خمس رهن منزل
آیا پولی که برای رهن منزل به موجر داده‌شده است خمس دارد؟
پول رهن منزل تا زمانى كه در رهن است خمس ندارد، ولى هرگاه از رهن آزاد شود و ديگر براى آن جهت موردنیاز نباشد و تا پايان سال خمسى هزينه نگردد خمس به آن تعلق می‌گیرد.
حکم استفاده از وسایلی که بیرون خانه می گذارند
در برخی موارد مردم وسایل دست دوم خود را بیرون از منزل می گذارند،آیا افراد دیگر می توانند از آن وسایل استفاده نمایند؟
وسایل دسته دومی که برخی در کنار کوچه و خیابان می گذراند به معنای اعراض از آن است و هر کسی می تواند از آن استفاده کند.
نحوه مشارکت در منزل موقوفه تبدیل شده به آپارتمان
متولی موقوفه ای که عرصه و اعیان آن وقف بوده به جهت آنکه اعیانی در معرض خرابی قرار گرفته و قابل استفاده نبوده ، طی انعقاد قرارداد با سازنده ساختمان به شیوه ای که در جامعه معمول است ، آپارتمانی ۹ واحدی احداث می نماید که توافق می کنند ۶ واحد سهم سازنده و ۳ واحد سهم موقوفه باشد حال سوال این است که :۱- آیا پس از احداث ساختمان ،اعیانی سه واحدی که سهم موقوفه بوده به خودی خود وقف خواهد بود و خرید و فروش آن ممنوع است یا طلق است؟۲-آیا متولی می تواند صرفاً یکی از سه واحد ساخته شده را به عنوان اعیانی وقف منظور کند (جایگزین همان یک واحد مسکونی که تخریب شده) و دو واحد دیگر (فقط اعیانی آن ) را به عنوان عوائد موقوفه تلقی کند و بفروشد و وجه حاصل از فروش را صرف نیت واقف نماید؟
1و2-هر سه واحد موقوفه محسوب می شود و حکم وقف را دارد و فروش آن جایز نیست؛در ضمن در چنین مواردی باید چنین کاری تنها راه حل مشکل موقوفه باشد و قرار داد به نحوی تنظیم گردد که مصلحت موقوفه رعایت گردد.
هبه شرعیه بودن ثبت ملک به نام دیگری بدون تحویل دادن آن
اگر شخصى منزلى را به نام همسرش در محضر اسناد ثبت كند ولى نه صيغه هبه بخواند و نه منزل را تحويل او دهد يعنى منزل را تخليه نكرده است و در اختيار او نگذاشته است بلكه خودش و همسرش و فرزندانشان در آن منزل زندگى مى كنند و صاحب اختيار منزل خود اوست، تا اين كه زن وفات مى كند. آيا اين منزل ملك آن زن محسوب مى شود يا مال شوهر است؟
انتقال رسمی سند در هبه جایگزین قبض میشود و هبه لازم میگردد.
حریم قنات، چشمه و چاه
1. آیا حریم قنوات، چشمه‌ها و چاه‌ها مختص زمین‌های مواتى است وکسی آن را قبلاً احداث کرده می‌تواند از کسانی که قصد احداث یکی دیگر از آن‌ها را داشته باشد ممانعت کند حتّى اگر این کار در املاک مجاور باشد؟2. آیا بعد از خشک شدن قنات، یا چشمه، یا چاه سابق، بازهم همان حکم باقى است؟3. اگر شخصى این حکم را رعایت نکند و در ملک یا منزل خود چشمه یا قنات یا چاهى حفر کند و آب استخراج نماید، آیا این آب را مالک میشود و براى او مباح است؟4. اگر از آب مذکور محصولاتى مثل سبزى و میوه و مانند آن به دست آورد، چه حکمى دارد؟ آیا این محصولات حرام است؟
1. ظاهر ادلّه این است که این احکام مربوط به زمین‌های موات است. ولى در زمین‌های ملکى هم باید بهره‌برداری هرکدام از مالکین در حدّى باشد که در عرف عقلا معمول است و زائد بر آن درصورتی‌که باعث ضرر بر دیگران شود، اشکال دارد.2. درصورتی‌که چاه خشک شود و صاحبش از احیا آن صرف‌نظر کند، احداث قنات و چشمه دیگر مانعى ندارد.3. در موارد ممنوع احتیاط آن است که بر آن آب حکم آب غصبى را جارى کنند.4. محصولاتى که از آن به دست می‌آید، حرام نیست، ولى احتیاط آن است که نسبت به پول آب با شخصى که ضرر به او واردشده مصالحه کنند.
خمس منزل اجاره داده‌شده برای تأمین هزینه زندگی
آیا به منزلی که شخص اجاره داده است تا هزینه زندگی او تأمین شود خمس تعلّق می‌گیرد؟
اگر در آن خانه زندگی می‌کرده است خمس ندارد اما درصورتی‌که خانه را جهت اجاره دادن و استفاده از درآمدش خریده باشد خمس دارد و آنچه از مال‌الاجاره آن تا پایان سال خمسی باقی می‌ماند آن‌هم خمس دارد؛ و افزایش قیمت در صورت فروش نیز مشمول خمس است ولی اگر برای تأمین زندگی در زحمت می‌افتد مجاز است خمس آن را به ذمّه بگيرد و هر زمان توانست بپردازد.
خمس منزلی که زمین آن وقفی است
اگر شخصی قصد کند خمس خانه‌ای را که زمین آن وقفی است و ماهیانه مبلغی به‌عنوان اجاره به اوقاف می‌دهد را بپردازد؛ آیا باید علاوه بر ساختمان، خمس زمین را هم بدهد؟
درصورتی‌که برای زمین پذیره خاصی داده است یا در حال حاضر حق اولویت آن قیمتی دارد باید آن را نیز حساب کند.
استفاده از ظروف نقره‌ای در منزل
حکم استفاده از لوازم نقره‌ای در دکور یا بوفه منزل به‌عنوان وسایل تزیینی چیست؟ آیا می‌توان از کاسه یا هر چیز نقره‌ای دیگر به‌عنوان لوازم پذیرایی استفاده کرد؟ یا در منزل استفاده نمود؟ یا به‌عنوان کادو برای شخص دیگری خرید؟
درصورتی‌که به شکل ظرف باشد نمی‌توان در آن اشیایی ریخت و مصرف کرد و استفاده از آن برای دکور نیز خالی از اشکال نیست.
حکم ممنوعیت فروش منزل مسکونی توسط میراث فرهنگی
منزلى مسکونی ما داراى سند رسمى است که به شش نفر به ارث رسیده است؛ مدّتى پیش سازمان میراث فرهنگى، یکى از اتاق‌های این منزل را به‌عنوان آثار باستانى اعلام نموده و گفته:1 ـ حقّ تخریب خانه را ندارید.2 ـ حقّ فروش خانه را هم ندارید؛ مگر این‌که اتاق مزبور را نفروشید.با توجّه به این‌که بعضى از ورثه قصد فروش سهم خود و برخى دیگر هم قصد تخریب و نوسازى خانه را دارند و سازمان هم به علّت کسرى بودجه نمی‌تواند آن را بخرد، تکلیف ما چیست؟1 ـ حقّ تخریب خانه را ندارید.2 ـ حقّ فروش خانه را هم ندارید؛ مگر این‌که اتاق مزبور را نفروشید.با توجّه به این‌که بعضى از ورثه قصد فروش سهم خود و برخى دیگر هم قصد تخریب و نوسازى خانه را دارند و سازمان هم به علّت کسرى بودجه نمی‌تواند آن را بخرد، تکلیف ما چیست؟
چنانچه سازمان میراث فرهنگى ضرورتى در حفظ آن اتاق می‌بیند، باید قیمت عادلانه آن را بپردازد. در غیر این صورت صاحبان خانه حقّ تصرّف در ملک خود را دارند.
حکم توسعه منزل مسکونی از طریق غیرقانونی
یکی از بستگان ما اقدام به توسعه منزلش از طریق غیرقانونی نموده است، این کار ازنظر شرعی چه حکمی دارد؟ آیا منزل مذکور غصبی است و نمی‌توان در آن نماز خواند؟
نباید کاری برخلاف قوانین جمهوری اسلامی انجام دهد ولی خانه مزبور غصبی محسوب نمی‌شود و نماز در آن صحیح است.
