وظيفه کسي که با تجربه دريافته روزه برايش ضرر ندارد
مسأله 1465ـ اگر طبيب بگويد روزه ضرر دارد امّا او با تجربه دريافته است که ضرر ندارد، بايد روزه بگيرد و در صورت معلوم نبودن ضرر، مى تواند يکى دو روز تجربه کند و بعد طبق دستور بالا عمل نمايد.
مسأله 1465ـ اگر طبيب بگويد روزه ضرر دارد امّا او با تجربه دريافته است که ضرر ندارد، بايد روزه بگيرد و در صورت معلوم نبودن ضرر، مى تواند يکى دو روز تجربه کند و بعد طبق دستور بالا عمل نمايد.
مسأله 1466ـ هرگاه عقيده اش اين بود که روزه براى او ضرر ندارد و روزه گرفت و بعد از مغرب فهميد روزه براى او ضرر داشته، احتياط آن است که قضاى آن را به جا آورد.
مسأله 1434ـ هرگاه روزه ماه رمضان را به واسطه عذرى نگيرد و تا رمضان آينده عمداً قضاى آن را به جانياورد در حالى که عذرش برطرف شده، بايد بعداً روزه را قضا کند و براى هر روز يک مد طعام کفّاره بدهد، همچنين اگر در قضاى روزه کوتاهى کند تا وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذرى پيدا کند، بايد بعداً هم قضا به جا آورد و هم کفّاره دهد، امّا اگر کوتاهى نکرده و اتّفاقاً در تنگى وقت عذرى پيدا شده فقط قضا لازم است.
مسأله 1433ـ هرگاه به واسطه بيمارى، روزه ماه رمضان را نگيرد و بيمارى او تا ماه رمضان سال بعد طولانى شود، قضاى روزه هايى را که نگرفته واجب نيست، فقط بايد براى هر روز يک مد (تقريبا 750 گرم) گندم يا جو و مانند آن به فقير بدهد، ولى اگر به واسطه عذر ديگرى (مثلاً بخاطر مسافرت) روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند احتياط واجب آن است که روزه هايى را که نگرفته بعد از ماه رمضان قضا کند و براى هر روز يک مد طعام به فقير دهد، همچنين اگر ترک روزه بخاطر بيمارى بوده، بعد بيمارى رفع شده و عذر ديگرى مانند مسافرت پيش آمده است.
مسأله 1436ـ هرگاه قضاى روزه ماه رمضان را چند سال به تأخير اندازد بايد قضا را به جا آورد و براى هر روز يک مد طعام به فقير دهد و با گذشت سالها کفّاره متعدّد نمى شود.
مسأله 1435ـ هرگاه بيمارى انسان چند سال طول کشد و بعداً خوب شود اگر تا رمضان آينده به مقدار قضا وقت باقى است بايد فقط قضاى رمضان آخر را بگيرد و براى هر روز از سالهاى پيش يک مد طعام بدهد.
مسأله 1454ـ زنانى که بچّه شير مى دهند خواه مادر بچّه باشند يا دايه، اگر روزه گرفتن باعث کمى شير آنها و ناراحتى بچّه شود روزه بر آنها واجب نيست، ولى براى هر روز همان کفّاره (يک مدّ طعام) واجب است، بعداً نيز بايد روزه را قضا کنند، امّا اگر روزه براى خودشان ضرر داشته باشد، نه روزه واجب است و نه کفّاره، ولى بايد بعداً روزه هايى را که نگرفته اند قضا نمايند.
مسأله 1460ـ روزى را که انسان شک دارد آخر رمضان است يا اوّل شوّال بايد روزه بگيرد، امّا اگر در اثناء روز ثابت شود که اوّل شوّال است بايد افطار کند هر چند نزديک مغرب باشد.
مسأله 1403ـ کسى که شصت روزه را براى کفّاره انتخاب کرده، احتياط واجب آن است که 31 روز آن را پى در پى به جا آورد، ولى در 18 روز که در بالا گفته شد پى در پى به جا آوردن لازم نيست.
مسأله 1398ـ چند کار براى روزه دار مکروه است از جمله:1ـ ريختن دوا در چشم؛ اما اگر يقين دارد به فضاي حلق مي رسد و فرو مي رود براي روزه اشکال دارد.2ـ سرمه کشيدن در صورتى که مزه يا بوى آن به حلق برسد.3ـ انجام کارهايى که باعث ضعف مى شود، مانند خون گرفتن و حمّام رفتن.4ـ انفيه کشيدن اگر نداند به حلق مى رسد، ولى اگر بداند به حلق مى رسد جايز نيست.5ـ بو کردن گياههاى معطّر.6ـ نشستن زن در آب، بنابر احتياط.7ـ استعمال شياف بنابر احتياط.8ـ تر کردن لباس بر بدن.9ـ کشيدن دندان و هر کارى که سبب خون آمدن از دهان و موجب ضعف شود.10ـ مسواک کردن با چوب تازه.11ـ بوسيدن همسر بدون قصد بيرون آمدن منى و هر کارى که شهوت را به حرکت در آورد، امّا اگر به قصد بيرون آمدن منى باشد روزه او باطل مى شود.
مسأله 1335ـ کارهايى که روزه را باطل مى کند بنابر احتياط نُه چيز است:1ـ خوردن و آشاميدن، 2ـ جماع، 3ـ استمناء، 4ـ دروغ بستن به خدا و پيغمبر(صلى الله عليه وآله)و ائمّه(عليهم السلام)، 5ـ رساندن غبار غليظ به حلق، 6ـ فرو بردن سر در آب، 7ـ باقى ماندن بر جنابت يا حيض يا نفاس تا اذان صبح، 8ـ اماله کردن با مايعات، 9ـ قى کردن عمدى.
مسأله 1432ـ کسى که به واسطه بيمارى يا حيض و نفاس روزه ماه رمضان را نگيرد و پيش از پايان ماه رمضان از دنيا برود لازم نيست روزه هايى را که نگرفته براى او قضا نمايند.