هرلحظه که بر زندگی انسان می‌گذرد و در هرکجا که باشد لحظه‌ای است برای توبه و بازگشت به خدا.
در صورتى که بعد از صدور حکم، ادّعاى توبه کند و ثابت نشود، حدّ ساقط نمى شود، ولى اگر بتواند توبه قبل از دستگیرى را اثبات کند، حدّ ساقط مى شود.
توبه قبل از دستگیری موثر است ولی پس از آن تاثیری در صدور حکم و اجرای آن ندارد و در روایات به برخی از اثرات اجتماعی ناشی از اجرای مجازات اشاره شده است مثلا کراهت امامت امام جماعتی که حد خورده باشد بعد از توبه و حصول عدالت آن شخص.
یکی از نشانه ها توفیق بر اعمال بیشتر است.
توبه تنها در سقوط حد و جنبه ی حق اللهی این جرایم موثر است ولی به خاطر جنبه عمومی جرم و لکه دار کردن امنیت و عفت جامعه حاکم شرع اگر مصلحت ببیند می تواند آنها را تعزیر کند و اگر آسیبی به فرد مورد تجاوز رسیده باشد دیه آن بپردازد.
توبه دارای چند شرط است اول پشیمانی از گذشته، دوم تصمیم بر ترک در آینده، سوّم ادای حقوق اگر حقی از بین رفته و چهارم جبران گناه با اعمال صالح و اگر بشکند کفاره خاصی ندارد ولی باید بلافاصله برگردد.
اگر حال او حال عادى باشد، از اسلام بیرون رفته است و همسرش باید از او جدا بشود ولى اگر از حال طبیعى خارج‌شده و یا مشکوک است که از حال طبیعى خارج‌شده یا نه محکوم‌به اسلام است و در صورت اوّل اگر توبه کند و دوباره آن زن به عقد آن مرد درآید عقدش صحیح است.
تنها در صورتی حد و تعزیر جاری نمی شود که قبل از دستگیری توبه کند و شرط صحت توبه آن است که اگر حق الناس باشد آن را بپردازد و اقرار به توبه کردن جهت اثبات اصل جرم کافی نیست.
حدّ، که حقّ الله است، با توبه قبل از دستگیرى ساقط مى شود; ولى حقّ النّاس، مانند پرداختن مهر المثل، در مقابل تجاوز به عنف با توبه ساقط نمى شود.
از زمان مسیحی شدن زن، مرد به‌اندازه عده وفات صبر می‌کند و اگر توبه نکرد از او جدا می‌شود.
درصورتی که به عنوان شروع کار باشد مانعی ندارد ولی درصورتی که به قصد ورود بخواند مرتکب کار حرام شده و روزه او اشکال دارد.
