مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1456ـ اوّل ماه از پنج طريق ثابت مى شود:1ـ ديدن ماه با چشم، امّا ديدن با دوربين و وسايل ديگرى از اين قبيل کافى نيست.2ـ شهادت عدّه اى که از گفته آنها يقين پيدا شود (هر چند عادل نباشند، همچنين هر چيزى که مايه يقين گردد).3ـ شهادت دو مرد عادل، ولى اگر اين دو شاهد صفت ماه را بر خلاف يکديگر بگويند، يا نشانه هايى بدهند که دليل بر اشتباه آنهاست به گفته آنها اوّل ماه ثابت نمى شود.4ـ گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه شعبان که اوّل ماه رمضان با آن ثابت مى شود، يا گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه رمضان که اوّل ماه شوال ثابت مى شود (البتّه اين در صورتى است که اوّل ماه قبل مطابق همين طريق ثابت شده باشد).5ـ حکم حاکم شرع، به اين صورت که براى مجتهد عادلى اوّل ماه ثابت شود و سپس حکم کند که آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروى از او بر همه لازم است، مگر کسى که يقين به اشتباه او دارد.

مسأله 1457ـ اوّل ماه به وسيله تقويمها و محاسبات منجّمين ثابت نمى شود، هرچند آنها اهل اطّلاع و دقّت باشند، مگر اين که از گفته آنها يقين حاصل گردد، همچنين بلند بودن ماه و دير غروب کردن آن دليل بر اين نمى شود که شب قبل شب اوّل ماه بوده است.

مسأله 1458ـ اگر در شهرى اوّل ماه ثابت شود براى شهرهاى ديگر که با آن نزديک است کافى است و همچنين شهرهاى دور دستى که افق آنها باهم متّحد است.

مسأله 1459ـ اگر اوّل ماه رمضان ثابت نشود روزه واجب نيست، ولى اگر بعداً ثابت شود که آن روزى را که روزه نگرفته اوّل ماه بوده بايد آن را قضا کند.

مسأله 1460ـ روزى را که انسان شک دارد آخر رمضان است يا اوّل شوّال بايد روزه بگيرد، امّا اگر در اثناء روز ثابت شود که اوّل شوّال است بايد افطار کند هر چند نزديک مغرب باشد.

مسأله 1461ـ هرگاه شخص زندانى نتواند به ماه رمضان يقين پيدا کند بايد به گمان خود عمل نمايد و آن ماه را که بيشتر احتمال مى دهد که ماه رمضان است روزه بگيرد و اگر گمان براى او حاصل نشود هر ماهى را که روزه بگيرد صحيح است، ولى احتياط واجب آن است که اگر زندان او ادامه يابد در سال آينده نيز همان ماه را روزه بگيرد.