معنی مزارعه
لطفاً بفرمایید که مزارعه چه نوع معاملهای است؟
«مزارعه» آن است كه صاحب زمين، زمين خود را در اختيار زارع بگذارد تا زراعت كند و سهم معيّنى از حاصل را به مالك دهد. قرارداد مزارعه ممكن است با صيغه لفظى باشد، مثلاً بگويد: «من اين زمين را در برابر یکسوم حاصل آن براى مدّت دو سال در اختيار تو مىگذارم و زارع بگويد: قبول كردم»، يا بدون آنكه صیغهای بخواند زمين را براى زراعت در اختيار او بگذارد و او تحويل بگيرد (البتّه گفتگوهاى لازم درباره مدّت و مقدار حصّه و مانند آن بايد قبلاً شده باشد).
معامله قبری که میت در آن دفن شده
فروش قبری که 33 سال از دفن در آن گذشته باشد چه حکمی دارد؟
درصورتیکه قبر در زمین موقوفه نباشد و در زمین ملکی باشد فروش آن اشکالی ندارد مشروط بر اینکه میت که میخواهند روی آن دفن کنند را روی لحد میت قبل دفن کنند که نبش قبر لازم نشود مگر اینکه آثار جنازه قبلی از بین رفته باشد.
نسیه بودن بخشی از ثمن معلوم و توافق بر پرداخت آن به زمان توانایی
فرض این است شخص الف ماشینی به شخص ب میفروشد با ثمن معین ۲۰۰ میلیون؛خریدار ۱۵۰ میلیون از مبلغ را میپردازد لیکن فروشنده به وی می گوید هر زمان توانستی باقی ثمن را بپرداز ؛آیا چنین عقدی غرری و باطل است ؟
با توجه به اینکه ثمن معامله مشخص شده چنانچه طرفین معامله بر تاخیر مقدار باقیمانده توافق نمایند یااین که در عرف محل منصرف به زمان خاصی باشد که در همان مدت باید پرداخت بشود معامله اشکالی ندارد و غرری محسوب نمی شود.
صلح عمری
صلح عمری به چه صورت است؟
به این معنا است که مالک یک ملک، آن را در شرایط بخصوصی به دیگری صلح میکند؛ به این صورت که: اولاً مالک شرط میکند تا زمانی که زنده است، منافع ملک متعلق به خود او باشد و ثانیاً بعد از فوت مالک یا همان مصالح (کسی که ملک خود را به صلح میدهد)، متصالح (کسی که صلح به نفع او شده است) بهطور ششدانگ مالک مال و منافع آن شود.
شرط خسارت تأخیر تأدیه غیر متعارف
شخصی مالی را به ثمن دومیلیارد تومان فروخته ، تمام ثمن بجز مبلغ پنجاه میلیون تومان که خریدار از پرداخت آن استنکاف نموده، تادیه نگردیده است، ضمن عقد شرط شده در صورت عدم و یا تاخیر در اجرای تعهد متخلف روزانه 10 میلیون تومان خسارت بپردازد، با توجه به میزان کم باقیمانده ثمن که خریدار پرداخت نکرده و مبلغ گزاف خسارت قراردادی روزانه، ایا دریافت این خسارت قراردادی برای چند ماه نپرداختن 50 میلیون ثمن، شرعا چه حکمی دارد؟(در حال حاضر اصل دین 50 میلیون تومان است ولی بدلیل نپرداختن آن برای حدود شش ماه خسارت تأخیر در پرداخت، حدودا 2 میلیارد تومان شده است)
شرط گرفتن خسارت در ضمن عقد اشکالی ندارد و صحیح است اما شروطی که با اصل معامله تناسب ندارد و به صورت غیر متعارف و نامعقول می باشد انصراف به مقدار متعارف و معقول دارد و طرفین طبق متعارف می توانند خسارت تأخیر تأدیه بگیرند.
منافع حاصل در معامله مشروط
شخصی تعدادی مرغ که تعدادی از آنها مریض بود را به شخصی داد تا در مدت معینی از آنها نگهداری نماید بشرط اینکه اگر زنده ماندند پول آنها را به او بدهد؛ حال سؤال این است که آیا میتواند تخممرغ حاصل در این مدت را بردارد یا باید به آن فرد بازگرداند؟
اگر مرغها زنده ماندند و پول آنها را به مالک پرداخت کردید تخممرغها متعلق به خودتان است و الا تخممرغها متعلق به مالک میباشد و باید قیمت آنها را به ایشان بپردازید.
درخواست قیمت مبیع بجای جنس هنگام تحویل آن در معامله سلف
شخصی از شخص دیگر، مبیع کلی با ثمن معین در قالب بیع سلف، پیشخرید مینماید، موعد تسلیم مبیع معین است. با فرارسیدن موعد تسلیم مبیع، خریدار بهجای گرفتن مبیع، قیمت نقدی آن را در موعد تسلیم از فروشنده مطالبه میکند که این قیمت از ثمن روز معامله بیشتر میباشد حکم معامله مذکور درصورتیکه معامله صوری یا واقعی باشد چیست؟ معامله ربوی است یا خیر؟
درصورتیکه معامله صوری باشد که نوعی رباخواری محسوب میشود و اگر جدی باشد و تبدیل آن در رأس مدت با توافق طرفین صورت گیرد مانعی ندارد.
معامله یک کالا بین دو نفر بدون تحویل و تحول با قیمت متفاوت
شخصى مقدارى جنس در خانه دارد. از آن جنس (مثلاً) صد کیلو به دیگرى میفروشد; البتّه وزن نمیکند، و تحویل و تحوّل صورت نمیگیرد. پس از مدّتى همان جنس را که فروخته، با قیمت بالاتر از او خریدارى میکند. آیا این معامله صحیح است؟
اگر هر دو معامله جدی باشد، مانعى ندارد.
حکم معامله در صورت عدم مراجعه خریدار برای اخذ جنس
شخصى متاعى را فروخته ولی پول آن را دریافت نکرده و آن را بهصورت مجزّا نگهدارى میکند تا خریدار برای بردن آن مراجعه کند چنانچه مدتی بگذرد و هنوز از خریدار خبرى نشده باشد وظیفه بایع درباره آن جنس چیست؟ حال اگر پول آن را قبلاً دریافت کرده باشد چطور؟
هرگاه مشترى پول جنسى را که نقداً خریدارى کرده تا سه روز نیاورد فروشنده حق فسخ دارد و اگر پول آن متاع را داده باشد آن چیز در نزد فروشنده امانت است.
شراکت در خرید خودرو و اجاره کردن سهم شریک
شخصى به اینجانب مقدارى پول داده است تا با پولى كه خود داشتم ماشينى خريده و ماهيانه مبلغ معيّنى بهعنوان سود پول به او بدهم آيا اين كار جايز است؟ و در صورت عدم جواز راه شرعى آن چيست؟
براى اینکه معامله صورت شرعى داشته باشد بايد به اين نحو عمل شود كه معادل مبلغ مزبور از ماشين به صاحب پول واگذار شود سپس سهم او را از ماشين به مبلغ معيّنى اجاره كنيد و براى طرفين حقّ فسخ معامله در رأس مدّت قرار داده شود و چنانچه معامله مزبور به همين نحو انجام شود صحيح است.
عدم صدق شرکت بر صرف پرداخت پول به یکطرف معامله
شخصى باغى را به مبلغى خريدارى نموده است؛ امّا ازآنجاکه خود در شهر اشتغال به تحصيل داشته اين باغ و املاك پدرى سهم خود را به برادر بزرگ بهصورت امانت میسپارد. برادر بزرگ مبلغ بسيار كمى (دو هزار تومان) به فروشنده باغ مذكور بهعنوان كمك به برادر میدهد. حال پس از گذشتن چه سال از اين قضيّه، ادّعا میکند پولى كه دادم قصد شركت در اين معامله را داشتم. حكم شرع چيست؟
هرگاه در ابتدا نگفته اين پول بهعنوان شركت است و ظاهر آن وام بوده، شركت محسوب نمیشود.