هرلحظه که بر زندگی انسان می‌گذرد و در هرکجا که باشد لحظه‌ای است برای توبه و بازگشت به خدا.
توبه دارای چند شرط است اول پشیمانی از گذشته، دوم تصمیم بر ترک در آینده، سوّم ادای حقوق اگر حقی از بین رفته و چهارم جبران گناه با اعمال صالح و اگر بشکند کفاره خاصی ندارد ولی باید بلافاصله برگردد.
بالاترین عمل، امیدواری به عفو و بخشش الهى و پرهیز ازآنچه خداوند در قرآن و پیامبر اکرم و ائمّه معصومین (علیهم‌السلام) در فرمایشاتشان نهی فرموده‌اند و نیز علما و مجتهدین در رساله‌ها بیان کرده‌اند. سعى کنید باکارهای خوبِ آینده، مخصوصاً خدمت به مردم با دست یا زبان یا مال، اعمال بد گذشته را جبران کنید.
در صورتی که آن پولها را به صورت هدیه به شما می داده و خرج شده، نمی تواند مطالبه کند و اگر موجود است به او بازگردانید و به صورت جدی از از کار خود توبه نموده و با اعمال نیک آینده، گذشته را جبران کنید ما نیز برای موفقیت و زندگی سالم و موفق شما دعا می کنیم.
اگر مسلمانی مرتد شود و دوباره برگردد و مسلمان شود واجبات دوران مرتد بودن را باید قضا نماید و علاوه بر قضاي روزه‌ها براي هرروز احتياطاً کفّاره عمد می‌پردازد.
اگر حال او حال عادى باشد، از اسلام بیرون رفته است و همسرش باید از او جدا بشود ولى اگر از حال طبیعى خارج‌شده و یا مشکوک است که از حال طبیعى خارج‌شده یا نه محکوم‌به اسلام است و در صورت اوّل اگر توبه کند و دوباره آن زن به عقد آن مرد درآید عقدش صحیح است.
از زمان مسیحی شدن زن، مرد به‌اندازه عده وفات صبر میکند و اگر توبه نکرد از او جدا می‌شود.
توبه قبل از دستگیری موثر است ولی پس از آن تاثیری در صدور حکم و اجرای آن ندارد و در روایات به برخی از اثرات اجتماعی ناشی از اجرای مجازات اشاره شده است مثلا کراهت امامت امام جماعتی که حد خورده باشد بعد از توبه و حصول عدالت آن شخص.
مرتد فطری توبه‌اش به‌حسب ظاهر قبول نیست (هرچند درواقع در نزد خدا قبول می‌شود) ولی مرتد ملی توبه‌اش پذیرفته است.البته اگر یقین کنیم مرتد فطری توبه حقیقی کرده است گرچه شرعاً توبۀ او پذیرفته نیست و حدّ ساقط نمی‌شود اما در بقیه احکام (مانند پاک بودن و کفن‌ودفن و نماز) مانند سایر مسلمانان است.
توبه تنها در سقوط حد و جنبه ی حق اللهی این جرایم موثر است ولی به خاطر جنبه عمومی جرم و لکه دار کردن امنیت و عفت جامعه حاکم شرع اگر مصلحت ببیند می تواند آنها را تعزیر کند و اگر آسیبی به فرد مورد تجاوز رسیده باشد دیه آن بپردازد.
توبه کافی نیست و باید رضایت صاحبان خون را بدست آورد. هرچند از طریق پرداخت دیه باشد.
