پرداخت نصف دیه مرد از بیت المال در قصاص مردی که زنی را کشته
از جایی نقل شده است که «چنانچه مردی زنی را به قتل برساند و خانواده زن بخواهند قصاص کنند، باید نصف دیه مرد را بپردازند و اگر توانایی پرداخت نداشته باشند در صورت اجازه حاکم شرع می توان از بیت المال مبلغ مذکور را پرداخت و قصاص را به بر مرد قاتل جاری کرد» آیا چنین کار شرعا التزام دارد؟
لزومی ندارد که تفاوت دیه را از بیت المال بپردازند مگر در جایی که ترک قصاص سبب فتنه ای در آنجا گردد.
مسؤول پرداخت هزينههاي درمان ناشي از اجراي حدود و قصاص
هزينه درمان و بهبود شخصي که در اثر اجراي حد يا قصاص اطراف، يکي از اعضاي خود را از دست داده، به عهده بيت المال است يا محکوم عليه؟ و چنانچه به عهده بيت المال باشد، حکم اختصاص به معالجات اوليه دارد يا معالجات بعدي را نيز در بر ميگيرد؟ و تفاوتي بين حد و قصاص در این مورد وجود دارد؟
در صورتی که شخص محکوم توانایی درمان داشته باشد بر عهده خود اوست؛ در عین حال مطابق بعضی از روایات حاکم شرع در مورد حدود می تواند درباره آن ها ارفاق کرده و هزینه آن ها را بپردازد، ولی اگر تمکن ندارد هزینه بر عهده بیت المال است،و در این حکم تفاوتی بین حدود و قصاص نیست.
عدم کفاره در سقط عمدی
آیا در سقط عمدی، پرداخت کفاره لازم است؟
سقط بهطورکلی کفاره ندارد، هرچند احتیاط مستحب پرداختن کفاره قتل خطا در این مورد است. که عبارت است از آزاد کردن بنده و اگر این ممکن نبود شصت روز روزه گرفتن و اگر این ممکن نبود شصت فقیر را سیر کند.
حکم مهریه در صورت فسخ نکاح
آیا در صورت فسخ ازدواج بر مرد واجب است مهریه را پرداخت نماید؟
هرگاه به خاطر ناتوانى مرد از نزديكى، زن عقد را به هم زند، چنانچه قبل از عروسی گرفتن باشد چیزی بر شوهر نیست اما اگر بعد از عروسی باشد شوهر بايد نصف مهر او را بپردازد، ولى اگر به خاطر يكى ديگر از عیبهای موجب فسخ نکاح، مرد يا زن عقد را به هم بزند اگر باهم نزديكى نكرده باشند چيزى بر مرد نيست و اگر كرده باشند بنابر احتياط واجب بايد تمام مهر را بپردازد.
عدم پرداخت نفقه وظیفه در برابر تمکین
چنانچه خانمی درآمد داشته باشد و شوهر نیز توانایی نفقه دادن را داشته باشد ولی نفقهی زن را نپردازد، آیا لازم است زن تمکین نماید؟
مرد وظیفه دارد شرعاً نفقه همسر را بپردازد و بهتر است با زبان خوش و با مهربانی و ملایمت وی را نصیحت نمایید.
حکم در صورت ادعای مرد بر عدم تمکین زن حتی با پرداخت مهریه
اگر بین طرفین در این جهت اختلافى حاصل شود و زوجه مدعى تمکین تعلیقى بشود و زوج اظهار نماید که همسرش اهل تمکین حتّى در صورت دریافت مهر نیست و قراینى هم در حدّ افاده احتمال بر صحّت اظهارات زوج وجود داشته باشد آیا بهصرف ادّعاى زوجه، شوهر ملزم به پرداخت نفقه میگردد و یا اینکه فصل خصومت باید از طریق اقامه بیّنه و یمین به عمل آید و بنابراین چه کسى مدعى و یا منکر شناخته میشود؟
هرگاه ظاهر حال زوجهای که نزد مرد زندگى میکند تمکین است و شوهر ادعاى خلاف آن را کند باید ثابت نماید و اگر ظاهر حال عکس آن باشد ادّعاى زوج مقبول است.
شرط پرداخت نفقه توسط زن
آیا مرد میتواند ضمن عقد شرط کند که نفقه با زن باشد؟
میتواند شرط کند که زن نفقه خود را ببخشد.
وجوب پرداخت نفقه توسط مادر
آیا بر مادر واجب است نفقه فرزند را بدهد؟
درصورتیکه فرزند، پدر نداشته باشد یا پدرش فقیر باشد، بر مادر در صورت توانایی واجب است که نفقه او را بدهد.
نفقه فرزند در صورت ناتوانی مادر از پرداخت نفقه او
چنانچه مادر توانایی پرداخت نفقه نداشته باشد شرعاً و عرفأ نفقهی فرزند بر عهدهی کیست؟
پرداخت آن بر بیتالمال لازم است هرچند اگر پدربزرگ دارد و توانایی دارد احتیاط مستحب است که او پرداخت نماید.
پرداخت نفقهی صغیر از اموال خود او
آیا قیّم میتواند از اموال صغیر نفقهی او را پرداخت نماید؟
مانعی ندارد که از اموال صغیر برای نفقه او خرج شود.