورد.

اگر سعى را سهواً از مروه شروع كند، هر وقت فهميد بايد اعاده نمايد و درصورتی‌که در بين سعى بفهمد، چنانچه آن دور را كه از مروه شروع كرده ناديده بگيرد و بقيّه را تكميل كند تا این‌که هفت دور به مروه خاتمه يابد، سعى او صحيح است.

كسى كه مى‌دانسته بايد هفت مرتبه بين صفا و مروه سعى كند و با همین نيّت از صفا شروع كرده، ولى رفت‌وبرگشت را يك دور حساب نموده و درنتیجه چهارده دور سعى كرده، احتياط آن است سعى را اعاده كند و اين احتياط ترك نشود.

اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسئله سعى را بر طواف مقدّم دارد، احتياط واجب آن است بعد از انجام‌ طواف و نماز طواف سعى را دوباره بجا آورد.

هرگاه از روى سهو و فراموشى يا جهل به مسئله چيزى از سعى را كم كند، خواه قبل از اتمام چهار دور باشد يا پس‌ازآن، هر وقت به خاطرش آمد كمبود را به‌جا مى‌آورد و سعى او صحيح است و اگر از مکه خارج‌شده يا به وطن بازگشته و برگشتن به مکه براى او مشقّت دارد، نايب مى‌گيرد و كفّاره‌اى هم ندارد؛ هرچند كارهايى را كه بر محرم حرام است انجام داده باشد. چراکه با یقین به خروج از احرام مرتکب آن کارشده و لذا کفاره ندارد.

اگر به نيّت احتياط عمل كرده‌ايد ضررى ندارد؛ ولى رفتن روى كوه و بالاى كوه واجب نيست.

درصورتی‌که ممكن باشد از راه ديگرى برود، بايد خودش سعى را بجا آورد و اگر ممكن نيست نايب مى‌گيرد؛ ولى چنانچه مرتكب خلاف شود و خودش از مسجدالحرام عبور كند، بايد سعى را بجا آورد و سعی‌اش صحيح است؛ هرچند گناه كرده است.

با توجّه به این‌که افراد موثق از شيعيان عربستان به ما اطلاع داده¬اند که ريشه¬هاي کوه صفا و مروه در ابتداي مسير جديد نيز وجود دارد، سعي صحيح است و در فرض این‌که ريشه¬ها در مسير جديد هم نباشد چون سعي از کوه صفا شروع و به مروه تمام مي¬شود سعي بين صفا به مروه در مسير جديد حالت بيضي و کمي منحني پيدا مي¬کند در اين صورت نيز سعي صحيح است و دليلي نداريم که بايد طي مسافت حتماً به خط مستقيم باشد و منظور سعي بين الجبلين است.و سعي در طبقه زيرين، چون ريشه¬هاي کوه است و بين الجبلين محسوب مي¬شود به هنگام ازدحام نيز مانعي ندارد. ولي در طبقات بالا صدق بين الجبلين نمي¬کند زيرا بر طبق این شريفه: إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ الله فَمَنْ حج الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ الله شاكِرٌ عَليمٌ بايد سعي مصداق «أن يطوف بهما» باشد ولي در طبقات بالا چنين صدقي نمي¬کند، البتّه در صورت ضرورت که سعي در پايين ميسّر نشود يا به علّت ازدحام شديد عسر و حرج دارد، مانعي ندارد.