مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1625ـ در زکات گوسفند و گاو و شتر علاوه بر شرايطى که قبلاً گفته شد لازم است که اين حيوانات بيکار باشد اگر در تمام طول سال روزهاى پراکنده اى کار کرده بطورى که حيوان کارگر محسوب نشود زکات آن واجب است.

مسأله 1626ـ احتياط واجب آن است که زکات گاو و گوسفند و شتر را اگر به حدّ نصاب برسد بدهد، خواه از علف بيابان بخورد يا علف دستى به آن بدهد و يا گاهى از اين و گاه از آن.

مسأله 1627ـ اگر براى اين حيوانات چراگاهى كه كسى نكاشته بخرد يا اجاره كند، يا براى چراندن در آن متحمّل مخارجى شود بايد زكات را بدهد، البتّه هزینه ها از آن کسر می شود.

مسأله 1628ـ گوسفند 5 نصاب دارد:1ـ (40) گوسفند و زکات آن يک گوسفند است، و کمتر از آن زکات ندارد.2ـ (121) گوسفند و زکات آن دو گوسفند است.3ـ (201) گوسفند و زکات آن سه گوسفند است.4ـ (301) گوسفند و زکات آن چهار گوسفند است.5ـ (400) گوسفند و بالاتر، که بايد براى هر صد تاى آنها يک گوسفند بدهد و مقدارى که از صد تا کمتر است زکات ندارد و ميان دو نصاب نيز زکات نيست، يعنى اگر گوسفندان به (40) رسيده است تا به نصاب دوم که (121) گوسفند است نرسد، فقط يک گوسفند مى دهد و همچنين در نصابهاى بعد.

مسأله 1629ـ لازم نيست زکات را از خود گوسفندان بدهد، بلکه اگر گوسفند ديگرى بدهد جايز است و همچنين مى تواند به جاى گوسفند و گاو و شتر پول آنها را بدهد، مگر آن که دادن خود حيوان براى مستحق مفيدتر باشد در اين صورت احتياط آن است که خود آن را بدهد.

مسأله 1630ـ گاو داراى دو نصاب است:نصاب اوّل 30 رأس است، يعنى وقتى شماره گاوها به 30 رسد اگر شرايطى را که قبلاً گفته شد دارا باشد، بايد يک گوساله نر يا ماده که لااقل داخل سال دوم شده باشد زکات دهد.نصاب دوم 40 رأس است و زکات آن يک گوساله ماده است که لااقل داخل سال سوم شده باشد و آنچه در بين 30 و 40 باشد زکات ندارد، مثلاً کسى که (35) گاو دارد فقط زکات 30 رأس آن را مى دهد و همچنين اگر از (40) گاو زيادتر شود تا به 60 نرسيده، فقط زکات همان 40 گاو را مى دهد، و هرگاه به 60 رسيد بايد دو گوساله که لااقل داخل سال دوم شده بدهد، همين طور هرچه افزايش يابد آنها را سى سى، يا چهل چهل، و يا اگر ممکن است با 30 و 40 حساب کند و مطابق دستور بالا عمل نمايد، امّا بايد طورى حساب کند که چيزى باقى نماند، يا اگر مى ماند از 9 بيشتر نباشد، مثلاً کسى که 70 رأس گاو دارد بايد به حساب 30 و 40 حساب کند و هر کدام را مطابق دستور بالا زکات بدهد و کسى که 80 رأس گاو دارد با حساب چهل چهل حساب کند.

مسأله 1631ـ براى شتر 12 نصاب است:اوّل: 5 شتر و زکات آن يک گوسفند است و کمتر از مقدار، زکات ندارد.دوم: 10 شتر و زکات آن دو گوسفند است.سوم: 15 شتر و زکات آن سه گوسفند است.چهارم: 20 شتر و زکات آن چهار گوسفند است.پنجم: 25 شتر و زکات آن پنج گوسفند است.ششم: 26 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال دوم شده باشد.هفتم: 36 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال سوم شده باشد.هشتم: 46 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد.نهم: 61 شتر و زکات آن يک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد.دهم: 76 شتر و زکات آن دو شتر است که داخل سال سوم شده باشد.يازدهم: 91 شتر و زکات آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد.دوازدهم: 121 شتر و بالاتر از آن است که بايد يا چهل چهل حساب کند و براى هر 40 شتر يک شتر بدهد که داخل سال سوم شده باشد، يا پنجاه پنجاه حساب کند و براى هرپنجاه شتر يک شتر بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و يا با چهل و پنجاه حساب کند، ولى در اين جا نيزبايد طورى حساب کند که چيزى باقى نماند و يا اگر باقى مى ماند از 9 شتر بيشتر نباشد و شتر زکات بايد حتماً ماده باشد.

مسأله 1632ـ مابين دو نصاب زکات ندارد، يعنى اگر از نصاب اوّل که 5 شتر است بگذرد تا به نصاب دوم که 10 شتر است نرسيده، فقط زکات 5 شتر را مى دهد، همچنين در نصابهاى بعد.

مسأله 1633ـ هرگاه گوسفند و گاو و شتر به مقدار نصاب برسد زکات آن واجب است خواه همه آنها نر باشد يا ماده يا بعضى نر و بعضى ماده.

مسأله 1634ـ بز و ميش و شيشک در زکات با هم فرق ندارد و همچنين انواع شتر، گاو و گاوميش نيز يک جنس حساب مى شود.

مسأله 1635ـ گوسفندى را که براى زکات مى دهد احتياط واجب آن است که حدّاقل سال اوّل آن تمام شده باشد اگر بز مى دهد دوسال آن تمام شده باشد.

مسأله 1636ـ گوسفندى را که براى زکات مى دهد اگر قيمتش از گوسفندهاى ديگر او کمتر باشد اشکال ندارد، ولى مستحبّ است گوسفندى که قيمتش بيشتر است بدهد، يا لااقل حدّ وسط را در نظر بگيرد و همچنين در گاو و شتر.