مسأله 630ـ کسى که آب کمى در اختيار دارد که اگر با آن وضو بگيرد و يا غسل کند براى تطهير بدن يا لباس او چيزى نمى ماند بايد نخست بدن و لباس را آب بکشد، بعد تيمّم کند و نماز بخواند، امّا اگر چيزى که بر آن تيمّم کند ندارد بايد آب را به مصرف وضو يا غسل برساند و با بدن يا لباس نجس نماز بخواند.
مسأله 667ـ كسى كه وظيفه اش تيمّم است اگر براى كارى تيمّم كند تا تيمّم و عذر او باقى است مىتواند تمام كارهايى را كه وضو و غسل در آن شرط است به جا آورد،اما اين قاعده يك استثنا دارد و آن تيمم براى تنگی وقت است كه اين تيمم فقط براى اقامه نماز فائده دارد.
مسأله 621ـ هرگاه فقط به مقدار وضو يا غسل آب دارد و مى داند اگر آن را بريزد آب پيدا نمى کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد ريختن آن حرام است و احتياط واجب آن است که پيش از وقت نماز هم اين کار را نکند، همچنين اگر احتمال عقلايى مى دهد که اگر آب را بريزد آب ديگرى به دستش نمى رسد احتياط واجب آن است که آب را نگه دارد و در تمام اين صورتها اگر آب را بريزد کار خلافى کرده امّا نماز او با تيمّم صحيح است.
مسأله 618ـ اگر عمداً به جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود گناه کرده، ولى نمازش با تيمّم صحيح است.
مسأله 666ـ هرگاه به جاى غسل تيمّم کند و بعد کارى که وضو را باطل مى کند انجام دهد براى نمازهاى بعد فقط بايد وضو بگيرد و اگر نمى تواند وضو بگيرد به جاى آن تيمّم کند.
مسأله 620ـ کسى که وضو دارد و مى داند اگر وضوى خود را باطل کند نمى تواند وضو بگيرد، چنانچه ضرر يا مشقّت فوق العاده اى ندارد بايد وضوى خود را براى نماز نگه دارد، حتّى اگر احتمال قابل توجّهى بدهد که آب براى وضو پيدا نخواهد کرد و يا اين که قبل از وقت نماز وضو دارد و مى داند بعداً دسترسى به آب ندارد، احتياط واجب آن است که وضوى خود را نگه دارد.
مسأله 613ـ هرگاه انسان در شهر و آبادى باشد و آب پيدا نکند بايد آنقدر جستجو نمايد تا از پيدا کردن آب مأيوس شود، امّا اگر در بيابان است چنانچه کوهستانى و يا زمين پست و بلند است يا به واسطه درخت و مانند آن عبور از آن مشکل مى باشد بايد در هر يک از چهار طرف به اندازه پرتاب يک تير که در قديم با کمان پرتاب مى کردند به جستجوى آب رود (1) و اگر زمين هموار و بى مانع است بايد در هر طرف به اندازه مسافت دو تير جستجو کند، ولى هر طرفى که يقين دارد آب نيست جستجو لازم ندارد و هرگاه بعضى از چهار طرف هموار و بعضى پست و بلند است بايد در هر طرف طبق دستور خودش عمل نمايد.ــــــــــــــــــــــــــــ1. مرحوم علاّمه مجلسى در شرح «من لا يحضره الفقيه» مقدار پرتاب تير را دويست گام معيّن کرده است و ظاهر اين است که تيرانداز متعارف از اين مقدار تجاوز نمى کند.
مسأله 654ـ بايد براى تيمّم، موانع را از اعضاى تيمّم برطرف کند و اگر انگشترى در دست دارد بيرون آورد، همچنين اگر موى پيش سر روى پيشانى افتاده آن را بايد کنار زند، حتّى اگر احتمال قابل توجهى مى دهد که مانعى در کار باشد بايد جستجو نمايد.
مسأله 636ـ هرگاه بتواند وضو بگيرد يا غسل کند و نماز را بدون مستحبات (ماننداقامه و قنوت) به جاآورد بايد چنين کند حتّى اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد مى تواند آن را ترک نمايد و با وضو نمازبخواند.
مسأله 633ـ هرگاه کسى عمداً نماز را بقدرى تأخير بيندازد که وقت وضو يا غسل نداشته باشد معصيت کرده، ولى نماز او با تيمّم صحيح است، هرچند احتياط مستحب آن است که قضاى آن را نيز به جا آورد.
مسأله 649ـ تيمّم بدل از وضو و بدل از غسل فرقى باهم ندارند، ولى احتياط مستحب آن است که در تيمّم بدل از غسل، بعد از مسح صورت و دست ها، یکبار دیگر دستها را بر زمین بزند و مجددا با آن پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.
مسأله 655ـ هرگاه پيشانى يا پشت دستها يا کف دستها زخم باشد و پارچه يا چيز ديگرى بر آن بسته است که نمى تواند باز کند، يا ضرر دارد، بايد با همان حال تيمّم کند.
